سریال «باب المراد»؛ سادگی شکوهمند یک اثر مذهبی

سریال «باب المراد» در سال ۲۰۱۴ و توسط یک شرکت کویتی تولید شده است. این سریال محصول مشترک کویت، سوریه، ایران، بحرین و عراق است. کارگردانی سریال را فهد میری کارگردان سوری به عهده داشته و بازیگرانی از سوریه، ایران و سایر کشور‌ها در آن ایفای نقش کرده‌اند. داستان سریال روایتی از زندگانی حضرت امام جواد علیه‌السلام از کودکی تا زمان شهادت است که این شامل بخشی از زندگی حضرت امام رضا علیه‌السلام نیز می‌شود. شبکۀ یک صدا و سیما از ۲۰ شهریور امسال پخش این سریال را آغاز کرده است.

به گزارش فرارو به نقل از فرادید، «باب المراد» ویژگی‌های مثبت و ارزشمندی دارد که آن را به نمونۀ نسبتا درخشانی از یک سریال مذهبی فاخر و هنرمندانه تبدیل کرده است. اولین نکته‌ای که موقع تماشای این سریال به چشم می‌آید، وفاداری آن به روایت وقایع تاریخی و پرهیز از دراماتیزه کردن‌های بی‌مورد و تخیلی است که معمولا در سریال‌های مشابه ساخت ایران اتفاق می‌افتد.

در خیلی از سریال‌های مذهبی ایرانی از جمله «تنهاترین سردار» و «ولایت عشق»، به جای تمرکز بر زندگی ائمه، شخصیت‌های فرعی و بعضا تخیلی هستند که موضوع تمرکز و روایت سریال قرار گرفته‌اند. اما «باب المراد» به معنای واقعی کلمه داستان زندگی امام است؛ در صحنه‌های بسیار زیادی ما شاهد حضور امام و اعضای خانوادۀ ایشان هستیم و سخنان ایشان را می‌شنویم.

در واقع عمدۀ داستان سریال در دو بخش می‌گذرد؛ یکی در حضور امام و دیگری در دربار مأمون. اما آنچه که در دربار مأمون می‌گذرد نیز یا مستقیما مربوط به امام است و یا مربوط به وقایع تاریخی مهم و اثرگذار دوران زندگی ایشان؛ وقایعی از قبیل قیام‌های بستگان امام در شهر‌های مختلف و یا سایر اتفاقات مهم تاریخی مثل قیام بابک خرمدین.

نکتۀ ارزشمند دیگری که حال و هوایی معنوی و ارزشمند به سریال بخشیده است، استفادۀ فراوان از احادیث و روایات ائمه علیهم‌السلام است که از زبان خود ایشان در مواجهه با اصحاب و بستگان یا در گفتگو با مأمون و علمای سایر ادیان بیان می‌شوند. از این جهت نیز برتری سریال بر سریال‌های مشابه ایرانی محسوس است؛ در سریال‌های ایرانی معمولا تمرکز اصلی بر «وقایع» پیرامون زندگی ائمه بوده است و نه بر گفتار و احادیث ایشان.

سازندگان «باب المراد» این نکتۀ بسیار مهم را به خوبی دریافته‌اند که سریال مذهبی فقط زمانی واقعا دارای بار معنوی است که بتواند واقعیت خالص و ناب زندگی ائمه و اصل سخنان ایشان را نشان بدهد.

بعضی از سریال‌های مذهبی سعی می‌کنند با پرداختن داستان‌های فرعی و تخیلی، استفادۀ بیش از حد از موسیقی و تمهیدات بصری اغراق شده مثل صحنه‌های آهسته و وزش باد و امور دیگری از این جنس، احساس معنویت و تقدس را به مخاطب القا کنند. اما حقیقت این است که با این نوع تمهیدات فقط یک جور «مقدس‌مآبی» شکل می‌گیرد که اصلا عمیق و تاثیرگذار نیست.

اما «باب المراد» به جای مقدس‌مآبی و تمرکز بر ظواهر، می‌کوشد تا روایتی ساده و بی‌پیرایه از موضوع ارائه کند؛ این موضوع خودش عمیقا موضوعی مقدس است و به همین خاطر صرف روایت سادۀ آن می‌تواند شکوهی عمیق و درخشان را در خود داشته باشد.

احساس تماشای این سریال مثل احساس رفتن به زیارت و حضور در یک حرم مقدس است؛ این سریال شخصیت امام جواد علیه‌السلام را واقعا بهتر به بیننده می‌شناساند و احساس احترام و محبت نسبت به ایشان را در مخاطب برمی‌انگیزد؛ و این همان چیزی است که ما از یک سریال مذهبی خوب انتظار داریم.

«باب المراد» ریتم نسبتا پرشتابی دارد و حوصلۀ بیننده را سر نمی‌برد. طراحی لباس‌ها و چهره‌ها، صحنه‌پردازی‌های داخلی و بازی‌های آن هم همگی باورپذیر و زیبا از کار درآمده‌اند. اما جاذبۀ اصلی این سریال در این است که علاوه بر کشش داستانی و روایی، سرشار از معنویتی عمیق و احترام‌برانگیز است.

کارگردان: فهد میری

نویسنده: محمود عبدالکریم

بازیگران: وائل رمضان، جمال حمدان، علی الابراهیم و دیگران