چگونه اسراییل از «دیپلماسی دیجیتال» برای نفوذ بر افکار عمومی ایران استفاده می‌کند؟

«دیوید سارانگا» مدیر دفتر دیپلماسی دیجیتال وزارت امور خارجه اسراییل با نگارش مقاله‌ای در وبگاه روزنامه «نیویورک پست» آمریکا رویکرد «دیپلماسی دیجیتال» اسراییل برای ارتباط با مردم ایران و مقابله با جمهوری اسلامی ایران را تشریح کرده است.

به گزارش عصرایران، این مقام دیپلماتیک اسراییل در مطلب خود نوشته است:

۴۵۰ میلیون، این تعداد دفعاتی است که کاربران شبکه‌های اجتماعی در سراسر جهان با محتوای دیجیتال فارسی زبان تولید شده توسط وزارت امور خارجه اسراییل در سال گذشته (۲۰۲۲) درگیر شدند؛ و حدس بزنید، ۹۳ درصد از این بینندگان در ایران بودند - کشوری که متعهد به محو اسراییل از روی نقشه است.

برای بیش از یک دهه، تیم دیپلماسی دیجیتال اسراییل کانال‌هایی را به بیش از ۵۰ زبان حفظ کرده است که هر سال به حدود ۲ میلیارد نفر می‌رسد. اما به نوعی فارسی به محبوب‌ترین زبان در میان همه تبدیل شده است - حتی بیشتر از ترکیب عبری و انگلیسی.

چگونه این اتفاق افتاد؟ به دلیل یک عامل: بر خلاف کشور‌های دیگر که از نظر دیجیتال محتاط‌تر هستند، دیپلمات‌های اسراییلی می‌توانند محتوای شخصی و حرفه‌ای را با محدودیت‌های نسبتا کمی ارسال کنند. این گشودگی برای کشوری، چون ما که فناوری و نوآوری بزرگترین مزیت‌های رقابتی ماست، مناسب بوده است و حوزه دیجیتال نیز از این قاعده مستثنی نیست – به خصوص در مورد برخورد با دشمنانمان.

ایالات متحده و غرب باید از تلاش‌های اسراییل برای نفوذ به مخاطبان در کشور‌های متخاصم بیاموزند. ایران را در نظر بگیرید. در کشوری که شبکه‌های سنتی و رسانه‌های اجتماعی به شدت سانسور شده‌اند، میلیون‌ها نفر از VPN برای دسترسی به محتوای مسدود شده توسط دولت، استفاده می‌کنند. برای بیش از یک دهه، اسراییل در چارچوب این محدودیت‌ها برای ایجاد یک جامعه آنلاین از ایرانیان علاقه‌مند به یادگیری درباره اسراییل، جایی که رهبران ایران مدت‌ها آن را «شیطان کوچک» نامیده‌اند، کار کرده است.

جولان دیجیتالی اسراییل در ایران گواه این است که هم دولت‌ها – و هم مردم آن‌ها – برای شکل دادن به افکار عمومی در خارج از کشور به چیزی بیش از یک گوشی هوشمند نیاز ندارند. برای انجام این کار، دولت‌ها قبل از هر چیز باید به زبان مخاطبان هدف خود - به معنای واقعی کلمه و استعاره - صحبت کنند.

زنی که پشت پروژه دیجیتالی ما در حساب‌های فارسی توییتر و اینستاگرام اسراییل است، در نوجوانی از ایران فرار کرد و به اسراییل جایی که امروز زندگی می‌کند نقل مکان کرد. غذا‌های ایرانی، تعطیلات و زبان فارسی برای او فقط سرگرمی نیستند، بلکه اجزای اصلی هویت او هستند و ایرانیانی که حساب‌های فارسی توییتری و اینستاگرامی ما را دنبال می‌کنند می‌توانند خود را در محتوایی که او در توییتر و اینستاگرام تولید می‌کند، ببینند.

هر دو حساب‌های فارسی و عربی وزارت خارجه اسراییل، محتوا‌هایی تولیدمی کنند که بر فرهنگ، موسیقی، غذا و ارزش‌های مشترک تمرکز دارد. برای ایران، این به معنای پست‌هایی برای جشن گرفتن اعیاد ایرانی مانند نوروز در کنار محتوا‌هایی است که برای مثال اخیرا در حمایت از اعتراضات داخلی در ایران منتشر شده است.

به نظر می‌رسد این رویکرد کارساز است: در اکتبر ۲۰۲۲، وزارت امور خارجه اسراییل موفق به انجام یک نظرسنجی در داخل ایران شد که نشان داد بیش از ۷۰ درصد از پاسخ‌دهندگان ایرانی احساسات مثبتی را نسبت به دولت یهودی ابراز کردند.

قبل از آخرین اعتراضات، حساب کاربری «اسراییل به زبان فارسی» همه چیز را از فناوری اسراییل گرفته تا تاریخ یهودیان فارسی و نقض مداوم حقوق بشر در ایران را پوشش می‌داد. با این حال، از آغاز اعتراضات داخلی ایران در ماه سپتامبر، این حساب کاربری به پایگاهی برای انعکاس صدای معترضان ایرانی تبدیل شده است. محتوا‌هایی که این روز‌ها در این حساب کاربری تولید می‌شود بر سرکوب ها، اعدام‌ها و تخلفات حقوق بشری حکومت ایران متمرکز است.

به نظر می‌رسد ایرانی‌هایی که تشنه اطلاعات هستند، آنچه را که ما ارایه می‌دهیم می‌خواهند: از آغاز اعتراض‌ها، فعالیت حساب فارسی اسراییل به شدت افزایش یافته است - با افزایش دنبال کننده‌های اینستاگرام از ۴۰۰ هزار نفر به ۱.۱ میلیون نفر در سال گذشته، در حالی که حساب فارسی توییتر ما هم تقریبا با یک رشد ارگانیک در سال گذشته ۱۵ درصد دنبال کننده بیشتری پیدا کرده است.

دولت اسراییل بین حکومت و مردم عادی ایران تفاوت قائل می‌شود. اسراییل به زبان فارسی آشکارا از رژیم ایران انتقاد می‌کند و در عین حال از مردم ایران در مبارزه برای آزادی حمایت می‌کند. در زمانی که بسیاری از ایرانیان هرگز بیش از این احساس بی‌صدایی نکرده‌اند، عملکرد ما الگوی نمونه‌ای است که کشور‌های دیگر را به پیروی فرا می‌خواند.

با ظهور فناوری‌های جدید هوش مصنوعی مانند Chat GPT، دنیای نوپای دیپلماسی دیجیتال با نوآوری و تکرار استراتژی‌های رسانه‌های اجتماعی رسمی کشور‌ها به تقویت خود ادامه خواهد داد. درست است، هیچ جایگزینی برای دیپلماسی رو در رو سنتی وجود ندارد؛ اما ابزار‌های دیجیتال اکنون به دولت‌ها اجازه می‌دهند تا افکار عمومی را به صورت آنلاین برای سیاست‌هایی که می‌خواهند به‌صورت آفلاین ترویج کنند شکل دهند - اغلب به روش‌هایی که حتی یک دهه پیش غیرقابل تصور بود.