فرارو- آینده برای «چری» در ماه مه سال گذشته زمانی که او مدرک یک دوره کارآموزی معتبر را در یک شرکت بزرگ نرم افزاری کسب نمود آن هم در حالی که هنوز در دانشگاهی در ووهان تحصیل میکرد امیدوار کننده به نظر میرسید. شرکت به او گفت که میتواند پس از فارغ التحصیلی در آنجا کار تمام وقت را آغاز کند.
به گزارش فرارو به نقل از سی ان ان، با این وجود، وضعیت او در تابستان سال جاری به طرز چشمگیری تغییر کرد. درست زمانی که چری سال جاری در آستانه فارغ التحصیلی از دانشگاه و آغاز کارش بود شرکت به او گفته شد که پیشنهاد شرکت لغو شده است زیرا شرکت باید «تعدیل نیرو» انجام میداد و تعداد کارکنان خود را کاهش میداد. همسالان او تماسهای مشابهی دریافت کردند.
این جوان ۲۲ساله میگوید: «من فکر میکنم وضعیت فعلی به دلیل شیوع کووید است. اکثر شرکتها در سال جاری تحت تاثیر قرنطینههای ناشی شیوع کووید قرار گرفتهاند». او نخواسته نام واقعیاش ذکر شود و از خود با عنوان «چری» یاد میکند.
سرکوب گسترده بخش خصوصی چین از سوی حکومت آن کشور از اواخر سال ۲۰۲۰ میلادی و تعهد سرسختانه حکومت چین به پیگیری سیاست کووید صفر ضربه سختی را به اقتصاد و بازار کار چین وارد ساخته است.
چری میگوید: «ما فارغ التحصیلان تازه وارد قطعا اولین دستهای از افرادی هستیم که اخراج میشوند زیرا ما به تازگی به شرکت ملحق شدهایم و کمک زیادی نکرده ایم».
در رقمی که یک رکورد محسوب میشود ۱۰.۷۶ میلیون فارغ التحصیل دانشگاهی در سال جاری وارد بازار کار چین شدند در زمانی که اقتصاد آن کشور توانایی جذب آنان را از دست میدهد. نرخ بیکاری جوانان بارها در بالاترین حد خود در سال جاری قرار گرفته و از ۱۵.۳ درصد در ماه مارس به ۱۸.۲ درصد در آوریل رسیده است و طی ماههای بعدی به روند صعودی خود ادامه داد و در جولای به ۱۹.۹ درصد رسید.
دادههای اداره ملی آمار چین در روز جمعه نشان داد که این نرخ در ماه آگوست اندکی به ۱۸.۷ درصد کاهش یافت اما هم چنان در بین بالاترین نرخها باقی مانده است. براساس محاسبات صورت گرفته از سوی شبکه خبری «سی ان ان» بر اساس آمارهای رسمی دولت چین که جمعیت جوانان شهری آن کشور را ۱۰۷ میلیون نفر اعلام میکند در حال حاضر حدود ۲۰ میلیون نفر در فاصله سنی ۱۶ تا ۲۴ سال در شهرها و روستاهای چین بیکار هستند. بیکاری روستایی در دادههای رسمی گنجانده نشده است.
«ویلی لام» یکی از اعضای ارشد بنیاد جیمز تاون در واشنگتن در این باره میگوید: «این قطعا بدترین بحران شغلی چین برای جوانان در بیش از چهار دهه گذشته است. بیکاری انبوه یک چالش بزرگ برای حزب کمونیست است چرا که تامین رشد اقتصادی و ثبات شغلی کلید مشروعیت حزب میباشد».
شاید در هیچ حوزهای به اندازه بخش فناوری بحران بیکاری قابل مشاهده نباشد بخشی که از سرکوب مقرراتی توسط دولت و تحریمهای گسترده ایالات متحده علیه چین رنج میبرد.
این بخش زمانی منبع اصلی مشاغل پردرآمد برای کارکنان جوان و تحصیلکردگان چینی بود اما شرکتهای بزرگ اکنون در مقیاسی که پیشتر مشابه آن دیده نشده بود کوچک میشوند.
«علی بابا» شرکت بزرگ تجارت الکترونیک به تازگی برای اولین بار از زمان تبدیل شدن به یک شرکت سهامی عام در هشت سال گذشته رشد درآمد ثابتی را ثبت کرده است.
