رئيسجمهوري آمريکا، با اعلام حمايت خود از ارسال نخستين محموله سوخت هستهاي به نيروگاه بوشهر تأکيد کرد که ايران ديگر نيازي به برنامه غنيسازي اورانيوم ندارد.
جورج بوش روز دوشنبه در سخنراني خود در ايالت ويرجينيا با بيان مطلب، گفت: «اگر ايرانيها اين اورانيوم را براي استفادههاي صلحآميزشان بپذيرند، ديگر دليلي ندارد که بخواهند غنيسازي را ياد بگيرند.»
پیشتر وزارت خارجه روسيه نيز درباره ارسال نخستين محموله سوخت هستهاي به ايران اعلام کردهبود كه «اين اقدام شرايط لازم را براي تعليق غنيسازي اورانيوم در ايران فراهم ميكند.»
اين درحالياست که يک مقام عاليرتبه ايراني ديروز در گفتوگو با خبرگزاري رويتر تاكيد كردهبود كه ارسال محموله سوخت هستهاي از جانب روسيه براي نيروگاه بوشهر منجر به توقف فعاليتهاي غنيسازي اورانيوم در ايران نخواهد شد.
اين مقام عاليرتبه ايراني كه خواست نامش فاش نشود، اضافه کرد: «هيچگونه صحبتي درباره توقف غنيسازي وجود ندارد و تحويل سوخت در چارچوب قطعنامههاي سازمان ملل و يا چارچوب مذاكرات نيست.»
با ارسال محموله سوخت هستهاي نيروگاه بوشهر از سوي روسيه، خبرگزاري فرانسه و رويتر به نقل از وزارت امور خارجه روسيه گزارش كردند كه ايران به طور كتبي متعهد شدهاست كه سوخت تحويلشده به نيروگاه بوشهر را براي هيچ منظور ديگري مورد استفاده قرار نخواهد داد.
نخستين محموله سوخت هستهای به نيروگاه بوشهر فرستاده شد
از روز يکشنبه شركت «اتم استروي اكسپورت» صدور سوخت هستهاي براي بارگيري اولين رآكتور نيروگاه بوشهر را كه تحت كنترل آژانس و با همكاري كارشناسان روسيه ساخته ميشود، آغاز كرد.
آژانس فدرال انرژي اتمي روسيه «روساتم» نيز ديروز طي بيانيهاي اعلام كرد؛ اولين محموله سوخت هستهاي به نيروگاه اتمي بوشهر تحويل دادهشد.
در بخشي از اين بيانيه آمدهاست: «اولين كانتينرهاي سوخت هستهاي كه توسط آژانس بينالمللي انرژي اتمي مهروموم شدهبود، به محوطه نگهداري آن در نيروگاه بوشهر كه تحت نظارت سيستم بينالمللي قرار دارد، تحويل دادهشد.»
ديروز، غلامرضا آقازاده، معاون رئيسجمهور و رئيس سازمان انرژي اتمي ايران، نيز تأييد کرد که روسيه ارسال سوخت براي نيروگاه اتمي بوشهر را آغاز کرده و نخستين محموله سوخت هستهاي روز دوشنبه وارد ايران شدهاست.
آقازاده گفت که انتقال سوخت ادامه خواهد يافت و تمامي سوخت ارسالي طبق برنامه زمانبنديشده به ايران خواهد رسيد.
وي سوخت اوليه مورد نياز نيروگاه بوشهر را حدود 80 تن اعلام داشتهاست.
براي بارگيري سوخت به نيروگاه قرار است 163 كاست اصلي و 17 كاست ذخيره سوخت هستهاي حاوي اورانيوم غنيسازيشده با درصد 62/3 حمل شود. اين تعداد طي دو ماه و در چندين مرحله حمل خواهد شد.
پايان 33 سال انتظار سرانجام پس از آنكه روز گذشته تاييد شد كه نخستين محموله سوخت هستهاي بوشهر تحويل مقامات ايراني شدهاست، نخستين نيروگاه اتمي جمهوري اسلامي ايران با وقفهاي، 33 ساله به مرحله بهرهبرداري نزديك شد.
قرارداد ساخت نيروگاه اتمي بوشهر در نوامبر 1974 (آذر 1353) ميان دولت وقت ايران با شركت كرافت ورك اونيون (KWU) آلمان منعقد شد.
محل ساخت اين نيروگاه در مه 1975 (ارديبهشت 1354) در 18 كيلومتري جنوب بندر بوشهر بين دو روستاي هليله و بندرگاه انتخاب شد و در ژوييه 1975 (تيرماه 1354) كار ساختماني آن آغاز شد و در 14 تيرماه همين سال قرارداد فيمابين به امضاي نهايي رسيد.
چهار سال پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران، عمليات ساخت اين نيروگاهها عملا متوقف شد. در طول جنگ ايران و عراق نيز تاسيسات اين نيروگاه چندين بار مورد حمله هوايي قرار گرفت كه در اثر آن آسيبهايي به تجهيزات و ساختمانهاي آن وارد شد.
در دولت علياكبر هاشمي رفسنجاني، ساخت نيروگاه اتمي بوشهر يكبار ديگر وارد فاز عملياتي شد. بر همين اساس در هشتم ژانويه 1994 (18 دي ماه 1373) قرارداد تكميل و راهاندازي واحد يك نيروگاه اتمي بوشهر به صورت مشاركتي بين ايران و روسيه منعقد شد.
پس از بازبيني كلي دوباره قرارداد فيمابين در دولت سيدمحمد خاتمي، پنجمين رييسجمهوري ايران در اوت 1998 (مرداد ماه 1377) كليد ساخت نخستين نيروگاه اتمي ايران به شركت اتم استروي اكسپورت روسيه داده شد و قرار شد طي اين قرارداد شركت مزبور تا ژانويه سال 2000 پروژه تكميل و راهاندازي اين نيروگاه را به پايان برسانند.
شرکت روس هر ساله به بهانه هاي مختلف از تکميل و راه اندازي اين نيروگاه سرباز زد.
علت توقف مكرر پروژه نيروگاه اتمي بوشهر پيش از اين از سوي تهران «سياسي» عنوان شده بود و همواره شركت روس به تخطي از قرارداد و وارد شدن به مسايل سياسي كه در حوزه فعاليت اين شركت نيست، متهم شد.
همزمان شركت روس نيز هر بار با تكذيب اين اتهامات، مساله عدم توافق درباره موعد پرداختها از سوي ايران و اختلاف بر سر زمانبندي تكميل و تحويل هر فاز از پروژه را بهعنوان دلايل توقف كار ساخت نيروگاه عنوان كرده بود.
در هر حال به عقيده ناظران، در فضاي فعلي پاسخ تهران به سوالات باقي مانده آژانس و همچنين انتشار گزارش اخير شوراي برآورد اطلاعات ملي آمريكا كه در آن به صراحت اعلام شده است که ايران از پاييز سال 2003 تلاش براي دستيابي به تسليحات هسته اي را متوقف کرده است را ميتوان از عوامل موثر در تغيير رويكرد روسيه براي ارسال سوخت به ايران دانست.
وزارت امور خارجه روسيه نيز پس از ارسال نخستين محموله سوخت نيروگاه بوشهر اعلام كرد كه «صدور سوخت هستهاي به ايران به معناي آن است كه تهران شرايطي را براي احياي اعتماد به صلحآميز بودن برنامه هستهاي خود ايجاد كرده است.