فرارو- شرکت مدرنا اخیرا اعلام کرد که نتایج اولیه آزمایشهای مداوم آن شرکت درباره واکسن شخصیسازی شده سرطان mRNA که همراه با ایمونوتراپی شرکت «مِرک» MSD بوده کاهش معنادار آماری و بالینی در خطر عود بیماری یا مرگ را نشان داده است. نتایج مثبت حاصل از فاز ۲ آزمایش که کارایی و ایمنی واکسن را مورد آزمایش قرار داده راه را به منظور مرحله نهایی تحقیقات و سپس تایید بالقوه در آینده برای اولین واکسن سرطان mRNA هموار میسازد.
به گزارش فرارو به نقل از پولیتیکو، زمانی که واکسن mRNA ساخت مدرنا به یکی از دو واکسن انتخابی برای بسیاری از کشورهای جهان تبدیل شد مدرنا را به برندی نام آشنا در طول پاندمی کووید تبدیل کرد. با این وجود، همزمان با آن که آن شرکت صدها میلیون واکسن کووید-۱۹ را در سراسر جهان تحویل میداد در حال کار بر روی آزمایشهای خود در مورد انواع مختلف واکسنهای سرطان از جمله واکسنهایی بود که جهشهای ژنی خاص را هدف قرار میدهند.
مدرنا در زمینه کار بر روی واکسن شخصیسازی شده سرطان پیشرو بوده است. این واکسن که همراه با ایمونوتراپی MSD «کیترودا» (یک دارو با عملکردی خاص است که در درمانهای مختلف سرطان مورد استفاده قرار میگیرد) ارائه میشود برای تحریک پاسخ ایمنی بر اساس تومور خاص بیمار است. سپس کیترودا به سلولهای ایمنی بیمار کمک میکند تا به طور موثرتری با سرطان مبارزه کنند. «پل برتون» مدیر ارشد پزشکی مدرنا در مصاحبهای با «پولیتیکو» گفته است: «این امید وجود داشت که واکسن و ایمنوتراپی در همکاری با یکدیگر قدرت سیستم ایمنی را بر سرطان تحمیل کرده و آن را از بین ببرند».
در حالی که آزمایش فعلی در حال آزمایش واکسن برای ملانوما (خطرناکترین نوع سرطان پوست) است مدرنا در حال برنامه ریزی به منظور انجام مطالعات بیشتری برای آزمایش آن بر روی سایر سرطانها بوده است. برتون در اظهارنظری پیش از انتشار نتایج آزمایش گفته است که اگر کار آزمایی با موفقیت انجام شود «یک تغییر پارادایم تازه و اساسی خواهد بود که دست کم در یک دهه اخیر شاهد آن نبودهایم و رویکرد درمانی تازهای برای درمان سرطان» ایجاد خواهد کرد.
به نظر میرسد که این امید محقق شده است. نتایج اولیه که به تازگی از کار آزمایی ۱۵۷ بیمار مبتلا به ملانوما منتشر شد نشان میدهد که خطر عود سرطان یا مرگ در افرادی که واکسن و کیترودا را دریافت کردهاند ۴۴ درصد کمتر از افرادی است که به تنهایی صرفا ایمنوتراپی را دریافت نمودهاند. گام بعدی، انتشار مجموعه دادههای کامل و شروع بحث و رایزنی با تنظیم کنندهها خواهد بود. Moderna و MSD قصد دارند فاز ۳ آزمایشی بزرگتر را آغاز کنند که اثربخشی آن را در افراد بیشتری در سال ۲۰۲۳ آزمایش میکند و «به سرعت به انواع تومورهای اضافی» گسترش مییابد.
سرطان هدف اصلی بعدی برای تزریق mRNA است. شرکتهایی مانند Moderna و BioNTech تلاش میکنند تا ثابت کنند که تزریق آن میتواند بهتر از روشهای ایمنی درمانی موجود عمل کند و هم چنین برای سیستمهای بهداشتی دارای محدودیت نقدینگی ارزش و فایده ایجاد کند.
آن چه فناوری mRNA را منحصر به فرد میسازد آن است که میتواند ۲۰ تا ۳۰ آنتی ژن (موادی که باعث ایجاد پاسخ ایمنی در بدن میشوند) را گردهم آورد. این نکتهای است که برای موفقیت بالقوه واکسن امری اساسی میباشد زیرا بدان معناست که طیف وسیعی از آنتی ژنهایی که تومور بیان میکند به سیستم ایمنی نشان داده میشوند. برتون میگوید: «من نمیتوانم تصور کنم که چگونه میتوانید این کار را با هرگونه فناوری دیگری انجام دهید».
برتون میگوید برخلاف واکسن کووید -۱۹ ساخته مدرنا که اصطلاحا «خارج از قفسه» است و برای هر بیمار خاص طراحی نشده واکسن شخصیسازی شده سرطان مدرنا «بسیار پیچیده» است. برتون میگوید: «این واکسن دقیقا بدان معناست که برای هر فرد داروی مناسب او را تولید خواهید کرد».
هدف از این کار چیست؟ برای بیماران خاصی که در مراحل اولیه بیماری خود هستند امید آن است که درمان به طور بالقوه بتواند از پیشرفت بیماری جلوگیری کند. در بیمارانی که بیماری پیشرفتهتری دارند و قصد دارند طول عمر خود را افزایش دهند و سرطان آنان به نوعی بیماری مزمن تبدیل شود کارایی خواهد داشت.
برتون میگوید: «ما امیدواریم که اگر واقعا بتوانیم این را ثابت کنیم یک تغییر اساسی در روشی ایجاد شود که دست کم بتواند برای درمان انواع خاصی از سرطانها کاربرد داشته باشد و مزایای بالینی آن میتواند واقعا عمیق باشد».
عامل دیگر عوارض جانبی یا بهتر است بگوییم کمبود نسبی آن در مقایسه با داروهای شیمی درمانی میباشد. اگر بتوانید با مشخصات ایمنی واقعا قابل کنترل مزایای بالینی واقعی به دست آورید میتواند واقعا تحول آفرین باشد. نتایج اولیه روز سه شنبه نشان میدهد که عوارض جانبی با موارد گزارش شده در کار آزمایی فاز ۱ مطابقت دارد که خود نشان دهنده آن است که واکسن دارای مشخصات ایمنی قابل قبولی میباشد.
یکی از موانع اصلی ایمنی درمانی قیمت و هزینه آن است. این نگرانی وجود دارد که در مورد واکسنهای سرطان mRNA نیز این موضوع رخ دهد. اگر هر درمان برای یک واکسن شخصیسازی شده هزینهای یک میلیون پوندی به همراه داشته باشد و اثربخشی آن چندان بهتر از شیمی درمانی استاندارد نباشد که هزینه زیادی به دنبال ندارد باید این پرسش را مطرح کرد آیا این پروژه واقعا ارزش سرمایهگذاری دارد؟
«برتون» از مدرنا میگوید که هنوز بحثی در مورد قیمت صورت نگرفته است. او استدلال میکند که mRNA «ظرفیت بالقوه بسیار زیادی» به منظور ارزش پیدا کردن برای بسیاری از افراد در سراسر جهان دارد. او میگوید: «ما میخواهیم مراقبتهای بهداشتی عادلانه را برای مردم در سراسر جهان به ارمغان بیاوریم. بنابراین، میخواهیم برای انجام این کار با دولتها و با پرداخت کنندگان کار کنیم اما فکر میکنم هنوز زود است که واقعا بخواهیم به قیمت فکر کنیم».