شبی سینمایی که به خبرنگاران محیط زیست تقدیم شد

مستند «بر سر خاک» با تقدیم به خبرنگاران محیط زیست و مهشاد کریمی، ریحانه یاسینی دو خبرنگار از دست رفته در سانحه واژگونی اتوبوس ارومیه به نمایش درآمد.

به گزارش ایسنا، در اولین نمایشی روی پرده مستند محسن خان جهانی که شامگاه ۱۵ آذر ماه در سالن «مروارید پردیس صبا مال» برگزار شد، جمعی از خبرنگاران محیط زیست، خانواده و دوستان مهشاد کریمی و ریحانه یاسینی حضور داشتند.

پس از نمایش مستند «بر سرخاک» که درباره موضوع چالش برانگیز فرسایش خاک است، علیرضا بهرامی شاعر و روزنامه نگار که اجرای این برنامه را برعهده داشت، یادی کرد از خبرنگاران از دسته رفته و همکارانی که در خبرگزاری دانشجویان ایران ایسنا در این سال‌ها به سفر ابدی رفتند و یادآور شد: امروز که اینجا جمع شدیم، سالگرد سقوط هواپیما سی ۱۳۰ خبرنگاران و از دست دادن دو همکارانمان حسن قریب و اسماعیل عمرانی هم هست و حالا اینجا جمع شدیم برای فقدان دو همکار دیگرمان که کمتر از یک سال است که آن‌ها را از دست داده ایم، مهشاد کریمی و همکار عزیزش ریحانه یاسینی (خبرنگار ایرنا) که در سانحه واژگونی اتوبوس خبرنگاران در ارومیه از دنیا رفتند.

او ادامه داد: کلا فقدان یک بحران فلسفی است که هیجان و شور زندگی در کنار نبودن کالبد جسم، ذهن‌ها را درگیر می‌کند و همیشه جستجو می‌کنیم یک نقطه‌های امیدی را برای تسکین خودمان و ارزش‌گذاری زحمت‌های همکارانمان جستجو کنیم، طبیعتا برخی از سرویس‌های خبری ارزش‌های فرامتنی بیشتری دارند مثلا سرویس میراث فرهنگی، سرویس محیط زیست.

بهرامی یادآور شد: یک زمانی دهه ۶۰ که جوان‌های رعنا می‌رفتند و می‌جنگیدند به خانواده‌هایشان تبریک و تسلیت می‌گفتند. آن موقعه، چون مساله ناموس و وطن بود خانواده‌ای که باعث تربیت چنین فرزندانی می‌شدند که تا پای جانشان مایه می‌گذاشتند، خانواده‌های سربلندی بودند.

او ادامه داد: و حالا در فقدان دو خبرنگار محیط زیست که چیزی بالاتر از مسئولیت اجتماعی‌شان را به دوش کشیده‌اند و در فقدان مهشاد کریمی یک مقدار معناهای جدید هم به مفاهیم قبلی اضافه شده است، مثلا زمانی که ما کارمان را در ایسنا شروع کردیم، مهشاد کریمی فقط سه سال سن داشته است و تداوم نسلی حالا ما را رسانده به خواهر کوچکتر و اینجاست که ما معنای ناموس را جستجو می‌کنیم و به همین نسبت هم قلب‌مان بیشتر جریحه دار می‌شود بنابراین باید برای پیگیری ان حادثه _ با این باز تعریف‌های که عرض کردم _ تلاش می‌کنیم.

بهرامی با اشاره به حضور خانواده مهشاد کریمی و همسرش علی سلطان محمدی و همکاران ریحانه یاسینی اعلام کرد که «اولین نمایش پرده‌ای مستند» بر سرخاک «را به خبرنگاران محیط زیست علی الخصوص مهشاد کریمی و ریحانه یاسینی تقدیم می‌کنیم» و توضیح داد: چرا می‌گویم اولین نمایش پرده ای، چون سال گذشته که مستند «بر سرخاک» در جشنواره سینما حقیقت حضور داشت به دلیل شیوع کرونا اکران حضوری نداشت و بصورت انلاین اکران شد.

در ادامه لوح یادبود و نمادی از خاک که سفال کلپورگان سیستان و بلوچستان بود به پدر و همسر مهشاد کریمی اهدا شد و پدرش با اندوه فراوان در فراق فرزندش از این تقدیر تشکر کرد.

همسر مهشاد کریمی هم با بغض گفت: افسوس می‌خورم، ای کاش مهشاد در مراسم حضور داشت و خودش در این تقدیر شرکت می‌کرد.

