یکی از بهترین وسایل نقلیه برای حمل و نقل بویژه در خطوط داخل کشور، سفر با قطار است. قطارها سالها است که مسافران را از اقصا نقاط جهان به هم میرسانند و بارها و سوخت را جابهجا میکنند. مسافرت با قطار بسیار سرگرمکننده است؛ زیرا شما میتوانید به صورت مستقیم مناظر را ببیند، در میان راهروها راه بروید و با افراد مختلف آشنا شوید. در این بین تصورات مختلفی درباره خرید بلیط قطار برای سفر وجود دارد که ما از میان آنها، ۱۰ باور غلط درباره سفر با قطار را انتخاب کردهایم.
سفر با قطارهای چندستاره ممکن است گران باشد و گاهی از قیمت بلیط هواپیما هم بیشتر شود، اما همیشه چنین نیست. به طور مثال راهآهن شهری شمال که پل سفید را به بندر ترکمن متصل میکند، با کمترین هزینه ممکن شما را از استان مازندران به استان گلستان و بالعکس میبرد. یا قطارهای سریعالسیر اتوبوسی سایر مسیرهای کشور هم در ازای هزینه کم شما را به مقصد میرسانند. بلیط قطار از جمله بلیطهایی است که در فصول مختلف دچار نوسانات قیمتی میشود. جدای از اینها، همیشه هزینهها مادی نیستند. در صورت سفر با قطار دیگر نیاز نیست مدام دنبال جای پارک باشید و در اتوبانهای شلوغ برانید. یا مجبور نیستید مراحل حوصلهسربر پیش از پرواز را تحمل کنید. اگر به دنبال خرید بلیط قطار هستید، سفرمارکت پیشنهاد خوبی است. سفرمارکت تمام بلیطهای قطاری که در روز مورد نظر شما به مقصدی که تعیین کردید میروند را به صورت فهرستی از کمترین قیمت نشان میدهد.
یکی از دلایلی که هواداران سفر با هواپیما برای دیگران میآورند، این است که سفر با هواپیما بسیار سریعتر از سایر وسایل نقلیه مانند قطار است. این تصور خام و عموما غلطی است. زیرا این افراد زمان را تنها از وقتی که داخل کابین مستقر شدند و به پرواز درآمدند محاسبه میکنند. این در حالی است که خرید بلیط هواپیما و سفر هوایی دردسرهای خودش را دارد. اگر زمان رفت و آمد به فرودگاه که غالبا بیرون از شهر است، عبور از گیت امنیتی و بازرسی و منتظر ماندن برای شروع پرواز که عموما با تاخیرهای چند ساعته همراه است، پیاده شدن از کابین و تحویل بار در فرودگاه مقصد را در نظر بگیریم، چنان زمان کمی هم نیست. در سفرهای داخلی حتی این امکان وجود دارد که با قطار سریعتر به مقصد مورد نظرتان برسید. مخصوصا قطارهایی که شبانه حرکت میکنند یا قطارهای سریعالسیر که مسیر را در کمترین زمان ممکن طی میکنند.
برخی از افراد که دغدغه محیط زیست و سلامت کره زمین را دارند، معتقدند سفر با قطار آسیب بیشتری نسبت به اتوبوس یا خودرو به محیط زیست وارد میکند و به همین دلیل ترجیح میدهند با قطار سفر نکنند. در کمال تأسف باید بگوییم به هر رو تمامی وسایلی که از سوختهای فسیلی استفاده میکنند، به شدت در تولید گازهای گلخانهای سهیم هستند. اما در هر حال این میزان در مقایسه با اتوبوس و خودرو شخصی کمتر است.
این باور غلط به جهت کوپهای بودن قطار ایجاد شده است. مردم فکر میکنند با همسفرانشان وارد یک کوپه میشوند و در کمال آرامش تمام مسیر را طی میکنند. مانند چیزی که در فیلمها میبینیم؛ اما چنین نیست. مگر اینکه خیلی خوششانس باشید یا همیشه در آخر شب سفر کنید. مردم گاهی فرهنگ استفاده از تلفن همراه در محیط عمومی را بلد نیستند و چندین ساعت بیوقفه در کوپه تماس تلفنی یا تصویری میگیرند. ممکن است فرزندان کوچکی داشته باشند که مدام در حال گریه کردن یا شیطنت هستند. برخی چمدانهایشان را پیش خودشان نگه میدارند و فضایی برای نشستن شما باقی نمیگذارند و مشکلاتی از این دست.
