صرافی‌های خارجی قتلگاه دارایی ایرانیان

بازیگر اول بازار ارز‌های دیجیتال ایران کیست؟ در بازاری که رقابت و سرمایه و البته امنیت در آن حرف اول را می‌زند این روز‌ها بیش از ۳۰۰ صرافی رمزارزی در حال فعالیت هستند. صرافی‌های خرد و درشتی که هر یک روی کیفیت و سرعت خدمات خود تاکید دارند. اکوسیستم اقتصاد رمزارزی ایران به شدت در حال بزرگ شدن است و در این میان چند استارتاپ توانسته‌اند از بقیه پیش بیافتند.

هفت صبح در ادامه نوشت: رمزارز‌ها همین شش سال پیش یک سرگرمی برای تعداد نسبتا معدودی از فعالان استارتاپی و کسب‌وکار‌های آنلاین ایرانی محسوب می‌شدند که از سر کنجکاوی یا پیشرو بودن به این حوزه سرک کشیده و شیفته سازوکار ذخیره‌سازی و نقل‌و‌انتقال آن‌ها شده بودند. اما امروز و در آخرین روز‌های تابستان ۱۴۰۰ یک بازار بزرگ اینترنتی از نقل و انتقال روزانه رمزارز‌ها در ایران شکل گرفته که از سرمایه‌گذار‌های شرکتی تا برنامه‌نویس‌ها و بازاری‌ها و دانشجو‌ها پای ثابت آن هستند.

بازاری که مسئله سیاست‌گذاری و نظارت بر آن یک چالش بزرگ شده، اما در همین فضای بلاتکلیف هم کسب‌وکار‌های نوآور و پیشرویی شکل گرفته که کمک زیادی به توسعه این شکل تازه از دارایی در ایران کرده‌اند. نوبیتکس، رمزینکس، اکسیر و والکس از مهم‌ترین صرافی‌های دیجیتال ایران هستند. در این میان نوبیتکس هم اولین بوده و هم حالا بزرگترین پاتوق ایرانی‌های کریپوتوباز. امیرحسین راد از بنیان‌گذاران این کسب‌وکار آنلاین، در یک مصاحبه به مهم‌ترین خطراتی که کاربران ایرانی را در این فضا تهدید می‌کند، اشاره کرده است.

آمار واقعی ایرانی‌های دارای رمزارز

مدیرعامل نوبیتکس با تایید وجود آمار‌های متفاوت از فضای رمزارزی ایران می‌گوید: «حدود پنج، شش میلیون ایرانی، چه در پلتفرم‌های داخلی و چه از طریق پلتفرم‌های خارجی در این بازار فعالیت می‌کنند، ولی تعداد افرادی که بخشی از دارایی خود را تبدیل به رمزارز کرده‌اند، دو سه برابر بیشتر از این عدد است. چراکه بسیاری از طریق دوستان و بستگانشان رمزارز خریداری کرده‌اند و مستقیما حساب کاربری نساخته‌اند.»، اما این تعداد به معنای آمار دقیق ایرانی‌های درگیر این دارایی دیجیتال نیست.

راد با اشاره به اینکه برخی افراد از طریق دوستان و آشنایان خود رمزارز خریده‌اند درباره درصد ایرانیان فعال در این حوزه می‌گوید: «به دور از اغراق می‌توانیم جمعیتی ۱۰ تا ۱۵ میلیون نفری از ایرانی‌ها را تخمین بزنیم که تجربه تبدیل بخشی از سرمایه خود به رمزارز‌ها را داشته‌اند. اگر به آمار کشور‌های دیگری مثل استرالیا و ویتنام هم نگاه کنیم که در یک سال اخیر خرید رمزارز در آنجا رونق گرفته، چیزی حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد جمعیت‌شان در این بازار وارد شده‌اند و در مورد ایران هم به همین صورت است؛ با این تفاوت که ایرانیان به دلایل مختلف تمایل بیشتری برای حضور در این بازار دارند. از این رو تخمین هشت تا ۱۶ میلیون کاربر در این بازار عددی منطقی است.».

اما در همین مدت دو سال اخیر که اقبال ایرانی‌ها به صرافی‌های دیجیتال زیاد شده و بخشی از سرمایه‌های ایرانی‌ها وارد این فضا شده است دو موضوع به عنوان تهدید جدی این حوزه بار‌ها مورد توجه قرار گرفته است. یکی بحث فعالیت ایرانی‌ها در صرافی‌های خارجی و دیگری توکن‌هایی است که در برخی موارد موجب شبهه و ابهام و گا‌ها کلاهبرداری می‌شود.

راد می‌گوید: «دو خطای بسیار بزرگی که من در بین بعضی صرافی‌های به‌خصوص تازه‌وارد می‌بینم، یکی این است که بعضی‌هایشان دارایی مردم را در صرافی‌های خارجی نگهداری می‌کنند، یعنی با استفاده از API بایننس یا صرافی‌های دیگر راه افتاده‌اند و، چون نتوانسته‌اند ساختار نگهداری دارایی‌های کاربرانشان را به طور کامل پیاد‌ه‌سازی کنند، عملا تمام دارایی را روی صرافی خارجی نگه می‌دارند و این برای کاربران ایرانی یکی از نقاط بسیار پرریسک است، چراکه به محض اینکه بایننس متوجه شود چنین کسب‌وکاری با ایران همکاری می‌کند، اقدام به مسدودسازی کلیه حساب‌ها خواهد کرد و آن کسی که متضرر می‌شود، کاربر خواهد بود.».

اما خطای دوم از جنس همان خطا‌هایی است که برای نمونه در صرافی کریپتولند اتفاق افتاد و هنوز تعداد زیادی از کاربران ایرانی درگیر تبعات آن هستند. یعنی فروش توکن‌های تولیدی خود صرافی! مدیرعامل صرافی نوبیتکس درباره این خطر کسب‌وکاری هم تاکید می‌کند: «دومین خطایی که می‌خواهم به آن اشاره کنم، روی آوردن به روش‌هایی برای جذب سرمایه مثل انتشار توکن و راه‌های مشابه است که متاسفانه به دلیل نظارت ناکافی، انتشار و فروش توکن‌ها می‌تواند بدون پشتوانه باشد و به نوعی خالی‌فروشی رخ دهد که صرفا سرمایه کاربر را جذب و با آن توکن‌ها بازی کنند و قیمت آن را به صورت کاملا مصنوعی بالا ببرند.» کار‌هایی که به گفته راد شاید سود کوتاه‌مدتی داشته باشد، اما در نهایت می‌تواند ضرر هنگفتی به دارندگان توکن‌ها وارد کند.