بسیاری از مکمل‌های غذایی، مواد دارویی پنهان دارند!

فرارو- ما مکمل‌های غذایی بدون نسخه را برای طیف وسیعی از حالت‌های جسمانی خود مورد استفاده قرار می‌دهیم و این میزان استفاده به ویژه در کشور‌های توسعه یافته، آمار قابل توجهی دارد. اکنون یک مطالعه جدید که در نشریه Journal of Clinical Pharmacology منتشر شده، هشدار می‌دهد که این مکمل ها- به ویژه آن‌هایی که برای تقویت قوای جنسی و کاهش وزن استفاده می‌شوند - به مواد دارویی ناشناس آلوده هستند.

به گزارش فرارو، این مطالعه بر اساس بررسی ۱۰۶۸ محصول مکمل غذایی منحصربه‌فرد که بین سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۲۱ به بازار‌های مختلف کشور‌های توسعه یافته به ویزه ایالات متحده عرضه شده بودند، صورت گرفته است. نکته جالب توجه این بود که بررسی‌ها نشان داد، تعداد قابل توجهی از این مکمل‌ها حاوی مواد فعال موجود در دارو‌های تجویزی است که اغلب برای مشکلات حاد مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین این مطالعه نشان می‌دهد که در میان انواع مکمل‌های غذایی که حاوی دارو‌های پنهان هستند، ۵۴ درصد مربوط به مکمل‌های جنسی و ۳۵ درصد مربوط به مکمل‌های لاغری هستند.

دانشمندان می‌گویند اگرچه بسیاری از این مکمل‌های آلوده، در طی فرآیند‌های مختلف شناسایی و از چرخه توزیع و مصرف خارج می‌شوند، اما هنوز تعدادی نیز وجود دارند که می‌توانند از فرآیند حذف شدن رهایی یابند.

چرا وجود مواد دارویی در مکمل‌های غذایی مهم است؟

آمار‌ها نشان می‌دهد که مصرف مکمل‌های غذایی بدون نسخه در میان بزرگسالان در کشور‌های توسعه یافته، به میزان قابل توجهی بالاست. برای مثال، ۵۸ درصد بزرگسالان در ایالات متحده، مکمل‌های غذایی بدون نسخه مصرف می‌کنند و آمار‌های مشابهی نیز در دیگر کشور‌های توسعه یافته دیده می‌شود. در کشور‌های کمتر توسعه یافته نیز هرچند مصرف مکمل‌های غذایی بدون نسخه به اندازه دیگر کشور‌ها نیز، اما میزان مصرف در این کشور‌ها هم حائز توجه است. نکته قابل توجه اینکه، میزان قابل توجهی از این مصرف کنندگان، به ایمن بودن این مکمل‌ها اعتماد دارند. اکنون به نظر می‌رسد که نباید چنین اعتماد بی دلیلی به این مکمل‌ها داشت، زیرا بررسی‌ها نشان می‌دهد که تعداد قابل توجهی از این مکمل‌ها به مواد دارویی اعلام نشده آغشته شده اند. با توجه به میزان بالای مصرف و شمار قابل توجه مکمل‌های آلوده، به نظر می‌رسد نمی‌توان از کنار این موضوع به سادگی عبور کرد.

این مواد پنهان چیست و چرا اهمیت دارند؟

تحقیقات جدید نشان می‌دهد در بسیاری از مکمل‌های رژیمی کاهش وزن، ماده فعال سیبوترامین وجود دارد. سازمان غذا و داروی ایالات متحده در سال ۲۰۱۰ پس از انجام تحقیقات متعدد، اعلام کرد این ماده خطر حملات قلبی و سکته مغزی را افزایش می‌دهد، و به همین دلیل حذف آن را از بازار ایالات متحده را توصیه کرد. همچنین این مکمل‌های رژیمی حاوی ماده فنل فتالئین است که سازمان غذا و دارو در سال ۱۹۹۹ آن را از فهرست دارو‌های بدون نسخه خارج کرده بود، زیرا ایمنی آن برای بدن انسان به اثبات نرسیده بود. این هشدار پس از آن صادر شد که مطالعات نشان داد این ماده می‌تواند به DNA افراد آسیب برساند و خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد.

