راغفر: چرا افزایش درآمد‌های نفتی در کشور دیده نمی‌شود؟

حسین راغفر استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا درباره تبعات حذف ارز ترجیحی گندم اظهار داشت: دولت با استدلال‌های نخ نما نسبت به حذف ارز ترجیحی گندم اقدام کرد، استدلال‌هایی که در دهه‌های بعد از جنگ هر بار توسط مقامات دولتی، صرف نظر از اینکه چه دولتی و با چه شعاری سر کار است، مطرح می‌شود.

به گزارش ایلنا، وی افزود: دولت‌ها هر بار که می‌خواستند قیمت بنزین را بالا ببرند، مدعی شدند این افزایش قیمت برای کاهش قاچاق بنزین است یا اینکه پرمصرف‌ها از قشر ثروتمندان جامعه هستند و چیزی از این یارانه عاید فقرا نمی‌شود، بنابراین مجبوریم قیمت بنزین را افزایش دهیم و پس از مدتی اعلام می‌کنند با توجه به قاچاق بنزین در کشور باید قیمت ارز را هم بالا ببریم چراکه ارز بنزین برای کشور‌های همسایه بسیار ارزان است و همین موضوع انگیزه برای قاچاق را بالا می‌برد.

این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه همین موارد برای حذف ارز ترجیحی گندم اعلام شد، گفت: در این مدت دولت مدام آمار‌های غیر واقعی به مردم اعلام کرد از جمله اینکه دو میلیون تن قاچاق گندم از کشور انجام می‌شود. این اظهارات در واقع همان استدلال‌های بی‌پایه و نخ‌نمایی هستند که دولت‌ها همواره در دهه‌های گذشته مطرح کرده‌اند و می‌کنند. با همین استدلال‌ها اقتصاد کشور به سمتی رفته است که هر روز شاهد فربه‌تر شدن ثروتمندان و نحیف‌تر شدن فقرا در کشور هستیم.

راغفر ادامه داد: این بار هم دولت همان سناریو گذشته را تکرار می‌کند، اما جالب این است که اقدامات و رفتار‌های دولت سیزدهم در همین ٩ ماه دقیقا ناقض وعده‌ها و شعار‌هایی بوده که در دوران انتخاب مطرح می‌کرد.

این کارشناس اقتصادی با اشاره به دلایل حذف ارز ترجیحی اظهار داشت: هر چند استدلال‌های بی‌پایه مانند جلوگیری از قاچاق اعلام می‌شود، اما دلیل اصلی به بی‌انضباطی‌هایی مالی دولت برمی‌گردد و موضوع این است که اگر دولت منابع ندارد چرا بودجه ۱۴۰۱ نسبت به بودجه سال گذشته ۶۰ درصد افزایش پیدا کرده است؟ هر بار به آن‌ها تاکید شد که اگر ارز ندارید باید ارز را سهمیه بندی و بودجه بندی کنید و برای موارد اساسی ارز را تخصیص دهید، اما اقدام موثری دیده نمی‌شود به‌طوریکه در چند ماه از سال گذشته رقم قابل توجهی کالا‌های غیر ضروری از جمله غذای سگ و گربه وارد کشور شده است. دولت اگر ارز ندارد چرا این میزان از ریخت و پاش و خروج ارز از کشور را مهار نمی‌کند.

وی تاکید کرد: در واقع یکی دیگر از دلایل اصلی، مساله خروج ارز از کشور است و این استدلال‌هایی که می‌آورند، بهانه است. از خروج ارز از کشور چه اهداف و مقاصدی دارند هر چه که هست به طور قطع بخش قابل توجهی از آن، در خدمت منافع افرادی است که الیگارشی حاکم بر کشور هستند.

راغفر ادامه داد: معلوم نیست پس از حذف یارانه گندم و به دنبال افزایش قیمت آرد، چه اقدام دیگری باقی مانده که علیه منافع مردم انجام دهند؟ در این میان متاسفانه شاهد طرح استدلال‌های نخ نمایی هستیم که مدت زیادی است مشخص شده که این استدلال‌ها تنها برای حفظ منافع گروه خاصی بیان می‌شود، وگرنه حاکمیت مبالغ بسیار بزرگی را به عنوان یارانه پرداخت می‌کند، اما وقتی زمان پرداخت و توزیع یارانه بین فقرا می‌شود چنین استدلال‌های نخ‌نما را تکرار می‌کند.

