تنش سياسي، گريبانگير دولت ايتاليا

به دنبال تشديد تنش‌ها ميان نخست وزير ايتاليا و رئيس مجلس نمايندگان پارلمان اين كشور، كارشناسان و تحليل‌گران چشم انداز خوبي را براي حل و فصل اين بحران متصور نيستند. 

تنش سياسي اخير ميان سيلويو برلوسكني، نخست وزير ايتاليا و جيان فرانكو فيني، رئيس مجلس سفلاي پارلمان ايتاليا، در روزهاي اخير به اوج خود رسيد بطوريكه فروپاشي ائتلاف ميان برلوسكني - فيني قريب الوقوع به نظر مي‌رسد.

چند روز پس از آغاز بحران سياسي در ايتاليا، وضعيت جيان فرانكو فيني در حزب حاكم "مردم آزادي" نامشخص شد. در 30 ژوئيه، 33 حامي فيني در مجلس نمايندگان تلاش كردند تا يك گروه جديد تشكيل بدهند كه اين موضوع ادامه حيات دولت راست ميانه و هم‌چنين اكثريت در مجلس نمايندگان (سفلي) پارلمان را به مخاطره مي‌اندازد.

به رغم گمانه‌زني‌ها در مورد خروج فيني و حاميانش از ائتلاف حاكم، اين اتفاق هنوز رخ نداده و اتفاقات چند روز آينده ممكن است اين موضوع را روشن كند. آنچه بيش از پيش به دنبال بروز اين بحران مشخص شده، شكنندگي دولت راست ميانه در ايتاليا بيشتر از هر زمان ديگري از زمان حضور برلوسكني در سمت نخست وزيري ايتاليا است.

* آغاز بحران‌ها
ماهها بود كه انتقاد‌هاي جيان فرانكو فيني از سياست‌ها و عملكرد برلوسكني اكثر اخبار و گزارش‌هاي رسانه‌هاي ايتاليا را به خود اختصاص داده بود. فيني به شدت از سياست‌هاي دولت برلوسكني به ويژه در امور مهاجرت انتقاد مي‌كرد و نخست وزير ايتاليا را به گذشت بيش از حد در مورد اعضاي فاسد دولتش متهم كرد.

برلوسكني تاكنون از رسوايي‌هاي فساد مالي و فساد اخلاقي جان سالم به در برده است، اما تنش سياسي وي با يك هم پيمان مهم‌اش ممكن است به آغاز روند پايان فعاليت سياسي 16 ساله برلوسكني منجر شود.

دو سال پس از حضور مجدد در سمت نخست وزيري ايتاليا، برلوسكني اكنون اكثريت حاكم در مجلس نمايندگان را در خطر مي‌بيند. فروپاشي اين اكثريت ممكن است ضربه مهلكي به دولت نخست وزير ايتاليا باشد. به رغم وجود تنش سياسي جدي ميان دو طرف، برلوسكني همچنان بر اين موضوع تاكيد دارد كه شرايط دولتش با ثبات است، اما اكثر تحليلگران و كارشناسان معتقدند كه دولت برلوسكني در اين مقطع زماني بيش از پيش تضعيف شده است. برلوسكني در حالي از ثبات در دولتش صحبت مي‌كند كه وي در مجلس نمايندگان پارلمان ايتاليا آسيب پذيرتر از گذشته به نظر مي‌رسد؛ جايي كه 33 تن از حاميان فيني از اكثريت اين مجلس خارج شده‌اند.

از جمله نمونه‌هاي به اوج رسيدن تنش اخير ميان برلوسكني و فيني مي‌توان به لايحه‌اي در مورد استراق سمع مكالمات در ايتاليا اشاره كرد. جيان فرانكو فيني و حاميانش اخيرا مانع جدي در تصويب اين لايحه از سوي دولت ايجاد كردند كه به همين دليل تصويب اين لايحه تا پاييز به تعويق افتاد.

