اگر از مردم بپرسید که از کدام جانور بیشتر میترسند، خیلیها به شما خواهند گفت که عنکبوت و مار برایشان از خیلی از جانواران دیگر ترسناکترند.
اما یک پژوهش جدید نشان میدهد که مارها هم انگار باید از عنکبوتها بترسند.
بیشتر عنکبوتها حشرهخوار محسوب میشوند و از دیگر حشرات تغذیه میکنند، اما این پژوهش نشان داد که برخی عنکبوتها برای تغذیه سراغ مارهای کوچک میروند.
دکتر مارتین نیفلر، عنکبوتشناس در دانشگاه بازل، و پروفسور ویتفیلد گیبونز، خزندهشناس در دانشگاه جورجیا، پژوهشهای گستردهای در این باره انجام دادهاند.
آنها با بررسی ۳۱۹ گزارش مختلف از خورده شدن مارها توسط عنکبوتها متوجه شدند که عنکبوتها در تمامی قارههای دنیا جز جنوبگان از مارها تغذیه میکنند. ۸۰ درصد موارد مورد مطالعه این دو کارشناس در استرالیا یا آمریکا گزارش شده بود.
موارد تغذیه عنکبوتها از مارها در اروپا بسیار نادرتر بود و تنها ۱ درصد این گزارشها را تشکیل میداد.
آنها در عین حال متوجه شدند که گزارشهای دریافتی از اروپا به عنکبوتهای تارساز کوچکی محدود بود که از مارهای کوچک غیرسمی تغذیه کرده بودند.
این اطلاعات همچنین نشان میداد که عنکبوتهایی از ۱۱ خانواده مختلف میتوانند مار بگیرند و بخورند.
به گفته دکتر نیفلر "این که چنین گروههای زیادی از عنکبوتها بعضا مار میخورند کشفی کاملا تازهای است. "
این پژوهش نشان داد که عنکبوت بیوه موفقترین گونه در گرفتن و خوردن مار است و حدود نیمی از گزارشها به این گونه خاص تعلق داشت.
گمان میرود که دلیل موفقیت این عنکبوت سم خاصش باشد که حاوی ترکیبی است که مشخصا به دستگاه عصبی خزندگان، از جمله مارها، حمله میکند.
دکتر نیفلر میگوید "ما اطلاعات زیادی راجع به تاثیر سم عنکبوت بیوه بر دستگاه عصبی مارها داریم، اما پژوهش مشابهی درباره دیگر گونههای عنکبوت انجام نگرفته است. ما هنوز درک دقیقی از این که دقیقا کدام ترکیبها دستگاه عصبی مهرهداران را هدف میگیرند و به عنکبوتها اجازه میدهند که با نیش خود مارهای بسیار بزرگتر را فلج کنند و بکشند نداریم. "
عنکبوتهای بیوه در عین حال برای ساختن تار از رشتههای پروتئینی بسیار محکمی استفاده میکنند که به آنها کمک میکند حیوانات بزرگتری نظیر مارمولکها، موشها، پرندگان و مارها را اسیر کنند.
این پژوهش نشان داد که عنکبوتها میتوانند مارهایی از هفت خانواده مختلف را در تار خود اسیر کنند و بر مارهایی ده تا سی برابر اندازه خود چیره شوند.
بزرگترین مارهایی که شکار عنکبوت شده بودند حدود یک متر طول داشتند، در حالی که کوچکترین مار تنها شش سانتیمتر بود. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که میانگین طول این مارها ۲۶ سانتیمتر بود و بیشتر نوزادانی بودند که تازه از تخم درآمده بودند.
نتیجه پژوهش نشان داد که عنکبوتهای بیوه بیشتر از بقیه عنکبوتها مار شکار میکنند
با این که عنکبوتها غالبا از سم خود برای کشتن مارها استفاده میکنند، اما این خزندگان نیز کاملا بیدفاع نیستند. حدود ۳۰ درصد مارهایی که شکار شده بودند سمی بودند.
این پژوهش نشان داد که عنکبوتها در ایالات متحده و آمریکای جنوبی بعضا میتوانند گونههایی بسیار سمی مانند مارهای زنگی و مارهای مرجانی را نیز شکار کنند.
در استرالیا نیز عنکبوتهای پشتقرمز بعضا از مارهای قهوهای که سم مهلکی دارند تغذیه میکنند.
بعضی از گونههای عنکبوت میتوانند گونههای بسیار سمی را هم شکار کنند - مانند مار قهوهای
به گفته دکتر نیفلر "مار قهوهای یکی از سمیترین مارهای دنیا است و این که بعضا در دعوا با عنکبوتها شکست میخورد مسالهای واقعا جذاب است. "
عنکبوتها وقتی مار میگیرند بعضا ساعتها یا حتی روزها طول میکشد تا آن را بخورند.
عنکبوتها، برخلاف بسیاری از انسانها، الگوی تغذیه مرتبی ندارند. وقتی غذا زیاد باشد، بیش از حد نیازشان میخورند و بعد از آن ممکن است تا مدتی طولانی گرسنگی بکشند.
آنها غذای اضافی را به عنوان منبع انرژی در بدن خود ذخیره میکنند و هر وقت که برای مدتی طولانی غذا پیدا نکنند از آن استفاده میکنند.