فرارو- زندگی امروزی ما غرق در فنآوری و دنیای دیجتال شده است و سرعت و کیفیت انتقال دادهها اهمیت فراوانی در زندگی ما یافته است. این فضا نیز مدیون ابزاری است که ما برای سرعت بخشیدن و افزایش کیفیت این دنیای جدید ساختهایم که یکی از آنها کابل HDMI است و بسیاری از ما با آن آشنا هستیم. تجربه خوشایند و لذتبخش انجام بازیهای کامپیوتری روی تلویزیونهای بزرگ خانگی یکی از ملموسترین تجربههایی است که به لطف همین کابلهای HDMI امکان پذیر شده است. در واقع ما با استفاده از این کابلها قادر شدیم تا تصاویر و صدای دیجیتال را به بهترین نحو ممکن از یک دستگاه به دستگاه دیگری منتقل کنیم و از آن لذت ببریم.
کابل HDMI چه کاربردهایی دارد و برای خرید آن چه نکاتی را باید در نظر بگیریم؟ اگر شما نیز قصد خرید یک کابل HDMI را دارید، پیشنهاد میکنیم قبل از این کار این مطلب را تا انتها دنبال کنید.
کابل HDMI چیست؟
کابل اچ دی ام آی (HDMI) مخفف عبارت High Definition Multimedia Interface است. این کابلها به جای رابطهای AV سه گانه که آنها را با رنگهای قرمز، سفید و زرد به خاطر میآوریم، عرضه شده و نیاز به سه کابل جداگانه را برطرف کردند. این فناوری از تجمع ۱۹ سیم در یک کابل ساخته شده است و قابلیت انتقال داده را با سرعت ۵ گیگابایت در ثانیه (در نسخههای جدید، بالای ۱۰ مگ) دارند. با این سیستم کاربران میتوانند تنها با یک کابل تصاویر و صدای دیجیتال را به بهترین نحو ممکن از یک دستگاه به دستگاه دیگری منتقل کنند. مهمترین ویژگی این فناوری که در واقع علت اصلی انتقال با کیفیت دادههاست، قابلیت انتقال اطلاعات به صورت غیرفشرده است. با استفاده از این قابلیت کابلهای HDMI میتوان صدا و تصویر را بدون اینکه خللی در کیفیت آنها رخ بدهد، به فاصلههای زیاد منتقل کرد. امروز این کابلها را با شمارههایی که در دنباله اسمشان میآید (برای مثال HDMI 3، HDMI 2، HDMI 1 و...) میشناسند و هرقدر که عدد کنار HDMI بالاتر باشد، به معنی جدیدتر بودن آن است.
کابل HDMI از کجا آمده است؟
روزهای تولید کابل HDMI به اوایل سال ۲۰۰۲ باز میگردند، زمانی که بنیانگذاران استاندارد مشغول کار روی اولین نسخه آن یعنی HDMI ۱.۰ بودند. در ابتدا هدف از ساخت کابل HDMI ایجاد یک استاندارد جدید بود که بتواند با DVI (یک استاندارد قدیمی برای انتقال صرفا ویدئو که در بسیاری از مانیتورهای آن زمان موجود بود) سازگار باشد. کسانی که مشغول کار روی HDMI بودند، مخترعین ناشناخته و گمنامی نبودند. آنها گروهی از شرکتهای بینالمللی بودند که میخواستند استاندارد جدیدی را برای استفاده در چند دهه آینده و برای انتقال ویدیو و صدا ایجاد کنند.
در میان این شرکتها اسامی آشنایی همچون پاناسونیک، فیلیپس، سونی، توشیبا، RCA و چند شرکت بزرگ دیگر نیز دیده میشدند. اهداف دیگری نیز در ساخت HDMI در نظر گرفته شده بودند، برای مثال بنیانگذاران میخواستند این فناوری نسبتاً کوچک باشد و سازگاری صوتی را اضافه کند (تا استفاده از آن را برای مصرف کنندگان راحتتر شود). بلافاصله پس از تدوین استاندارد اولین مرکز تست مجاز HDMI در سال ۲۰۰۳ افتتاح شد و در سال ۲۰۰۴ مرکز دیگری نیز در ژاپن شروع به تولید این کابلها کرد. جالب است بدانید در همان سال ۲۰۰۴، بیش از ۵ میلیون کابل HDMI در سراسر جهان فروخته شد.