نگار اکبری همکار ریحانه یاسینی نیز که به نمایندگی از خانواده این خبرنگار فقید، لوح یادبود را دریافت کرد، با اندوه فراوان گفت که جای ریحانه اینجا و همه جا خالی است!

در ادامه زینب رحیمی به نمایندگی از خبرنگاران محیط زیست حاضر در اتوبوس به درخواست مجری مراسم از اخرین روند رسیدگی پرونده حقوقی اتوبوس خبرنگاران که در ارومیه واژگون شد، سخن گفت.

این خبرنگار در ابتدای سخنانش یادآور شد: از چند روز بعد از حادثه اتوبوس خبرنگاران، خانواده دو خبرنگار از دست رفته و خبرنگاران محیط زیست حاضر در اتوبوس، شکایت خودشان را مطرح کردند و همچنان پیگیر روند قضایی این حادثه هستند تا مسببان این حادثه مجازات شوند و آخرین اتفاقی که افتاده هفته گذشته دادستان نقده با تشخیص متهم بودن سه مدیر و یک راننده، پرونده را به دادسرای ارومیه فرستاده است.

او ادامه داد: دغدغه ما به عنوان خبرنگاران بازمانده از ان حادثه این است که سرعت کافی برای پیگیری این پرونده وجود ندارد. حدود دو ماه قبل خبرنگاران بازمانده از ان حادثه درخواست احاله پرونده را از نقده به تهران داشته اند، اما این پرونده در دادسرای ارومیه همچنان هست، مورد دیگر اینکه مدیرهای بلادستی برای بازجویی هم احضار نشده‌اند و این موضوع خودش جای نگرانی دارد و این استرس را برای ما دارد که مبادا در روند پیگیری قضایی پرونده اختلالی ایجاد بشود و با عدالت کافی پیگیری نشود.

زینب رحیمی گفت: ما خبرنگاران بازمانده از آن اتوبوس از مدیران ستادی سازمان محیط زیست از جمله روابط عمومی و خود عیسی کلانتری که در ان موقع رییس سازمان محیط زیست و هم رییس ستاد احیا دریاچه ارومیه بود و همچنین مسعود تجریشی که در ان زمان مدیر برنامه ریزی ستاد دریاچه ارومیه بود و بطور کامل هم در جریان این سفر قرار داشت، از علی حاج مرادی که مدیر فنی ستاد بود و او هم در ان سفر در کنار خبرنگاران بود و اتفاقا برنامه ریزی سفر برعهده ایشان بود شکایت کردیم، اما هنوز هیچ کدام از مدیران ارشد و البته مدیران روابط عمومی که دعوت خبرنگاران از طرف ان‌ها انجام شده بود، حتی یک برگه احضاریه هم دریافت نکرده‌اند تا پاسخی به پرسش‌ها بدهند.

این خبرنگار محیط زیست با اشاره به ابهامات زیادی که در راستای این پرونده وجود دارد، گفت: ابهامات زیادی وجود دارد در رابطه با رابطه‌ای که بین شرکت سیمان و سازمان محیط زیست وجود دارد، نکته‌های هم هست که نمی‌توان از ان‌ها چشم پوشی کرد مثلا بارها به پلیس راه و بقیه نهادها گفته‌اند که اتوبوسی که برای جا به جایی خبرنگاران استفاده شده است به هیچ وجه مجوز تردد نداشته است و از همه مهم‌تر حتما مدیرعامل شرکت سیمان ارومیه به این موضوع واقف بوده است که این اتوبوس مجوز عبور بیرون شهری نداشته است، اما با این وجود، چنین اتوبوسی را برای خبرنگاران در نظر گرفتند. اتوبوسی که فرسوده بودنش مشخص است و در گزارش فنی هم مشخص شده است که ترمز مشکل داشته است.

او ادامه داد: شکایت خبرنگاران بازمانده و طبیعتا خانواده دو خبرنگار فقید با جدیت ادامه دارد، هر چند روند رسیدگی به پرونده خیلی رضایت بخش نیست. توقع می‌رفت با توجه به اهمیت موضوع و اینکه دو خبرنگار جان خودشان را از دست داده‌اند و ۱۸ خبرنگار دیگر از یک قدمی مرگ برگشته اند، این پرونده با دقت و سرعت عمل بیشتری بررسی شود، اما مهم‌ترین نگرانی این هست که ممکن است یکسری از مدیران و کسانی که در این سانحه نقش داشتند، بتوانند از زیر بار این سانحه شانه خالی کنند و این مهم‌ترین استرس و نگرانی این روزهای ماست و البته ما پیگیری‌هایمان را از طریق وکلا ادامه می‌دهیم.