تاخیر در حرکت هواپیما شایعترین تأخیر در میان وسایل نقلیه است که مردم کم کم با آن کنار آمدهاند. اتوبوسها هم گاهی با یک ساعت تأخیر شروع به حرکت میکنند؛ اما عده زیادی فکر میکنند قطارها هیچوقت تأخیر ندارند و باید سر ساعت خود را به سوزنبانان رسانند. باید صادقانه بگوییم همیشه چنین نیست و انواع شرکت های ریلی مانند قطارهای رجا و غیره تاخیر دارند. خرابیها، تغییرات آبوهوایی، اعتصابات کارمندان راهآهن، مشکلات فنی و غیره، دلایلی هستند که باعث میشوند برخی اوقات قطارها دیر به شما برسند. درنتیجه خودتان را برای هر رخداد از پیش تعیین نشده آماده کنید.
قطارهای مسافربری در ایران به دو صورت اتوبوسی و کوپهای هستند. در قطار اتوبوسی که نمونه آن را در قطار حومهای شمال میتوانیم ببینیم، نحوه چینش صندلیها مانند صندلیهای مترو به صورت ردیفهای دو به دو روبهروی هم یا به همان سیستم کلاسیک اتوبوسی، یعنی دو به دو پشت سر هم در هر واگن است. درنتیجه راحتی چندانی برای مسافرین وجود نخواهد داشت. قطار کوپهای نیز به صورت کوپههای چهارنفره و شش نفره ساخته شدهاند. در قطار چهار نفره، چهار صندلی رو به روی هم هستند که به صورت تخت خواب شو قابلیت استفاده را دارند. قطارهای فدک، غزال، خلیج فارس، سیمرغ و پلور سبز، معروفترین قطارهای ۴ تخته ایران هستند.
از آنجا که سفر با اتوبوس پر از سروصدای مسافرانی است که در نزدیکی هم نشستهاند، پر از ایست بازرسیها، توقف برای ناهار و نماز و مواردی از این دست است، برخی از مردم فکر میکنند سفر با قطار از لحاظ آرامش و سکوت بهتر از اتوبوس است. این درحالتی است که شما سروصدای حرکت قطارهای کوپهای را نشنیده بگیرید. یا اینکه همسفرانتان آرام و بدون سروصدا در کنارتان تا انتهای مسیر بنشیدند.
عده بسیاری با ترس از اینکه ممکن است واگنهای قطار از هم جدا شوند، سفر با قطار را برای رفتوآمد انتخاب نمیکنند. در حدی که یک گونه ترس به نام «سیدرودوموفوبیا» یا ترس از قطار وجود دارد و عدهای ترس از گیر افتادن در ریل راه آهن را دارند. این اتفاق بسیار بعید است و به صورت نادر ممکن است رخ دهد. راننده قطار هم معمولا در کنترل قطار تسلط کافی دارد. واگنها کاملا محکمکاری شده به هم متصلاند و امکان جدا شدن آنها در اثر سرعت وجود ندارد. میزان تصادفات در ریل هم بسیار پایین است.
از آنجایی که ترمز خطر قطار در ارتفاع پایینی قرار دارد، برخی معتقدند این مسئله باعث میشود تا توجه کودکان به آن جلب شده و با ترمز خطر بازی کنند. اگر چنین اتفاقی رخ دهد و ترمز قطار توسط افراد متفرقه کشیده شود، قطار بلافاصله میایستد و مشکلات متعددی رخ میدهد. بله ممکن است این اتفاق رخ دهد؛ اما بسیار به ندرت.
در آخر خوب است اشاره کنیم چنین نیست. قطار امکانات کمی ندارد. اول از همه اینکه میتوانید هرچه قدر که بخواهید با خودتان بار به داخل کوپه ببرید. در هر قطار رستوران و کافه وجود دارد و در کوپههای چهارتخته، تلویزیون نیز هست. امکان استرداد وجه در شرایط خاص بهعلاوه رایگان بودن بلیط برای کودکان زیر ۲ سال و نصف قیمت بودن برای کودکان و نوجوانان زیر ۱۲ سال، از دیگر امکانات قطارهای معمولی است.