انواع مختلف کابلهای HDMI
همانگونه که اشاره شد، کابلهای HDMI از زمان اولین تولید آنها در سال ۲۰۰۲ میلادی تاکنون شاهد به روز رسانیهای متعددی بود که همین به روز رسانیهای متعدد انواع مختلف این کابلها را مشخص میکند. در ادامه قصد داریم شما را با انواع مختلف کابلهای HDMI آشنا کنیم.
کابل HDMI 1.0: کابل HDMI 1.0 در دسامبر سال ۲۰۰۲ وارد بازار شد و تاکنون کارایی خود را حفظ کرده است. این نوع کابل میتواند تمام فرمتهای صدای HD را منتقل کند. در مورد این نوع کابل باید به این نکته توجه داشت که برای پلیرهایی قابل استفاده است که بتوانند فرمت HD ساده را به صدای غیر فشرده PCM تبدیل کنند. بعضی از فرمتها مانند DSD و DVD-audio را نمیتوان با استفاده از کابل HDMI 1.0 ارسال کرد. از ویژگیهای کابل HDMI 1.0 میتوان به اتصال تکی کابل دیجیتال صدا و تصویر؛ همچنین حداکثر سرعت Gbps 4.9 اشاره کرد. کابل HDMI 1.0 از ویدئوهایی تا ۱۶۵ مگا پیکسل بر ثانیه پشتیبانی میکند.
کابل HDMI 2.0: کابل HDMI 2.0 در سال ۲۰۰۴ وارد بازار شد و در مقایسه با کابلهای HDMI 1.0 این ویژگی را داشت که امکان انتقال صدای DVD-audio را داشت. کابل HDMI 2.0 به سرعت وارد بازار شد و به عنوان اولین نسخه کابلهای HDMI به تولید انبوه رسید. این نوع کابل به جز توانایی انتقال صدای DVD-audio تغییر زیادی با نسخه قبلی خود یعنی کابل HDMI 1.0 ندارد.
کابل HDMI 1.2: کابل HDMI 1.2 در ماه آگوست سال ۲۰۰۵ وارد بازار شد و تغییرات زیادی نسبت به نسخه قبلی کابلهای HDMI داشت. کابلهای HDMI 1.2 امکان پشتیبانی از جریان مستقیم دیجیتال را داشتند؛ همچنین میتوانستند محتوای Super Audio CD را به صورت طبیعی منتقل کند. این نوع کابل به عنوان کانکتور HDMI Type A برای منابع مبتنیبر PC نیز قابل استفاده بود.
کابل HDMI 1.2a: این نوع کابل تنها چند ماه پس از معرفی نسخه قبلی خود در دسامبر سال ۲۰۰۵ وارد بازار شد و نسبت به نسخه قبلی خود تنها یک تغییر بسیار کوچک کرده بود. این ویژگی Consumer Electronic Control که در نسخههای بعدی استانداردسازی و قابل استفاده شد.
کابل HDMI 1.3: ورژن HDMI 1.3 در سال ۲۰۰۶ و ماه ژوئن وارد بازار شد. این نوع کابل با وجود ویژگی پهنای باند متأسفانه یک ایراد بزرگ داشت. نسخههای قبلی کابلهای HDMI میتوانستند تا ۱۵ متر طول داشته باشند؛ اما در مورد ورژن HDMI ۱.۳ این حداکثر طول به ۶ متر رسیده بود که یک محدودیت غیر قابل اغماض بود. از ویژگیهای این نوع کابل میتوان به افزایش پهنای باند به Mhz ۳۴۰ )۱۰.۲Gbps) اشاره کرد که البته همین افزایش باند موجب کوتاهتر شدن کابلهای این نسل شده بود. از دیگر ویژگیهای این کابل امکان استفاده از فضای رنگ xvYCC (روی sRGB یا YCbCr) بود. این نسل جدید از کابلهایی HDMI همچنین امکان پشتیبانی از خروجی صدای Dolby TrueHD و DTS-HD Master Audio را دارند.
