وجه تسمیه کوچه‌باغ‌های شهر؛ از باغ چالک تا کوچه اندرونی ناصرالدین‌شاه

پشت هر یک از اسامی کوچه‌باغ‌های محله‌های غرب تهران قصه و روایت جذابی پنهان شده است. هنوز هم کوچه‌باغ‌های کن، باغ فیض و حصارک که محله‌های تاریخی غرب تهران محسوب می‌شوند، اسامی متفاوت و جالبی دارند.

به گزارش همشهری آنلاین، در غرب تهران کوچه‌ها هر کدام بر اساس هویت و کارکردی که داشتند نام‌گذاری می‌شدند حتی کوه‌ها و دره‌های حاشیه روستا نیز نام مشخصه و ویژگی خود را داشت. باغ چالک، کوه باغ میر، کوه آسیابک، کوچه اندرونی، تپه کوهک، باغ درویشک، کوه گرم دره، دره پستونک، کوه پیر داود، کوچه ظلم آباد، کوه هزار دره و کوه دره شور، از جمله این نام‌هاست.

علیرضا بزرگی از معتمدین محله کن می‌گوید: «مثلاً کوچه «باغ چالک» مسیری با باغ‌های بزرگ و سرسبز بود. در مسیر این کوچه، چون پستی‌وبلندی‌های زیادی بود به «باغ چالک» معروف شد. در زبان کنی «سنجد» به «پستونک» معروف بود. در دره‌ای در نزدیکی باغ‌های کن، سنجد بسیار کاشته می‌شد. برای همین این دره به دره «پستونک» شهرت یافت. کوچه‌ای داشتیم به نام کوچه «ظلم‌آباد» موقعیت جغرافیایی کوچه به‌گونه‌ای بود که نور خورشید به آن نمی‌تابید. در نتیجه با غروب خورشید نسبت به کوچه‌ها و معابر دیگر زودتر تاریک می‌شد. به این دلیل اهالی نام «ظلم‌آباد» را برای کوچه انتخاب کرده بودند.»

او با بیان اینکه معروف‌ترین کوچه کن کوچه «اندرونی» بود، می‌گوید: «این کوچه که در مرز محله سرآسیاب و میانده قرار داشت به‌نوعی اندرونی ناصرالدین‌شاه محسوب می‌شد و این پادشاه قجری برای ییلاق گاهی به اینجا سر می‌زد. در اواسط کوچه حمام قدیمی بود. نقل کرده‌اند وقتی حمام این کوچه را برای ناصرالدین‌شاه گرم می‌کردند و استحمام شاه تمام می‌شد، مردم برای استفاده از آب گرم و زلالی که برای پادشاه آماده شده بود، جلو حمام صف می‌کشیدند.»

بزرگی می‌گوید: «سال ۱۳۹۹ کارگروه فرهنگی و اجتماعی شورایاری محله کن با همکاری گروه فرهنگی «کن قدیم» طرح نصب تابلو‌های اسامی قدیمی کوچه و معابر محله را اجرایی کردند. این طرح با هدف ثبت خاطرات کوچه‌باغ‌ها که تنها در نقل‌قول‌های پیرمرد‌ها و مادربزرگ‌ها جامانده بود، اجرا شد.»