نسخه خارجی برای سینمای بیمار ایران

این قصه تکراری اکران فیلم‌های خارجی است که می‌خوانید، این بار با رنگ‌ولعابی تازه‌تر. ماجرای اکران فیلم‌های خارجی به شیوه‌های مختلفی در طول سه چهار دهه اخیر مطرح شده است؛ از زمانی که دوستداران سینما در نوبت ویدئوکلوپ‌ها می‌ماندند و فیلم‌های خارجی کرایه می‌کردند تا همین امروز که تنها با یکی دو کلیک می‌توان تازه‌ترین فیلم‌های خارجی را دانلود و تماشا کرد. حالا بعد از این همه سال دوباره تنور اکران فیلم‌های خارجی داغ شده است.

به گزارش دنیای اقتصاد، قبلا حرف این بود که اکران خارجی‌ها به بازار فیلم‌های ایرانی لطمه می‌زند. همان‌طور که از خودروی داخلی حمایت می‌کردند، قرار شد از فیلم داخلی هم حمایت کنند. این حمایت‌ها کج‌دار و مریز ادامه پیدا کرد تا امروز. امروز بازار سینما دوباره به بحران خورده است. فیلم‌های روی پرده نمی‌فروشند و مردم رغبتی به تماشای فیلم‌های کمدی تکراری با بلیت‌های ۲۰هزار تومانی ندارند. در یک سال اخیر و به‌ویژه در سه چهار ماه گذشته هر کاری برای نجات سینما‌ها کرده‌اند، به در بسته خورده و آبی برای سینمادار‌ها و سینماگر‌ها گرم نکرده است.

حالا بعد از عمیق‌تر شدن بحران مخاطب/ مشتری در بازار سینما، مدیران سینمایی دوباره دست به دامن اکران فیلم‌های خارجی شده‌اند. این در حالی است که دو روز پیش اعلام شده بود اولویت اکران در سال ۱۴۰۲ با فیلم‌هایی است که در جشنواره فیلم فجر امسال حاضر باشند. اگرچه معمولا فیلم‌های منتخب مردمی در جشنواره هر سال از شانس‌های اکران نوروزی بودند، اما تاکنون چنین قاعده‌ای وجود نداشته یا دست‌کم این قاعده که فیلم‌های حاضر در جشنواره اولویتی در اکران داشته باشند، به صورت علنی مطرح نشده است. به هر حال گویا این حرف، حالا با اعلام اکران احتمالی فیلم‎‌های خارجی، به حاشیه رانده شده است.

جزئیات اکران فیلم‌های خارجی

روز گذشته محمد خزاعی، رئیس سازمان سینمایی، گفت: بنا به علاقه‌مندی و درخواست مردم برای دیدن فیلم‌های روز دنیا و تقاضای سینماداران، موضوع اکران فیلم‌های خارجی به صورت محدود در دستور کار اجرایی سازمان سینمایی برای سال ۱۴۰۲ قرار گرفته است.

رئیس سازمان سینمایی با بیان اینکه این طرح با هدف ایجاد تنوع در سبد اکران سینمای ایران طراحی شده است، ادامه داد: مطالعات و برنامه‌ریزی در این باره توسط حوزه‌های تخصصی آغاز شده و پس از نهایی شدن ساز‌و‌کار‌های آن، آیین‌نامه مربوطه تدوین شده و اکران فیلم‌های خارجی سال آینده آغاز خواهد شد.

رئیس سازمان سینمایی عنوان کرد: ضروری است برای تدوین آیین‌نامه اکران فیلم‌های خارجی به مباحثی، چون تعیین درصد و ضریب اشغال سالن‌های سینما، تنوع ژانر‌ها و همچنین تنوع محصولات کشور‌های مختلف، اهتمام به شاخص‌ها و استاندارد‌های فرهنگی و اجتماعی و نیز برنامه‌ریزی برای استفاده از درآمد‌های حاصله در جهت تقویت سینمای ملی توجه شود. وی تاکید کرد: همچنین حوزه‌های تخصصی مرتبط با اکران فیلم‌های خارجی در تدوین آیین‌نامه باید محور‌های دیگری، چون بررسی امکان‌سنجی برای اکران متقابل فیلم‌های ایرانی در دیگر کشورها، سهمیه و تعداد فیلم‌های خارجی جدول اکران و چارچوب فعالیت شرکت‌های دست‌اندرکار این حوزه را مشخص کنند. توجه به توسعه زیرساخت‌های سینما در کشور با اهمیت دادن به اکران فیلم‌های خارجی میسر می‌شود.

