گزارشی از بازار کامپیوتر در دو ماه نخست سال

با وجود پيش‌بيني فعالان بازار در مورد پايان يافتن دوران ركود از اوايل ارديبهشت ماه، بررسی‌ها حاکی است که بازار كامپيوتر همچنان در ركود دست و پا مي‌زند.

علاوه بر اين فعالان بازار اين كالا با مشكلاتي حاشيه‌اي مواجه هستند كه عرصه را بر آنها تنگ تر كرده است و برخي از آنها ديگر تمايلي به ادامه فعاليت در اين بازار متنوع ندارند. 

رشد نرخ ارز و در پي آن رشد قيمت كالا هم در كنار تقاضاي اندك براي كالاهاي اين حوزه مزيد بر علت شده و به ركود حاكم بر بازار دامن زده است. 

برخي از فعالان بازار هم مي‌گويند برگزاري مسابقات جام جهاني فوتبال كه از اواسط خرداد ماه آغاز مي‌شود تا حدود زيادي باعث شده است توجه خريداران به بازار كم شود. گروهي نيز به امتحانات زود هنگام دانش‌آموزان و دانشجويان اشاره کرده و معتقدند تمام اين عوامل در كنار هم ركود حاكم بر بازار را تشديد كرده است. 

رشد قيمت‌ها و تشديد بي‌رونقي بازار
نوسانات ارزي يكي از عواملي است كه بر بازار داخلي كامپيوتر اثرات زيادي مي‌گذارد. طي مدت اخير هم رشد 40 توماني قيمت دلار تا حدودي اثرات منفي بر اين بازار راكد گذاشته است. 

فعالان بازار معتقدند رشد 40 توماني دلار باعث شده است قيمت كالاهاي حوزه كامپيوتر و ديجيتال در حدود 2تا 10 درصد افزايش يابد.
علاوه بر اين برخي از واردكنندگان علاوه بر مبلغي كه به دليل رشد قيمت دلار روي كالاها مي‌كشند، مبلغي اضافه‌تر بابت عرضه اين كالاها از عرضه‌كنندگان ديگر مي‌گيرند و ادعا مي‌كنند گمرك هزينه‌هاي ترخيص كالا را افزايش داده است. اين درحالي است كه بخش ترخيص گمرك اين ادعا را تكذيب كرده و مي‌گويد هيچ تغييري در هزينه ترخيص كالاها رخ نداده است.به گفته شعباني، مسوول فروش فروشگاه ياس، كه به عرضه تجهيزات ديجيتالي مي‌پردازد، طي دو هفته اخير قيمت تجهيزات ديجيتالي با برندهاي مختلف از جمله A4TECH، فيليپس و ...در حدود 2 تا 5 درصد افزايش يافته است. 

يك فروشنده ديگر هم از رشد 7 تا 10 هزار توماني پخش‌کننده‌های موسیقی و فیلم A4TECH در بازار خبر مي‌دهد. به گفته وي، رشد قيمت‌ها تا حدود زيادي باعث كاهش تقاضا شده است. 

محمودي، يكي ديگر از فعالان بازار هم از رشد 2تا 5 درصدي قيمت انواع تجهيزات كامپيوتري و ديجيتالي مانند موس و كيبورد و وب‌كم و كيف لپ‌تاپ با برندهايي نظير PHILIPS و A4TECH و تارگوس و... خبر داد. به گفته اين فروشنده، تعزيرات هم بابت قيمت‌گذاري روي كالا مشكلات زيادي را براي فروشندگان ايجاد كرده است. به عنوان مثال يك فروشگاه به دليل اينكه قصد دارد از عرصه فعاليت در اين حوزه خارج شود، قيمت كالاهاي خود را كاهش داده است و تعزيرات قيمت‌هاي اين فروشگاه را مبنا قرار مي‌دهد و ساير فروشگاه‌ها را كه اجناس را با قيمت واقعي به فروش مي‌رسانند جريمه مي‌كند. به گفته اين فروشنده اين مشكل به اين دليل رخ مي‌دهد كه بازرسان اداره تعزيرات منبع مشخص و دقيقي براي دريافت قيمت‌ها ندارند، درحالي‌كه بخش ارزش‌گذاري گمرك مي‌تواند به راحتي قيمت‌ها را به اين ارگان اعلام كند. 