این شرکت در شش ماهه اول سال جاری بیش از ۱۳۰۰۰ نیروی کار خود را اخراج کرد. براساس محاسبات «سی ان ان» با تکیه بر اسناد مالی آن شرکت این بزرگترین کاهش نیرو در تعداد کارکنان آن از زمان ثبت نام علی بابا در نیویورک در سال ۲۰۱۴ میلادی به این سو بوده است.
«کریگ سینگلتون» کارشناس ارشد چین در بنیاد دفاع از دموکراسیها در واشنگتن میگوید: «اهمیت کاهش اخیر کارکنان در صنعت فناوری چین را نمیتوان دست کم گرفت». بحران شغلی در بخش فناوری که «شی جین پینگ» رهبر چین زمانی اعلام کرد که مرحله بعدی توسعه چین را به پیش میبرد میتواند جاه طلبیهای او را برای تبدیل آن کشور به رهبر نوآوری و ابرقدرت فناوری جهانی در دو تا سه دهه آینده تضعیف کند.
«سینگلتون» میگوید: «تعدیل نیروی اخیر تهدیدی دوگانه برای پکن در آینده خواهد بود زیرا نه تنها هزاران نفر به شکل غیر منتظرهای بیکار میشوند، بلکه اکنون این غولهای فناوری چینی کارمندان واجد شرایط کمتری خواهند داشت تا به آنان کمک کنند تا در نوآوری برای مقابله با رقبای غربی خود اقدام کنند».
او میافزاید: «ضرب المثلی در محافل تجاری وجود دارد که میگوید:«اگر رشد نکنید «در حال مرگ هستید» و همین حقیقت ساده جاه طلبیهای تکنولوژیکی گستردهتر چین را تهدید میکند».
فناوری تنها بخش آسیب دیده چین نیست. در چند ماه اخیر اخراجهای دسته جمعی بخش مختلف اقتصادی چین که زمانی پررونق بودند از تدریس خصوصی گرفته تا املاک و مستغلات را فراگرفته است. این وضعیت میتواند یک مشکل بزرگ برای شی و دولت او باشد که اشتغال را به عنوان اولویت اصلی سیاستشان توصیف کرده است.
«سینگلتون» میگوید: «نشانههای فزایندهای وجود دارد مبنی بر این که اعتماد ضعیفی که بین مردم چین و حزب کمونیست چین وجود دارد در حال از هم پاشیدن است که میتواند منجر به درهم شکسته شدن انسجام اجتماعی شود».
چین در سال جاری شاهد اعتراضات بیسابقهای در میان طبقه متوسط خود بوده است. تعداد فزایندهای از خریداران مستاصل خانه در سراسر کشور بازپرداخت وام مسکن را متوقف کردهاند زیرا بحران املاک و مستغلات تشدید میشود و توسعه دهندگان قادر به اتمام به موقع خانهها نیستند.
اعتراضها در اوایل سال جاری در مرکز چین آغاز شد، زیرا هزاران سپرده گذار نتوانستند به پسانداز خود در چندین بانک روستایی در این منطقه دسترسی داشته باشند.
کارشناسان میگویند که مسئله بیکاری در زمان حساسی برای رهبر چین مطرح شده است. شی به دنبال تمدید سومین دوره تاریخی زمامداری خود در زمانی است که حزب کمونیست کنگره خود را در ماه آینده برگزار کند.
«جورج مگنوس» پژوهشگر در مرکز چین دانشگاه آکسفورد میگوید: «اکنون زمان برگزاری کنگره حزب به قدری نزدیک است که من هیچ خطر قابل توجهی نمیبینم که اخراجهای کاری جوانان باعث ایجاد خللی در نامزد شدن شی جین پینگ برای تمدید سومین دوره ریاستاش را بپذیرد. با این وجود، بیکاری جوانان در درازمدت یک تهدید بزرگ برای ثبات اقتصادی و سیاسی چین خواهد بود. این گونه نیست که دولت از مشکل آگاه نباشد اما تاکنون نتوانسته راه حل مشخصی ارائه دهد».
«لی کچیانگ» نخست وزیر چین و فرد شماره ۲ در سلسله مراتب حزب کمونیست آن کشور در سال جاری درباره اقتصاد پراکنده چین صحبت کرده و بارها بر لزوم تثبیت وضعیت شغلی «پیچیده و سخت» تاکید کرده است.
مقامهای چینی برای کاهش فشار، جوانان را تشویق کردهاند که کارآفرینی فناوری را دنبال کنند یا به دنبال شغل در روستا باشند.