این مطالعه همچنین وجود موادی را که فقط برای استفاده در دارو‌های تجویزی تایید شده بودند، در مکمل‌های غذایی شناسایی کرد. این‌ها شامل سیلدنافیل و تادالافیل است که در دارو‌های اختلال نعوظ مورد تایید FDA مانند ویاگرا و سیالیس استفاده می‌شود. چنین استفاده‌های سهوی می‌تواند خطرناک باشد، زیرا مواد فعال در این دارو‌ها با خطراتی مانند از دست دادن بینایی یا پریاپیسم یا نعوظ طولانی آلت تناسلی همراه است. مطالعه جدید همچنین موارد مکرری را ثبت کرد که در آن بیش از یک ماده فعال موجود در دارو‌های اختلال نعوظ به روش‌هایی ترکیب شده بود که هرگز از لحاظ ایمنی مورد مطالعه قرار نگرفتند.

یکی دیگر از دلایل مشکل ساز بودن مواد فعال پنهان این است که آن‌ها خطر تداخلات دارویی جدی را به همراه دارند. هنگامی که مواد فعال موجود در دارو‌های اختلال نعوظ همراه با فشار خون بالا یا دارو‌های پروستات مانند نیترات‌ها و مسدودکننده‌های آلفا-۱ استفاده می‌شوند، ممکن است افت فشار خون تهدید کننده حیات رخ دهد. به طور مشابه، دو مورد از مکمل‌های غذایی شناسایی شده در مطالعه جدید حاوی فلیبانسرین، ماده فعال در داروی تجویزی Adyi بود که برای درمان اختلال عملکرد جنسی زنان استفاده می‌شود. فلیبانسرین به طور کلی بی خطر است، اما در صورت استفاده با الکل می‌تواند فشار خون را به شدت کاهش دهد. داروسازان قبل از تجویز دارو‌های تجویزی، این نوع تداخلات دارویی را بررسی می‌کنند، اما در مکمل‌های غذایی که چنین مواد دارویی پنهان دارند، جلوگیری از تداخلات دارویی ناخواسته غیرممکن است.

چیزی که هنوز معلوم نیست

تولیدکنندگان مکمل‌های غذایی، قبل از اینکه آن‌ها را در بازار‌ها بفروشند، مدرکی مبنی بر شیوه‌های تولید ایمن به سازمان‌های غذا و دارو ارائه نمی‌کنند و این تولیدکنندگان می‌توانند محصولات خود را بدون اطلاع قبلی تغییر دهند؛ بنابراین سازمان‌ها قبل از اینکه بتواند اقدامی انجام دهد باید ثابت کند که یک محصول مکمل غذایی ناامن است، اما وقتی که برای مثال بیش از ۲۹۰۰۰ محصول مکمل غذایی در ایالات متحده فروخته می‌شود، اجرای این امر دشوار است.

ارزیابی‌های سازمان‌های غذا و دارو همچنین پر زحمت و پرهزینه هستند، زیرا هدف این ارزیابی‌ها تشخیص سایر مشکلات مکمل غذایی مانند وجود فلزات سنگین یا آلودگی باکتریایی یا کپک است. با این حال این سازمان‌ها تلاش دارند که با ارزیابی‌های خود، تا حد امکان از ورود چنین مکمل‌هایی به چرخه مصرف جلوگیری کنند، اما آنچه واضح به نظر می‌رسد این است که این امر فرآیندی صد در صدی نیست. پس هنوز این احتمال وجود دارد که برخی از مکمل‌های غذایی موجود در بازار، حاوی مقادیری دارو باشند که به روی بسته‌ها ذکر نشده باشند.

منبع: sciencealert

ترجمه: مصطفی جرفی-فرارو