رشد محسوس قيمت‌ها در بازار لپ‌تاپ
رشد قيمت‌ها در بازار لپ‌تاپ محسوس‌تر از ساير كالاهاي اين حوزه است. به گفته فعالان بازار، قيمت لپ تاپ طي دو تا سه هفته اخير در حدود 2 تا 10 درصد افزايش يافته است كه علت اين موضوع رشد نرخ دلار بوده است. فعالان بازار همچنين از ثبات هزينه‌هاي ترخيص و همچنين تعرفه‌هاي گمركي بابت واردات كالاها خبر مي‌دهند و مي‌گويند، طي مدت اخير برخي از فروشندگان به بهانه رشد هزينه‌هاي ترخيص كالا قيمت‌ها را در بازار افزايش داده‌اند كه اين موضوع صحت ندارد و تنها دليل رشد قيمت‌ها در بازار رشد نرخ ارز بوده است كه در حدود 2 تا 10 درصد روي قيمت كالاها تاثير گذاشته است. 

به گفته رهبر، مسوول فروش ابزار پيشرو، يكي از عرضه‌كنندگان لپ‌تاپ‌هاي سوني، دل و ... در بازار داخلي با رشد قيمت لپ‌تاپ تا حدودي باعث ركود بازار شده است، ولي اين ركود در بازار كامپيوتر ما عادي شده است، چه براي مصرف‌كننده و چه براي فروشنده. به گفته وي، تحريم‌ها براي ايران همچنان باقي است و قدرت خريد مردم هم پايين است و اين عوامل به ركود حاكم بر بازار دامن مي‌زنند، اما در كنار اين كلاهبرداري‌هايي كه هر سال در بازار كامپيوتر شاهد آن هستيم باعث شده است فعالان بازار ضربه‌پذيرتر از قبل شوند. 

بهنامي، مدير فروشگاه پاندا تكنولوژي، يكي از عرضه‌كنندگان لپ‌تاپ‌هاي دل، سوني و اچ‌پي هم با اشاره به رشد قيمت لپ‌تاپ طي مدت اخير گفت: مدل‌هاي جديد وارد بازار نشده‌اند و برندهاي محدودي مانند اپل به عرضه مدل‌هاي جديد پرداخته‌اند. 

به گفته وي، اچ پي هم برخي از مدل‌هاي خود را ارتقا داده است. به عنوان مثال يك مدل TABLET HP با نام TM2-1030كه سابق بر اين با پردازنده AMD وارد بازار شده بود اينك با سي پي يو اينتل وارد بازار شده است كه قيمت آن هم حدود يك ميليون و 280 هزار تومان است. 

وي همچنين افزود: معمولا خرداد ماه بازار كامپيوتر با ركود مواجه است و امسال شروع زود هنگام امتحانات مدارس و همچنين آغاز بازي‌هاي جام جهاني تاثيري منفي بر بازار گذاشته است و بي‌رونقي در بازار كه تا سال‌هاي قبل از خرداد ماه آغاز مي‌شد، زودتر شروع شده است. 

مسوول فروش يكي از نمايندگي‌هاي فروش شركت ايران رهجو در پاساژ پايتخت هم با اشاره به رشد قيمت‌ها در بازار گفت، ما مشتريان خود را داريم و همچنين برنامه‌هايي هم براي جام جهاني داريم كه باعث شده تقاضا براي محصولات IT ما كاهش نيابد. 

اميدي مدير فروش شركت زيگورات، عرضه‌كننده لپ‌تاپ‌هاي دل در بازار داخلي هم با تاييد اين گفته كه در خرداد ماه بازار معمولا بي‌رونق مي‌شود، گفت: با وجود ركود حاكم بر بازار، ولي تقاضا براي لپ‌تاپ چندان كاهش نيافته است. به گفته وي، سري جديد محصولات هم به طور محدود وارد بازار شده‌اند و هنوز مدل‌هاي جديد به بازار نيامده‌اند. وي معتقد است با وجودي كه در حال حاضر موجودي لپ‌تاپ در بازار كم است، تقاضا براي اين كالا كاهش چنداني نيافته است. 

هولوگرام‌هاي تقلبي روي نرم‌افزارهاي بازي
وزارت ارشاد كه از ماه‌ها پيش سخت‌گيري روي نرم‌افزارهاي بازي را آغاز كرد و علت اين اقدام را كنترل محتواي بازي‌ها براي گروه‌هاي سني مختلف عنوان كرد، همچنان به اين روند ادامه مي‌دهد و در حال حاضر ميزان عرضه نرم‌افزارهاي بازي در بازار به شدت كاهش يافته است. 