کابل HDMI 1.3a: کابل HDMI 1.3a چند ماه پس از ورژن قبلی خود یعنی HDMI 1.3 در نوامبر ۲۰۰۶ وارد بازار شد. این نسخه تفاوت زیادی با نسخه قبلی خود نداشت، جز اینکه کابل برای نوع C تغییرات کوچکی داشت و محدودیت زمانی حداکثر بالا رفتن / پایین آمدن حذف شده بود؛ همچنین دستورات کنترل صوتی به CEC اضافه شده بود. مشخصات این کابل مورد آزمایش قرار گرفت و استانداردسازی شده بود.
کابلهای HDMI 1.3b/1.3b1/1.3c: کابلهای HDMI 1.3b/1.3b1/1.3c به ترتیب در مارس ۲۰۰۷، نوامبر ۲۰۰۷ و آگوست ۲۰۰۸ وارد بازار شدند. به صورت عملی این کابلها تفاوت عمدهای با نسخهی کابل HDMI 1.3a نداشتند.
کابل HDMI V1.4: کابل HDMI V1.4 این کابل در سال ۲۰۰۹ ماه می وارد بازار شد و نسبت به ورژنهای مختلف HDMI 1.3 تفاوتهای زیادی داشت. این تغییرات شامل پشتیبانی ۳ بعدی، قابلیت ارتباط صوتی ۲ طرفه با استفاده از کانال برگشت صدا، Ethernet و پشتیبانی بیشتر برای استانداردهای فضای رنگی برای برنامههای کامپیوتر؛ همچنین عکاسی دیجیتال بود. در حقیقت این نوع کابل اولین ورژن کابل HMDI 3D بود که وارد بازار شد. این کابلها همچنین از اتصالات خودروها پشتیبانی میکردند و امکان استفاده از آنها در خودروها وجود داشت.
کابلهای HDMI 1.4a/b: کابلهای HDMI 1.4a/b در سالهای ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ وارد بازار شدند و تغییرات زیادی با نسخه قبلی نداشتند. این تغییرات فقط به صورت افزایشی بود، به این معنی که کابلهای HDMI 1.4a/b تمامی ویژگیهای نسخه قبلی خود را دارا بودند.
کابل HDMI V2.0: این نوع کابل در سال ۲۰۱۳ وارد بازار شد و تفاوت عمدهی آن با نسخههای قبلی افزایش پهنای باند تا Gbps ۱۸ بود. از دیگر امکان این نوع کابلها امکان تماشای ویدئوهای 4k با ۵۰ الی ۶۰ فریم بر ثانیه بود، به همین دلیل این کابل به کابل HDMI 4k نیز شهرت دارد. کابل HDMI V2.0 یک کابل HDMI ۶۰Hz نیز بود. نسخههای قبلی کابلهای HDMI، کابل HDMI ۳۰Hz بودند. این برای بازی کنندههای کامپیوتری بسیار مهم و کارآمد بود. این نوع کابل امروز در بازار به صورت گسترده مورد استفاده قرار میگیرد و از ویژگیهای بارز آن امکان تحویل همزمان چند ویدئو به چندین کاربر روی یک صفحهی نمایش است. این نوع کابلها از نسبت تصویر ۹ به ۲۱ پشتیبانی میکنند. این کابل همچنین از پسوندهای CEC که برای ریموت کنترلهاست، پشتیبانی میکند.
کابل HDMI 2.1: جدیدترین و بزرگترین نسخه HDMI است و در نوامبر ۲۰۱۷ عرضه شد. این نسخه از پهنای باند ۴۸ گیگابیت بر ثانیه و رزولوشن ۱۰ K گسترده در ۱۲۰ Hz پشتیبانی میکند. البته به چند سال زمان نیاز است تا این نسخه بتواند به صورت انبوده مورد استفاده قرار بگیرد؛ زیرا برای استفاده از آن نیاز به یک کابل HDMI جدید و متفاوت با نمونههای قبلی است؛ همچنین هنوز هیچ نمایشگری نتوانسته است خود را با این استاندارد وقف بدهد.