به گفته تحليلگران و كارشناسان، جيان فرانكو فيني تلاش مي‌كند تا بدون اينكه از وي به عنوان يك خائن يا قرباني ياد شود، از ائتلاف حاكم خارج شود.

از جمله ديگر چالش‌هاي پيش روي برلوسكني به دنبال بروز اين تنش، مي‌توان به فقدان حاميان پيشين وي اشاره كرد. با اين حال، برلوسكني گفت كه هيچ بحراني در دولت وجود ندارد. قرار نيست انتخابات جديدي نيز برگزار شود.

* جان سالم به در بردن موقت
در چهارم ژوئيه سيلويو برلوسكني در مجلس نمايندگان ايتاليا در اولين آزمون پيش رويش به دنبال بروز تنش با جيان فرانكو فيني، توانست جان سالم به در ببرد. در اين راي‌گيري نمايندگان مجلس نمايندگان با 299 راي موافق در برابر 229 راي مخالف به نفع دولت برلوسكني راي دادند. اين در حالي است كه 75 تن نيز راي ممتنع دادند. با توجه به اين كه اين آخرين راي‌گيري در پارلمان پيش از تعطيلات پارلمان بود، بقاي موقتي دولت برلوسكني تضمين شده است.

اختلافات و تنش‌ها مدتها بود كه درون حزب "مردم آزادي" شكل گرفته بود. رابطه ميان برلوسكني و جيان فرانكو فيني نيز رو به وخامت رفت. پس از آنكه برلوسكني اعلام كرد تعداد منتقدان داخلي‌اش براي سرنگوني دولت كافي نيست، فيني در مصاحبه‌اي به طور ضمني اين را تاييد كرد كه برلوسكني اشتباه فكر مي‌كند.

فيني اعلام كرد كه با حاميانش گروهي را با عنوان "آينده و آزادي براي ايتاليا" تشكيل داده است. اين در حالي است كه يك گروه 10 نفره از حاميان فيني نيز در مجلس سنا تشكيل شده است، اما حاميان برلوسكني در سنا بسيار زياد هستند و وي نگراني در مورد متزلزل شدن اكثريت در سنا ندارد.

* حركت مغاير اصول حزبي؟
جيان فرانكو فيني تصريح كرده كه فقط عليه لوايح دولت كه مغاير با اصول انتخاباتي حزب "مردم آزادي" است، راي مي‌دهد. فابريزيو سيچيتو، رئيس گروه نمايندگان راست ميانه در پارلمان ايتاليا نيز گفت كه برلوسكني به ائتلافش فرصت ديگري براي اتحاد بيشتر مي‌دهد.

وي گفت: در ماه سپتامبر برلوسكني چارچوبي را براساس چند موضوع ارائه خواهد كرد. اميدواريم كه اكثريت ايجاد شود تا از آنها حمايت كنيم و در دولت اعتماد جديدي ايجاد شود كه در غير اين صورت هيچ راهي به جز برگزاري انتخابات وجود ندارد.

نمايندگان حامي فيني اعلام كردند كه اگر دولت برلوسكني محورهاي چارچوب انتخابات سال 2008 را اجرا كند، آنها همچنان به دولت وفادار خواهند ماند.

با جان سالم بردن يك وزير كابينه از جلسه راي اعتماد، جيان فرانكو فيني اجازه داد تا ضربه‌اي مهلك بر پيكره دولت برلوسكني وارد نشود. اما با اين حال حاميان فيني قدرت خود را با دادن راي ممتنع نشان دادند و مشخص شد كه اگر آنها راي ممتنع كه مشخص نيست با چه هدفي داده شد، مي‌دادند دولت برلوسكني با مشكلات عديده ديگري روبرو مي‌شد.

* انحلال پارلمان و انتخابات جديد؟
موضوع ديگر مطرح شده در بحبوحه تنش‌هاي اخير ميان دولت و پارلمان در ايتاليا، بحث تصميم براي انحلال پارلمان و موضوع درخواست براي برگزاري انتخابات زودهنگام بوده است. البته اين در حيطه اختيارات رئيس‌جمهور ايتاليا است. اگر برلوسكني در تضمين يك اكثريت كارآمد ناكام بماند، رئيس جمهور ايتاليا ممكن است در نهايت هيچ گزينه‌اي به جز اعلام برگزاري انتخابات زودهنگام نداشته باشد. دوره فعاليت دولت فعلي تا سال 2013 مي‌باشد.