اما نكته جالب اينجا است كه در پي طراحي و نصب هولوگرام‌هاي مسي رنگ مخصوص وزارت ارشاد روي نرم‌افزارهاي بازي، گروهي اقدام به طراحي و فروش اين هولوگرام‌ها در بازار كرده‌اند با اين تفاوت كه اين هولوگرام‌ها سفيد رنگ بوده و سي دي داخل جعبه هم آبي رنگ يا به اصطلاح فعالان بازار (كف آبي)است. 

فعالان بازار معتقدند ماموران وزارت ارشاد هر از چند گاهي به فروشگاه‌ها مراجعه كرده و با بازرسي نابهنگام فروشگاه‌های نرم‌افزارهاي سرگرمي‌ را جمع‌آوري و فروشگاه را پلمب مي‌كنند. 

مسوول فروش يكي از عرضه‌كنندگان نرم‌افزارهاي بازي در اين مورد مي‌گويد: وزارت ارشاد حساسيت زيادي روي سي دي‌هاي كف آبي دارد و سخت‌گيري زيادي در اين زمينه مي‌كند. 

به گفته يكي ديگر از عرضه‌كنندگان نرم‌افزارهاي بازي، به‌رغم این سخت‌گیری‌ها بعضی از فروشگاه‌ها به راحتی به عرضه نرم‌افزارهای بازی اعم از قفل شکسته و ممنوعه می پردازند و با مشکلی هم مواجه نمی‌شوند. 

در مراجعه به یکی از این فروشگاه‌ها در مورد نرم‌افزارهاي قابل عرضه اين فروشگاه به عنوان خريدار تحقيق كرديم و متوجه شديم اين فروشگاه انواع نرم‌افزار بازي را با قيمتي حدود 2 تا 8 هزار تومان به فروش مي‌رساند و ادعا مي‌كند تمام نرم‌افزارهاي بازي داراي هولوگرام وزارت ارشاد است، ولي در بين نرم‌افزارها شاهد عرضه نرم‌افزارهايي با هولوگرام سفيد رنگ هم بوديم. 

يكي ديگر از فروشندگان نرم‌افزار بازي در اين پاساژ هم گفت: متاسفانه افراد سودجو از هر فرصتي استفاده مي‌كنند و نرم‌افزارهايي با هولوگرام‌هاي تقلبي را وارد بازار مي‌كنند كه وزارت ارشاد با اين افراد برخورد مي‌كند. به گفته وي، نرم‌افزارهاي وزارت ارشاد داراي هولوگرام مسي رنگ با سي دي كف نقره‌اي هستند كه پشت اين نرم‌افزارها شماره ثبت و مجوز وزارت ارشاد حك شده است. 

به گفته اين فروشنده، وزارت ارشاد و بنيادبازي‌هاي رايانه‌اي سختگيري زيادي روي نرم‌افزارهاي بازي دارند و هرازچندگاهي براي جمع آوري نرم‌افزارهاي غيرمجاز مراجعه مي‌كنند. اين فروشنده معتقد است سخت‌گيري‌هاي وزارت ارشاد تاثيري بر قيمت كنسول‌هاي بازي نگذاشته است، ولي ميزان عرضه به بازار تا حدودي كم شده است، چرا كه دستفروشان منبع عرضه اين نرم‌افزارها در بازار هستند. 

يك فروشنده ديگر هم مي‌گويد: در صورتي كه اين روند ادامه داشته باشد بازار نرم‌افزار، چه آموزشي و چه سرگرمي ‌و ... به دست دستفروشان می‌افتد، زيرا اين طور كه پيدا است وزارت ارشاد اين برنامه را از نرم‌افزارهاي بازي شروع كرده تا به بقيه برسد. 

ختم كلام
با وجودي كه بازار روزهاي سختي را مي‌گذراند و فعالان بازار با مشكلاتي كه ذكر شد مواجه هستند، اما همچنان به حيات خود به اميد فرا رسيدن تابستان ادامه مي‌دهند. به گفته چگيني، يكي از اعضاي هيات مديره پاساژ پايتخت معمولا در تير ماه و فصل پايان امتحانات دانش‌آموزان دبيرستاني بازار گرم و پررونق مي‌شود و امسال هم ما منتظر اين ماه هستيم.