جهانگرد بلژیکی: بهای قتل امیرکبیر هدیه‌ای دندان‌گیر بود

بازار تهران که عمرش به دوره حکومت ناصرالدین شاه قاجار برمی‌گردد یادگاری‌های زیادی از قرن نوزدهم هجری در خود جا داده است. در میانه سلطنت ۵۰ ساله ناصرالدین شاه بود که شاه یک شهرساز فرانسوی را مأمور کرد نقشه‌ای از دارالخلافه ناصری تهیه کند. هوای گرم تابستان‌های تهران باعث شد تا در قالب این نقشه برای تهران بازاری مسقف طراحی شود.

به گزارش همشهری، بازار که ساخته شد کم‌کم سرمایه‌داران و اشراف تیمچه‌ها و بازارچه‌هایی را به مجموعه بازار اضافه کردند. بازار لباف‌ها، کرجی‌دوزها، سراج‌ها و نعلچی‌ها قدیمی‌ترین بخش‌های بازار تهران را تشکیل می‌دهند.

بازار تهران در میان خیابان‌های مولوی در جنوب، خیابان مصطفی خمینی در شرق، خیابان ۱۵ خرداد در شمال و خیابان خیام در غرب واقع شده است. در کنار تمام جاذبه‌های خرید که در این بازار وجود دارد ساختار زیبا و چشمنواز آن هم همواره مورد توجه دوستداران تاریخ و معماری ایران است.

بازار تهران ارکانی شامل تیمچه‌ها و جلوخان تا چهارسو، حجره، دالان، قیصریه و کاروانسرا و طاق‌ها و گنبد‌های سرپوشیده داشت که هنوز هم کمابیش حفظشان کرده است.

راسته بازار‌ها

خیابان اصلی بازار را راسته بازار می‌نامیدند که در آن‌ها هر صنف کنار هم قرار می‌گرفتند. راسته‌های بزازها، کفاش‌ها، قیصریه یا زرگرها، آهنگران و خیلی از راسته‌های دیگر که فقط امروز نامی از آن‌ها باقی مانده است. یکی از قدیمی‌ترین راسته‌های بازار تهران، راسته مسگر‌ها بود. در این راسته قدیمی قریب به ۵۰ مغازه در ۲ طرف وجود داشت و کاسبان به سازندگی و فروشندگی ظروف مسی مشغول بودند و صدای ضرب‌هایشان ملودی زیبایی در بازار طنین‌انداز می‌کرد. امروز فروشندگان لباس‌های وارداتی جانشین راسته مسگر‌ها شده‌اند.

بازار فرش‌فروشان

بازار فرش‌فروشان شاید برای هر بازدیدکننده‌ای به‌ویژه اروپایی‌ها جالب‌ترین بخش بازار تهران باشد. در این بازار فرش‌های زیبایی در اندازه‌ها و نقش‌های مختلف با هر سلیقه و متناسب با هر قدرت خریدی به معرض فروش گذاشته می‌شود؛ از نمد‌های ضخیم تا قالی‌های کاشان و همدان.

با رنگ آمیز‌های بدیع. بازار فرش‌فروشان از گذشته تا امروز هر روز محدود و محدودتر شد. فرش‌فروشان در قالب تیمچه‌ها مشغول کسب و کار بودند.در هر تیمچه مشاغل وابسته به نوع کالایی که در آن عرضه می‌شد هم وجود داشت. مثل رنگ قالی، خدمات چایخانه و آشپزخانه. تیمچه حاجب‌الدوله مشهورترین تیمچه بازار است. با سقف‌های گنبدی زیبا وآجر چین‌های مرتب و منظم.

«ارنست ارسل» جهانگرد بلژیکی می‌گوید: «کاروانسرای حاجب‌الدوله جذاب‌ترین تیمچه‌ای است که زمان ناصرالدین شاه ساخته شده، هدیه‌ای دندان‌گیر بود که به قاتل امیرکبیر داد.» قدیمی‌های تیمچه می‌گویند اینجا در گذشته حالت اسطبل‌وار داشت و به مرور زمان به بازار تهران تبدیل شد.