کابل HDMI چه کاربردی برای ما دارد؟
همانطور که پیش از این گفته شد، این کابل وظیفه نمایش و پخش فایلهای صوتی و تصویری را از پخش کنندههایی مثل دی وی دی پلیر به نمایشگرهایی مثل تلوزیون، مانیتور و… را دارد. امروز بسیاری از لوازم صوتی و تصویری تولید شده مانند ویدئو پروژکتور، دی وی دی پلیر، کنسول بازی، تلوزیون، دی وی دی پلیر، مانیتور، لپ تاپ و… دارای پورت HDMI هستند. همه ما میدانیم اگر رزرولوشن تصویر نمایش داده شده بیشتر باشد، کیفیت صفحه نمایش و وضوح تصویر به مراتب بالاتر خواهد بود. برای تماشای محیط بازیها و سرگرمیهای دیجیتالی به لطف HDMI میتوانید با بالاترین سطح وضوح تصاویر به نمایش گذاشته را ببینید و لذت ببرید. کنسول یا دستگاههای پشتیبانی کننده ۴K از وسایل دیجیتالی هستند که برای اتصال آنها به تلویزیونهای چندین اینچی مورد استفاده قرار میگیرند. پورت نوع 2.1 HDMI توانایی پشتیبانی از رزولوشنهای ۸K را دارد.
پشتیبانی ار فریمهای بالاتر را این نوع از HDMIها دارند. برای این پورت نیز دو حالت برای تصاویر خروجی وجود دارد. رزولوشن ۴K با ۱۲۰ هرتز و رزولوشن ۸K با سرعت ۶۰ هرتز از قابلیتهای دیگری است که پورت 2.1 HDMI دارد و علاقهمندان را به سمت خرید متمایل میکند. شما میتوانید برای دریافت خروجی ۸K با کیفیت HDR از یک کابل با پهنای ۴۸ گیگابایت بر هر ثانیه استفاده کنید. از دیگر کاربردهای مهم این کابل این است که میتوانید فایلهای خود را از یک دستگاه پخش کننده به چند نمایشگر و یا از چند دستگاه پخش کننده به یک نمایشگر منتقل کنید. البته برای این کار به اسپلیتر HDMI یا سوئیچ HDMI نیاز دارید. به این صورت که میتوانید یک دستگاه مثل دی وی دی پلیر را به اسپلیتر HDMI متصل و در طرف دیگر اسپلیتر چند نمایشگر وارد کنید. به این صورت میتوانید یک تصویر را از یک خروجی HDMI به چند مانیتور منقل کنید. در مقابل با استفاده از سوئیچ HDMI امکان انتقال و سوئیچ تصویر از چند دستگاه با خروجی HDMI را به یک نمایشگر دارید.
مزایای کابلهای HDMI
تا همین چند سال پیش صدا و تصویر از طریق پورتها و درگاههای مختلفی مثل VGA و کابلهای AV با سه سیم جداگانه منتقل میشدند؛ اما HDMI امکان انتقال همزمان صدا و ویدیو با یک کابل را فراهم کرد. از مزایای این کابلها باید به موارد زیر اشاره کرد:
۱. انتقال همزمان صدا و تصویر: یکی از دلایل محبوبیت بالای HDMI این است که در بین تمامی پورتها تنها این رابط امکان انتقال همزمان تصویر و صدای چند کاناله از طریق یک کابل را دارد.
۲. انتقال محتوا با کیفیت بالا: دستگاههای فاقد پورت HDMI داده دیجیتال دریافتی را به آنالوگ تبدیل؛ سپس منتقل میکنند. مشکل اینجاست که حین تبدیل دادههای آنالوگ به دیجیتال یا برعکس کیفیت صدا و تصویر اندکی افت میکند؛ اما در کانکتورهای HDMI خبری از این تبدیل نیست و سیگنالهای صدا و تصویر بدون فشردهسازی و در قالب بیتهای ۰ و ۱ دریافت و به نمایشگر میرسند؛ در نتیجه کیفیت محتوا دست نخورده باقی میماند. HDMI نهتنها از ویدیوهای با رزولوشن ۴K و ۸K پشتیبانی میکند، توانایی انتقال کانالهای صوتی متعدد با کیفیت ۲۴ بیت و نرخ نمونهبرداری ۱۹۲ کیلوهرتز را نیز دارد.