خزاعی در ادامه گفت: با لحاظ جمیع جهات و با توجه به شرایط ویژه اکران فیلم‌های خارجی، توجه به مقررات، محدودیت‌ها و ملاحظات خاص، اجرای این طرح در سینمای فعلی ایران در یک چارچوب محدود، لازم است. در همین راستا، برای به وجود آمدن شرایط مطلوب در این زمینه، از ظرفیت نظرات تخصصی و سازنده صاحب‌نظران استفاده شده و گفتگو‌های سازنده انجام گرفته و ادامه خواهد یافت.

به گفته خزاعی، فیلم‌های خارجی با رعایت استاندارد‌ها و موازین موردنظر ضمن توجه به ارزش‌های سینمایی و فرهنگی کشور، از قابلیت اکران در سینما‌ها برخوردارند.

رئیس سازمان سینمایی در پایان از فعالان سینمایی درخواست کرد تا زمان تدوین و ابلاغ آیین‌نامه اجرایی اکران فیلم‌های خارجی، نسبت به مذاکره و توافق با کشور‌های دیگر اقدام نکنند.

تاریخچه اکران فیلم‌های خارجی

از سال ۶۴ تا همین سال‌های اخیر تعداد زیادی فیلم خارجی در سینما‌های ایران نمایش داده شده است. در سال ۶۴ تعداد فیلم‌های خارجی اکران‌شده نسبت به فیلم‌های ایرانی بیشتر بود؛ تا آنجا که سالن‌های سینما ۷۴درصد به فیلم‌های خارجی و ۲۵درصد به فیلم‌های ایرانی اختصاص داشتند. اما در دهه ۹۰ تعداد نمایش فیلم‌های خارجی در ایران بسیار کم بوده و حتی در سال‌هایی به صفر نیز رسید. در سال ۹۷ با آغازی مجدد ۳ فیلم خارجی بر پرده نمایش سینما‌ها قرار گرفتند.

طی این دوره زمانی جمعا حدود ۷۶۰ فیلم خارجی در سینما‌های کشور اکران شده‌اند که مسوولیت اکران آن‌ها با بنیاد سینمایی فارابی بوده است.

آیا خارجی‌ها می‌فروشند؟

پاسخ دادن به این پرسش کمی دشوار است؛ اما اگر تاریخچه اکران فیلم‌ها را نگاه کنیم، می‌توان گفت امیدی به فروش فوق‌العاده فیلم‌های خارجی نیست! آن‌ها شاید بتوانند چراغ سالن‌ها را روشن نگاه دارند، اما بازار را تکان نمی‌دهند. آمار‌های گذشته نشان می‌دهد مردم در دهه‌های شصت و هفتاد بیشتر دوست داشتند فیلم‌های خارجی را در سینما ببینند، اما حالا قصه بسیار تغییر کرده است.

در سال ۶۴ میزان فروش فیلم‌های خارجی ۷/ ۲میلیارد ریال بوده است و در سال ۹۷ که اکران فیلم‌های خارجی دوباره رونق پیدا کرد، ۲/ ۲میلیارد ریال! تفاوت، اما در میزان تماشاگران است. در سال ۶۴ بیش از ۴/ ۳۴میلیون نفر بلیت هفت‌تومانی خریدند و فیلم‌های خارجی را دیدند و در سال ۹۷ تنها ۵/ ۲۲هزار نفر با بلیت ۱۲هزار تومانی فیلم خارجی تماشا کردند.

پرفروش‌ترین فیلم خارجی اکران‌شده در سال ۶۴ فیلم «فرار به مکزیک» محصول کشور سوئد بود که به فروش یک میلیون و ۲۴۵هزار و ۲۲۴ریال رسید. در سال ۹۷ نیز فیلم «وینچستر» محصول آمریکا و استرالیا با فروشی معادل ۲میلیارد و ۲۳میلیون و ۸۵۰هزار ریال بیشترین میزان فروش را در بین سایر فیلم‌های خارجی به خود اختصاص داد.