این کارشناس اقتصادی مدعی شد: فقط در ۶ ماهه سال ۱۴۰۰ سود خالص یک شرکت فولادی کشور حدود ۵۶ هزار میلیارد تومان و سود خالص یک مجموعه معدنی ۳۰ هزار میلیارد تومان بوده‌است، اما دولت از این شرکت‌ها و مجموعه‌ها یا مالیات دریافت نمی‌کند و یا مالیاتی که اخذ می‌شود بیشتر شبیه به شوخی است.

وی ادامه داد: همزمان شاهد آن هستیم که منابع بزرگ به عنوان منابع عمومی در قالب یارانه به این شرکت‌ها پرداخت می‌شود. این در حالی است که باید یارانه این شرکت‌ها کاهش پیدا کند تا کارایی آن‌ها افزایش یابد و براساس رشد کارایی بتوانند توان صادراتی خود را ارتقا دهند نه اینکه از حلقوم مردم ایران زده شود و به صنایع یارانه داده شود تا مواد خام کشور صادر شود که مصرف‌کننده هند، ترک، چینی و سایر کشور‌ها از این صادرات منتفع شوند و از یارانه‌ای که بابت نان به مردم پرداخت شده دریغ کنند.

این کارشناس اقتصادی اظهار داشت: در سال گذشته ۴۸ میلیارد دلار صادرات غیر نفتی انجام شد که با توجه به افزایش قیمت همین کالا‌ها انتظار داریم امسال این رقم به حداقل ۶۰ میلیارد دلار برسد که احتمالا از این ۴۸ میلیارد دلار هم ۱۰ تا ۱۵ میلیارد دلار کم اظهاری شده باشد.

وی ادامه داد: اگر طبق گزارش‌هایی که اعلام شده امسال روزی یک میلیون بشکه صادرات نفت داشتیم انتظار داریم سال جاری چیزی حدود ۱۰۰ میلیارد دلار درامد ارزی داشته باشیم. حال سوال این است که چرا این درآمد دیده نمی‌شود و اثرگذار نیست؟ مشخص نیست درآمد‌های ارزی کشور کجا خرج می‌شود و پرسش‌های اساسی در این باره مطرح است. دلایل اصلی حذف ارز ترجیحی و نبود منابع، خروج ارز از کشور است.

راغفر گفت: نکته قابل توجه این است که دولت سیزدهم بهانه‌ای ندارد چرا که کاملا یکپارچه است و تمام نهاد‌ها و قوا یکپارچه با هم هستند و این نشان می‌دهد اراده بالاتری از اراده دولت درباره این سیاست‌ها تصمیم‌گیری می‌کند.

وی تاکید کرد: اقتصاد ایران اسیر مافیای مختلف است. همین افراد برای تصویب تصمیماتشان پول‌های زیادی خرج می‌کنند و البته در مقابل منابع قابل توجهی را به جیب می‌زنند و منافع زیادی از افزایش قیمت ارز عاید این شبکه می‌شود که دنباله آن فقیرتر شدن مردم و افزایش نرخ تورم است و تمام این موضوعات نشانه سوء مدیریت در اقتصاد کشور در سه دهه گذشته است. تا اصلاحات اساسی هم در این زمینه انجام نشود اقتصاد از این وضعیت خارج نخواهد شد.

این کارشناس اقتصادی با تاکید بر اینکه اصرار دولت بر عدم افزایش قیمت سایر کالا‌ها با حذف ارز ترجیحی گندم درست نیست، ادامه داد: این ادعا‌ها و اظهارات دولت نشان می‌دهد که یا واقعا تا این حد نسبت به مسائل و کارکرد‌های اقتصاد ناآگاه هستند و مسائل اقتصادی را دستوری دنبال و اجرا می‌کنند یا اینکه با اهداف دیگری این حرف‌ها را می‌زنند و با مردم صادق نیستند. شاهد آن هستیم که تبعات حذف ارز ترجیحی گندم در جامعه خود را نشان می‌دهد و، اما دولت از واقعیت‌های جامعه خود، آگاه نیست.