انتقاد شدید کیهان به جشنواره فیلم فجر بعد از ده روز تمجید!

روزنامه کیهان در حالی که در طی برگزاری جشنواره فیلم فجر، دائما قربان صدقه مسئولان این جشنواره و وزارت ارشاد می‌رفت در چرخشی ناگهانی به منتقد آن تبدیل شد. این روزنامه نوشت: اتفاق ویژه‌ای نیفتاد، آنچه در ابتدای کار مسئولان فرهنگی دولت سیزدهم وعده داده شده بود، در این جشنواره رخ نشان نداد. مثل دوره‌های پیشین در دولت‌های قبلی بود. مثل همیشه بود. نه ریلی عوض شد و نه روالی به هم خورد. کم و زیاد شدن‌ها، قبلاً هم اتفاق افتاده بود. زمانی ۱۷-۱۸ جایزه به ۴-۵ تا تقلیل پیدا کرد و بعد از مدتی دوباره به جای خود برگشت! زمانی هیئت داوران ۵ نفر بودند، بعد ۷ نفر و حتی ۹ نفر هم شدند و مجدداً به همان ۷ نفر بازگشت.

البته قرار هم نبود که به اصطلاح فیلی به هوا رود! چون به هر حال اغلب تولیدات حاضر دست‌پخت و حاصل دولت پیشین با تمامی خصوصیات آن بودند. سبدی از فیلم‌های در اختیار مدیران کنونی سینما و جشنواره فجر قرار گرفته بود که تنها یکی از آنها، در زمان مدیریت فعلی ساخته شده بود؛ بنابراین گستره انتخاب محدود بود. اگرچه در همان گستره هم امکان این بود که انتخاب‌های بهتر و سازگارتر با موضوع فجر انقلاب اسلامی صورت پذیرد. اگرچه در انتخاب برخی فیلم‌ها برای بخش سودای سیمرغ جشنواره، تسامح جدی صورت گرفت. فیلم‌هایی که موضوع و محتوای‌شان با روح و ماهیت فجر انقلاب سازگار نبودند.

به هر حال همه این موارد با توجه به ملاحظاتی که توضیح داده شد، قابل اغماض به نظر می‌رسید. اما آنچه بیشتر مورد انتقاد و حتی اعتراض قرار می‌گیرد، این است که علی‌رغم وجود فیلم‌هایی با ساختار و موضوع مناسب عنوان فجر انقلاب اسلامی، همچنان نامزد‌ها و جوایز بدون توجه به این نام و موضوع و عنوان، تعیین و تقسیم شدند.

روال تقریباً مثل آنچه بود که در گذشته و در اغلب ادوار قبلی جشنواره صورت گرفت، به این ترتیب که: همچنان یک فیلم دفاع مقدس (موقعیت مهدی) به عنوان ویترین جشنواره، جایزه بهترین فیلم را گرفت مانند دوره‌هایی که فیلم‌هایی همچون پرواز در شب (جشنواره پنجم)، مهاجر (جشنواره هشتم)، ایستاده در غبار (جشنواره سی‌وچهارم)، ماجرای نیمروز (جشنواره سی‌وپنجم) و... جایزه بهترین فیلم را گرفتند که حتی آن وزیر مخلوع فراری هم در جلسه استیضاحش در مجلس شورای اسلامی برای دوره سی‌وهفتم جشنواره که فیلم «هیوا» برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم شد، اذعان کرد که جشنواره ویترین ماست و ما به هر حال برای جایزه بهترین فیلم، حتماً یک اثر دفاع مقدسی را در نظر گرفته و می‌گیریم.

دوم اینکه در کنار آن تک‌فیلم دفاع مقدسی که جایزه بهترین فیلم را همراه چند جایزه غیراصلی دیگر می‌گرفت، سایر جوایز اصلی (مثل فیلم‌نامه یا کارگردانی و یا جایزه ویژه) را فیلم‌هایی دریافت می‌کردند که در تضاد با مضمون و محتوای فیلم اول بودند مثل «خانه دوست کجاست»، «هامون»، «ابد و یک روز»، «بدون تاریخ، بدون امضاء»، «فِراری» و ... و در جشنواره امسال نیز چنین اتفاقی روی داد و آثاری که اغلب چندان با روح و موضوع جشنواره همخوان و سازگار نبودند، در رشته‌های اصلی نامزد دریافت جایزه شده و بعضاً سیمرغ بلورین نیز کسب کردند.

فیلم‌هایی که اگرچه نامزدی و کسب جایزه‌شان در رشته‌های فنی مانند تدوین و فیلم‌برداری و صدا و موسیقی و حتی بازیگری، اشکال چندانی را به جشنواره وارد نمی‌ساخت، اما نامزدی آن‌ها در رشته‌های اصلی بهترین فیلم و فیلم‌نامه اساساً ماهیت جشنواره فیلم فجر را زیر علامت سؤال می‌برد.