در بخش بعدی مراسم علیرضا بهرامی با اشاره به مستند «بر سرخاک» از سکانسی در فیلم یاد کرد که کشاورزان در منطقه‌ای در همدان به دلیل فروچاله‌ها از انجا کوچ می‌کنند و در نریشن فیلم هم اشاره کوتاهی می‌شود، اما کارگردان به جزییات بیشتری وارد نمی‌شود و در عین حال گفت: البته احتمالا خواسته از خط اصلی داستان فاصله نگیرد بنابراین به دلیل اینکه من ان منطقه را به خوبی می‌شناسم، پیشنهاد می‌کنم به فکر شماره ۲ و ۳ «برسرخاک» باشند، چون علاوه بر رویکردی که در این فیلم بود به لایه‌های دیگر مساله از جمله مدیریت حاکمیتی هم باید پرداخته شود، ضمن اینکه من فکر می‌کنم با توجه به مجموعه اثاری که از سال‌های قبل از خان جهانی دیده ام، از جمله مستندهای ورزشی و سیاسی می‌تواند در حوزه محیط زیست کارش را ادامه بدهد، چون محیط زیست لایه‌های متفاوتی دارد و به نوعی عناوین مختلف اجتماعی، اقتصادی، سیاسی را در برمی گیرد.

محسن خان جهانی هم با این جمله که «خبر کوتاه است خاک خواهد مُرد.» سخنانش را اینگونه ادامه داد: زمانی که فیلم ازادراه تهران شمال را می‌ساختم، کم کم علاقه‌مند موضوعات محیط زیست شدم بعدش هم از یک خبر خیلی کوتاهی ایده این فیلم به سراغ من امد، خبر این بود که خاک ایران را دارند می‌دزدند و وقتی خبر را دنبال کردم خیلی صحت نداشت. اما من از انجا با ادم‌های اشنا شدم که به من گفتند که این وضعیت خاک است و این‌ها را فیلم کنم. در ان مقطع اطلاعات دقیقی از محیط زیست نداشتم، ولی تحقیق و پژوهش زیادی کردم که به این فیلم برسم، اما همین موضوعات محیط زیستی را در فیلم جدیدم «پیچ سرهنگ» که در مورد قطعه دوم ازادراه تهران شمال دوباره به ان می‌پردازم و حالا بیشتر علاقه‌مند شدم در حوزه محیط زیست کار کنم.

او در پایان گفت: امیدوارم مردم به خاک و اب توجه کنند و فیلم «بر سرخاک» و چنین فیلم‌های بیشتر دیده شوند، فیلمی که این روزها در سامانه هاشور اکران انلاین شده است.

صدرا محقق، مهدی گوهری، حسن ظهوری، سمیرا خباز، فاطمه باباخانی، مژگان جمشیدی و… از جمله خبرنگاران و فعالان حوزه محیط زیست در این مراسم حضور داشتند.

در پایان پوستر مستند «بر سرخاک» به امضای حاضران رسید.

بر اساس این گزارش، تصویربرداری مستند «بر سر خاک» که دو سال طول کشیده است، توسط امیر جغتایی در شهرهای مختلف انجام شده و تدوین آن را آرش زاهدی‌اصل برعهده داشته است. در ساخت این مستند علاوه بر گفتگو و برخی تصاویر تکان‌دهنده از فرسایش خاک در ایران، از گفتار متن با صدای شهرام درخشان استفاده شده است.

دیگر عواملی که در ساخت این مستند همکاری داشته‌اند، می‌توان به صدابردار: احمدرضا طایی، صداگذار: آرش قاسمی، توازن رنگ و نور: رضا تیموری، تصویربرداری هوایی: احمد آزاد، مدیر تولید: امیرمهدی صادقی و طراح پوستر: بنفشه جهانگیری اشاره کرد.

محسن خان جهانی مستندهای A. B. C. D، انتهای خیابان پاستور، آزادراه، کلاه شیشه‌ای و… را نیز کارگردانی کرده و در چهاردهمین جشنواره «سینماحقیقت» جایزه ویژه هیات داوران به دلیل توجه ویژه به بحران زیست محیطی خاک و توجه به پژوهش را برای ساخت فیلم بر سر خاک دریافت کرد.