کدام بیماران مجاز به مصرف قرص فایزر نیستند؟

همزمان با نگرانی از گسترش روزافزون سویه کرونای اُمیکرون، تولید اولین قرص‌های ضد ویروسی کووید-۱۹، نویدبخش مهار عفونت در افرادی است که در معرض خطر نوع شدید این بیماری هستند.

به گزارش ایسنا، قرص‌های ضدویروسی کرونا می‌توانند افراد را در برابر نوع شدید بیماری مصون سازند با این حال در مورد بسیاری از افرادی که برای آن‌ها دارو‌های جدید فایزر یا مِرک تجویز می‌شود، نظارت دقیق پزشکان و داروسازان الزامی است چراکه گروهی از پزشکان و کارشناسان هشدار می‌دهند که این دارو‌های ضد ویروسی ممکن است برای همه ایمن نباشند.

سازمان غذا و داروی آمریکا داروی ضد کرونای شرکت فایزر موسوم به "پاکسلووید" را برای انواع خفیف تا متوسط بیماری در بزرگسالان از ۱۲ سال به بالا که دارای بیماری‌های زمینه‌ای هستند و بیشتر در معرض خطر بستری شدن در بیمارستان و مرگ ناشی از کروناویروس قرار دارند، مجاز اعلام کرد. با این حال یکی از دو داروی موجود در کوکتل ضد ویروسی فایزر می‌تواند تداخلات شدیدی با دارو‌های پرمصرف و رایج از جمله استاتین ها، رقیق کننده‌های خون و برخی دارو‌های افسردگی ایجاد کند و به ویژه سازمان غذا و داروی آمریکا، تجویز این دارو را برای افراد مبتلا به بیماری شدید کلیوی یا کبدی توصیه نمی‌کند.

همچنین به دلیل نگرانی متخصصان در مورد عوارض جانبی بالقوه ناشی از مصرف داروی تولید شرکت مرک موسوم به "مولنوپیراویر"، سازمان غذا و داروی آمریکا تجویز آن را برای بزرگسالان و تنها به شرایطی محدود کرده که سایر روش‌های درمانی مجاز از جمله آنتی‌بادی‌های مونوکلونال غیرقابل دسترس هستند یا از نظر بالینی مناسب نیستند.

کوکتل پاکسلووید از دو قرص ضد ویروسی نیرماترلویر (nirmatrelvir) و یک قرص ریتوناویر تشکیل شده و ریتوناویر دارویی است که مدت هاست به عنوان عامل تقویت کننده در رژیم دارویی بیماران اچ آی وی استفاده می‌شود.

ریتوناویر سرکوب‌کننده یک آنزیم کلیدی کبدی موسوم به CYP ۳ A است که این آنزیم بسیاری از دارو‌ها از جمله نیرماترلویر را متابولیزه می‌کند؛ بنابراین در درمان با داروی پاکسلووید، ریتوناویر موجود در آن در واقع روند تجزیه آنتی ویروسی فعال در بدن را کُند کرده و به دارو کمک می‌کند تا برای مدت طولانی تری در سطح درمانی در بدن باقی بماند.

به این ترتیب وقتی پاکسلووید همزمان با دارو‌های دیگری مصرف شود که آن‌ها نیز توسط آنزیم CYP ۳ A متابولیزه می‌شوند، این نگرانی وجود دارد که ریتوناویرِ موجود در آن، ممکن است باعث شود سایر دارو‌هایی که همزمان استفاده شده‌اند، بدن را سمی‌تر کنند.

این مشکل زمانی پیچیده‌تر می‌شود که دارو‌هایی که احتمال تداخل با داروی کرونا را دارند غالبا توسط همان گروه‌هایی مصرف می‌شوند که به دلیل ابتلا به سایر بیماری‌ها و مشکلات زمینه‌ای، ناچار به استفاده از این دارو‌ها هستند.

این دارو‌های رایج که ممکن است با داروی ضدکرونای فایزر تداخل ایجاد کنند شامل دارو‌های رقیق کننده‌های خون، دارو‌های ضد تشنج، دارو‌های فشار خون بالا و کلسترول بالا، دارو‌های افسردگی و اضطراب، سرکوب کننده‌های ایمنی، استروئید‌ها (از جمله دارو‌های استنشاقی) و دارو‌های HIV هستند، هرچند فقط به این چند مورد محدود نمی‌شوند.

پیتر اندرسون، استاد علوم دارویی دانشگاه کلرادو گفت: برخی از این تداخلات بالقوه بی‌اهمیت نیستند و باید از مصرف همزمان برخی دارو‌ها اجتناب شود. برخی از این تداخلات به راحتی قابل مدیریت هستند، اما در مورد برخی از آن‌ها باید بسیار مراقبت کرد.

سازمان غذا و داروی آمریکا در مورد داروی پاکسلووید فهرست دقیقی از دارو‌هایی را منتشر کرده است که ممکن است با ریتوناویر تداخل مضر داشته باشند. با این حال، داروسازان تاکید می‌کنند که بسیاری از تداخلات دارویی قابل کنترل هستند و نباید مانع از مصرف داروی پاکسلووید در بیشتر مردم شود.