برلوسكني مي‌تواند بر روي اين موضوع حساب باز كند كه حزب مخالف اصلي در اين كشور از استراتژي آشكار و رهبري قوي برخوردار نيست و برگزاري انتخابات زودهنگام باعث خواهد شد تا فيني زمان اندكي براي سازماندهي آينده‌اش داشته باشد. اگر چه تاييد عمومي عملكرد برلوسكني در اوايل ژوئيه از 50 درصد به 41 درصد كاهش يافت، اما با اين حال برلوسكني هنوز نيز در ميان مردم ايتاليا محبوب است.

برلوسكني ماه آينده 74 ساله خواهد شد و وي در اين سن و در بحبوحه تنش با رئيس مجلس نمايندگان با رسوايي‌هاي اخلاقي جديدي روبرو شده است. به نظر مي‌رسد كه اين رسوايي‌هاي برلوسكني روياي وي را براي حضور در سمت رياست جمهوري ايتاليا نقش بر آب كرده است و وي را از حضور در اين سمت محروم مي‌كند. اين در حالي است كه اتهام فساد مالي متوجه چندين تن از اعضاي كابينه دولت برلوسكني نيز است و اين به هيچ وجه براي وجهه دولت برلوسكني خوشايند نيست.

قطعا فروپاشي دولت ايتاليا پيامدهاي ناخوشايندي براي برلوسكني خواهد داشت. بروز تنش سياسي ميان برلوسكني و فيني در حالي رخ داده است كه ايتاليا با مشكل اقتصادي روبروست و اجراي تدابير دولت براي جبران كسري بودجه نيز تحت الشعاع اين بحران قرار گرفته است.

سومين دوره نخست وزيري برلوسكني درپي از دست دادن اكثريت پارلمان در مجلس نمايندگان اين كشور به مخاطره افتاده است. با اين حال برلوسكني هرگونه بحران در دولتش را رد مي‌كند.

* مهمترين اتفاقات زندگي برلوسكني
- مارس 1994: "ائتلاف آزادي" متعلق به برلوسكني در انتخابات پيروز شد و هفت ماه پس از آن فرو پاشيد.

- ژوئن 2001: حزب "فورسا" برلوسكني بار ديگر به قدرت رسيد.

- مه و ژوئن 2003: برلوسكني با اتهام فساد مالي روبرو شد، اما به دليل مصونيت از تحت پيگرد قانوني قرار گرفتن، جان سالم به در برد.

- ژانويه 2004: مصونيت برلوسكني غيرقانوني اعلام شد و محاكمه وي در سال 2004 از سر گرفته شد.

- دسامبر 2004: پس از چهار سال محاكمه، برلوسكني از اتهام فساد مالي تبرئه شد.

- آوريل 2008: برلوسكني در انتخابات عمومي پيروز شد و براي سومين مرتبه نخست وزير ايتاليا شد.

- مه 2009: همسر برلوسكني پس از افشاي فساد اخلاقي برلوسكني تقاضاي طلاق كرد.

- دسامبر 2009: فردي با يك مجسمه به برلوسكني حمله كرد و باعث آسيب رساندن به وي شد.

* ساختار پارلمان ايتاليا

پارلمان ايتاليا يك پارلمان دو مجلسي است با 945 نماينده. مجلس نمايندگان با 630 عضو مجلس سفلي ناميده مي‌شود و سناي ايتاليا با 315 عضو مجلس عليا به حساب مي‌آيد. اين دو مجلس به طور مستقل با يكديگر عمل مي‌كنند و هرگز به جز موارد تعيين شده از سوي قانون اساسي به طور مشترك با يكديگر فعاليت نمي‌كنند.