همه آجودان‌های رؤسای جمهور

روز گذشته در اخبار آمده بود که آجودان رئیسی هم انتخاب شد. امیر سیدمحمدرضا حسینی، فرمانده دژبان ارتش، به‌عنوان آجودان مخصوص رئیس‌جمهور منصوب شد. آجودان روحانی سرتیپ حسین، ولی وند، آجودان احمدی‌نژاد سرتیپ حسین افشارزاده و آجودان خاتمی سرتیپ عباسعلی نیک‌منش بودند. معمولا درباره آجودان‌های رؤسای جمهور چیز زیادی نمی‌دانیم. احتمالا به علت پروتکل‌های امنیتی اهل مصاحبه نیستند، چه هم‌زمان با دوره مسئولیت و چه بعد از آن، درحالی‌که احتمالا خاطراتی جالب و شنیدنی از همراهی با مقام دوم مملکت دارند.

در تمام کشور‌های جهان همیشه یک مقام نظامی هنگام بدرقه و استقبال مقامات دیگر کشور‌ها آن‌ها را مشایعت می‌کند و هنگام عبور رؤسای جمهور از کنار دسته تشریفات و نواخته‌شدن سرود ملی کشور‌ها در کنار رؤسای جمهور قرار دارد. آجودان یا «فریار» مقام ریاست‌جمهوری از میان کارکنان نظامی برجسته با درجه امیری یا سرداری انتخاب می‌شود که از جنبه تخصصی باید به مناسبات و تشریفات نظامی داخل و خارج کشور کاملا آشنا و از جنبه‌های فردی از تناسب اندام، برازندگی، تیزهوشی و اعتمادبه‌نفس برخوردار بوده و به حرکات نظامی مسلط و انعطاف‌پذیر باشد. شکوه‌دادن به مراسم‌های استقبال و بدرقه‌های رسمی و نیمه‌رسمی از مقام ریاست‌جمهوری هنگام خروج و ورود به کشور و نیز مراسم‌های استقبال و بدرقه از رؤسای جمهور میهمان از طریق نظارت، فرماندهی و کنترل نیرو‌های تشریفات نظامی و آرایش صحنه‌ها با موقعیت مکانی و زمانی راهبری و همراهی با رئیس‌جمهور هنگام استقرار در جایگاه، ادای احترام به پرچم و دیدن سان و رژه از وظایف اصلی آجودان رئیس‌جمهور است.

از دیگر مسئولیت‌های مهم فریار رئیس‌جمهور در سفر‌های خارج از کشور، آشناکردن مقام ریاست‌جمهوری به رموز مراسم‌های رسمی و مراقبت ویژه از اجرای دقیق آیین تشریفات است که اجرای آن نیازمند آگاهی کامل از نحوه مراسم‌های استقبال، بدرقه و نثار گل و امضای دفتر یادبود و موارد مشابه است.

مراسم استقبال یا بدرقه رسمی شامل استقرار در جایگاه، نواخته‌شدن سرود کشور میهمان و میزبان با قرارگرفتن مقام میهمان در سمت راست و رئیس‌جمهور میزبان در سمت چپ و فریار‌ها دو قدم عقب‌تر در سمت چپ دو مقام، انجام مراسم ادای احترام به پرچم و سان از یگان تشریفات است که البته در برخی کشور‌ها ممکن است بخشی از مراسم به‌دلیل ملاحضاتی حذف شود که در این‌گونه مواقع، فریار موظف است با تدبیر، دگرگونی‌ها را راهبری کند.

حضور محافظ در مراسم استقبال و بدرقه در ترکیب همراهان، القای ناامنی کرده و کاری نامتعارف است. در زمان صفویه و قاجاریه کسی را که عهده‌دار این وظایف بود، ایشیک‌آقاسی می‌نامیدند. این کلمه دوره قاجاریه چه به‌صورت انفرادی و چه به‌صورت ترکیبی، به‌عنوان یک لقب قاجاری به کار می‌رفته است. درباره آجودان‌های مخصوص رؤسای جمهور اخبار زیادی منتشر نمی‌شود،

اما دو نکته جالب درباره فریار روحانی و احمدی‌نژاد اشاره به حضورشان در سفر نیویورک همراه رؤسای جمهوری بوده است. نکته جالب‌تر درباره آجودان احمدی‌نژاد، ثبت‌نامش در انتخابات شورای شهر تهران در سال ۹۶ بود. حسین، ولی وند، آجودان روحانی زاده پنجم فروردین ۱۳۴۲ اصفهان است و با سابقه ۹۶ ماه حضور در جنگ ایران و عراق، مسئولیت‌هایی نظیر فرماندهی آتشبار توپخانه، فرماندهی گردان توپخانه و همچنین فرماندهی تیپ دانشجویان دانشگاه افسری امام علی، فرمانده توپخانه لشکر ۳۰ پیاده گرگان، معاونت آموزش دافوس و فرماندهی دانشگاه فرماندهی و ستاد ارتش را در سابقه خود داشت. فرمانده ستاد (دافوس) ارتش هم جزء سوابق اوست. امیر، ولی وند هنگام بدرقه روحانی به نیویورک نیز به‌عنوان ژنران آجودان، مسئولیت اجرای مراسم تشریفات را عهده‌دار بود. گفته شده که نبود فریار در سه مراسم نخست حسن روحانی موجب ناهماهنگی‌هایی در هر سه مراسم شد.

آجودان احمدی‌نژاد، امیر سرتیپ افشارزاده بود. همان زمان در رسانه‌ها درباره او آمده بود که ظاهرا امیر به علت علاقه به کار‌های ساختمانی و باغبانی آستین بالازده و به سنگ‌کاری و کاشتن گل و گیاه در محوطه ساختمان مرکزی یا همان محل برگزاری جلسات هیئت دولت مشغول است. همان‌طور که در مراسم تشریفات لباس نظامی بر تن دارد، در کار‌های ساختمانی مقید به پوشیدن لباس مخصوص این کار است.

گفته می‌شد که فضای سبز و سنگ‌کاری ساختمان‌های ریاست‌جمهوری تحت نظارت، مدیریت و پشتیبانی و خدمات نهاد ریاست‌جمهوری و معاون اجرائی رئیس‌جمهور انجام می‌شود. امیر سرتیپ حسین افشارزاده که برادر مدیرعامل وقت باشگاه استقلال هم بود، سال ۹۶ برای انتخابات شورای اسلامی تهران ثبت‌نام کرد. گفته می‌شد او ارتباط خوبی با اسفندیار رحیم‌مشایی داشت و به‌عنوان یکی از کاندیدا‌های نزدیک به جریان احمدی‌نژاد به انتخابات آن زمان شورای شهر تهران ورود کرده بود. آجودان ویژه محمد خاتمی هم سروان نیک‌منش بود.

سردار احمدی‌مقدم در بخشی از یک گفتگو با اشاره به اینکه زیر نظر او آموزش دیده است، گفته بود: «یادم هست تیرماه ۵۸ به دفتری در نارمک که جذب و گزینش داشت، مراجعه کردیم. با ما یک قرارداد سه‌ماهه بستند تا سه ماه تابستان را در آنجا کمک کنیم، بعد هم برمی‌گردیم.

اواخر تیر به پادگان امام علی (ع) سعدآباد رفتیم و دو هفته تحت نظر آقای سروان نیک‌منش -‌که بعدا سرتیپ شد- آموزش دیدیم. ایشان در دوره آقای خاتمی آجودان نظامی و همواره همراه او و آدم خوبی بود که از هم‌تیمی‌های شهید صیاد‌شیرازی بود و از ارتش آمده بود».