تلاش پشت پرده اسرائیل برای خرابکاری در توافق هسته‌ای ایران

فرارو- مقام‌های اسرائیلی به استفاده از چندین تاکتیک در تلاش برای جلوگیری از دستیابی امریکا و ایران به توافق هسته‌ای ادامه می‌دهند.

به گزارش فرارو به نقل از هاارتص، این موضوع برای مقام‌های اسرائیلی روشن نیست که آیا درخواست ایران از ناظر اتمی سازمان ملل متحد برای بستن پرونده خود علیه ایران، منجر به شکست مذاکرات برای توافق هسته‌ای جدید می‌شود یا خیر. اگرچه به نظر می‌رسد که برجام رو به پایان است، اما اعلام مرگ آن هنوز خیلی زود است.

یکی از مقام‌های اسرائیلی که در جریان مذاکرات هسته‌ای ایران و قدرت‌های جهانی قرار دارد به «هاارتص» می‌گوید: «طرفین زیادی به این توافق علاقه دارند و تلاش خواهند کرد تا برجام احیا شود. ایران پیوسته از تاخیر به عنوان یک تاکتیک مذاکره استفاده می‌کند و اصرار این کشور بر بسته شدن پرونده آژانس بین المللی انرژی اتمی ممکن است به عنوان تعویقی دیگر باشد؛ حتی اگر توافق را به طور کلی از بین نبرد».

یک منبع دیگر اسرائیلی اخیراً این ارزیابی را تکرار کرده که مذاکرات ممکن است تا پس از انتخابات میان دوره‌ای آمریکا در ماه نوامبر به تعویق بیفتد. پیش فرض اسرائیل این است که آمریکا می‌خواهد هر چه سریع‌تر این توافق را امضا کند تا موضوع را پشت سر بگذارد؛ در حالی که ایران به دنبال دستیابی به حداکثر دستاورد‌های ممکن پیش از تصمیم‌گیری در مورد امضای توافق تازه یا خروج از آن است.

اسرائیل هم چنان مدعی است که با وجود این که ایران اقداماتی را برای آماده کردن افکار عمومی به منظور امضای احتمالی توافق انجام داده، شکاف بین طرفین در چندین موضوع کلیدی هم چنان زیاد است. در عین حال، هیچ نشانه‌ای وجود ندارد که مقام‌های ارشد ایران که گفته می‌شود مخالف برجام هستند، نظر خود را تغییر داده باشند و اجازه دهند تا رده‌های پایین‌تر از خود آن را امضا کنند.

اسرائیل به هر طریقی در تلاش است تا این توافق را خنثی کند. انتظار می‌رود «دیوید بارنیا» رئیس موساد روز دوشنبه برای یک سلسله دیدار در این زمینه با مقام‌های ارشد امریکایی به واشنگن سفر کند. بارنیا سومین فرستاده اسرائیلی است که در دو هفته گذشته برای اعمال فشار بر مقام‌های ارشد دولت امریکا در مورد توافق هسته‌ای با ایران اعزام شده است. «ایال هولاتا» مشاور امنیت ملی اسرائیل حدود دو هفته پیش با «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی آمریکا ملاقات کرد.

«بنی گانتز» وزیر دفاع که هفته گذشته از واشنگتن بازدید کرد این تصور را داشت که احتمال توافق کمتر می‌شود. مقام‌های آمریکایی در گفتگو با همتایان اسرائیلی خود به صراحت اعلام کردند که ایالات متحده در مورد موضوعی که در حال حاضر در قلب مذاکرات قرار دارد درخواست تهران مبنی بر بسته شدن تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علیه خود، مصالحه نخواهد کرد، زیرا چنین اقدامی نافی قدرت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای نظارت بر تاسیسات هسته‌ای در سراسر جهان و عاملی برای سیاسی شدن تصمیمات آن سازمان خواهد بود.

با توجه به این بلاتکلیفی، اسرائیل در تلاش است تا توافق را از طرق دیگری تضعیف کند: طی چند روز گذشته، مقام‌های اسرائیلی درخواست‌هایی را به دولت ایالات متحده ارائه کردند تا سایر بند‌ها در پیش‌نویس توافق را سخت‌گیرانه‌تر سازند؛ به ویژه در رابطه با به تعویق انداختن لغو تحریم‌های اصلی علیه ایران پس از توافق هسته‌ای. تمایل آمریکا برای سخت‌تر کردن مواضع خود با توجه به خواسته‌های اسرائیل می‌تواند رسیدن به تفاهم با ایران را در چند هفته آینده دشوارتر کند. اسرائیل هم چنین از دولت ایالات متحده می‌خواهد تا زمانی که بند‌های مختلف توافق اجرایی می‌شود کل فرآیند را طولانی‌تر کند، اما در حال حاضر به نظر نمی‌رسد این امر پذیرفته شود.

منابع دیگر اسرائیلی اعلام کردند که به تعویق انداختن توافق تا انتخابات میان دوره‌ای آمریکا به نفع اسرائیل و یک هدف مهم است: اگر جمهوری خواهان اکثریت قابل توجهی در کنگره کسب کنند، کسب رای اکثریت کنگره برای حمایت از توافق و تصویب آن برای «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا دشوارتر خواهد شد.

منابع سیاسی اسرائیل پیش‌بینی می‌کنند که نمایندگان جمهوری خواه پیشنهادی برای کنار گذاشتن توافق هسته‌ای با ایران ارائه خواهند کرد و این می‌تواند حمایت اکثریت را جلب کند. در صورت تصویب چنین پیشنهادی بایدن می‌تواند آن را وتو کند و دوباره برای رای‌گیری ارجاع دهد، اما تحت این سناریو او برای لغو پیشنهاد جمهوری‌خواهان و کسب تاییدیه توافق هسته‌ای تحت فشار قرار خواهد گرفت.

مقام‌های اسرائیلی عامل دیگری را مدنظر قرار داده‌اند که می‌تواند دولت ایالات متحده را به سوی مخالفت با توافق هسته‌ای با ایران سوق دهد: اخیرا بحث‌های فعالی در دالان‌های قدرت آمریکا شکل گرفته است بر سر نگرانی از این که روسیه می‌تواند از این توافق و لغو تحریم‌های ایران به نفع اقتصاد خود استفاده کند. منابع اسرائیلی گفتند که اسرائیل در حال حاضر در این بحث دخالت نمی‌کند هرچند که می‌تواند در خدمت تلاش‌های اسرائیل برای تضعیف مذاکرات توافق هسته‌ای باشد.

اسرائیل هم چنین نگران گرم شدن روابط امنیتی ایران و روسیه است و این که توافق ایران برای ارائه پهپاد‌ها به روسیه می‌تواند همکاری آن دو کشور را تعمیق بخشد. منابع اسرائیلی بر این باورند که ایران سعی خواهد کرد از بحران روسیه به دلیل تحریم‌های بین المللی استفاده کند و سامانه‌های ضد هوایی اس ۴۰۰ را از روسیه خریداری کند. این نسخه پیشرفته‌تر از سامانه اس-۳۰۰ است و می‌تواند ارتش‌های خارجی را از حمله به عمق خاک ایران باز دارد.

ایران پیش‌تر چندین بار برای خرید این سامانه‌ها از روسیه تلاش کرده بود، اما ناکام ماند. در حال حاضر، هیچ مدرکی مبنی بر مذاکره برای چنین توافقی وجود ندارد.