۳. پشتیبانی از ویدیوهای سه بعدی: انتقال سیگنال ویدیویی سه بعدی از کامپوننتهایی نظیر پلیر بلوری سه بعدی به پروژکتور یا تلویزیونهای سازگار با آن از دیگر مزایای محدود به کابلهای HDMI است.
۴. اتصال به اینترنت: یک پورت HDMI استاندارد با ۱۹ پین نهتنها دادههای صوتی و تصویری که انرژی الکتریکی، اطلاعات شناسایی و کنترل دو طرفه را نیز منتقل میکند. کابلهای HDMI با برچسب 1.4 و جدیدتر از آن حتی اتصال اینترنتی بین دستگاههای سازگار را نیز ممکن میکنند.
برای خرید یک کابل HDMI چه نکاتی را باید در نظر گرفت؟
از آنجا که هر کابل HDMI ویژگیهای خاص و منحصر به فرد خود را دارد، تنها انتخاب صحیح به شما امکان میدهد تا به انتقال صوتی و تصویری مناسب در سیستمهای دیجیتال خود برسید؛ بنابراین قبل از خرید این نوع کابلها بهتر است به موارد زیر دقت کنید:
۱. تعیین نوع کابل: اولین اقدام برای خرید کابل HDMI توجه به نوع آن است. وقتی شما به فروشگاهی برای خرید یک کدام از این مدل کابلها مراجعه میکنید، این سوال از سوی فروشنده پیش میآید که برای چه منظوری به دنبال خرید یک کدام از این رابطها هستید؟ هنگام خرید اینترنتی خودتان باید این پرسش را از خود بپرسید. ما در بازار کابلهای مختلفی مخصوص تلویزیونها، کنسولهای بازی، پرینترها، پخشهای کنندههای صوتی و تصویری و دیگر گجتهای هوشمند داریم که هر یک از یکسری تواناییهای ویژه برخوردارند.
۲. فرمت پشتیبانی کابل: فاکتور دومی که برای انتخاب کابل HDMI باید به آن توجه کنید، فرمت قابل پشتیبانی کابل است که میتواند از Full HD و ۲ K و یا ۴ K پشتیبانی کند. انتخاب هر یک از این فرمتها بسته به سیستم دیجیتالی است که شما از آن در خانه و یا محل کارتان استفاده میکنید.
۳. طول کابل: بدیهیترین نکتهای که در هنگام خرید کابل HDMI باید آن را مد نظرتان قرار بدهید، طول کابل است. برای این منظور باید به فاصله دستگاههایی که قرار است به واسطه این رابط صوتی و تصویری به یکدیگر متصل شوند، طول کابل مورد نیازتان را تعیین کنید. کابلهای اچ دی ام آی امروز در انواع و اقسام طولها در بازار کشورمان موجودند.
۴. سرعت انتقال دیتا: معمولا سرعت انتقال دیتا یا همان اطلاعات از طریق این کابلهای ارتباطی روی آنان و یا حتی در بخش مربوط به ویژگیهای محصول نیز درج نمیشود و تنها تعداد محدودی از این قبیل محصولات هستند که این میزان سرعت را به صورت واضح و شفاف روی بدنه و یا در قسمت توضیح فروشگاهی خود درج کردهاند. توجه داشته باشید که سرعت انتقال دیتا باید با سطح تکنولوژی سیستم مصرفی شما در تناسب باشد، وگرنه هنگام استفاده و اتصال کابل دچار مشکلات عدیدهای خواهید شد.
۵. جنس مواد: خلاف ابزارهای مخابره آنالوگ ویدیو تفاوت چندانی در کیفیت تصویر کابلهای HDMI استاندارد وجود ندارد و همه آنها محتوایی واضح و شفاف را منتقل میکنند. با این حال در صورت خرید مدلهای غیر استاندارد و بیکیفیت احتمالا بعد از مدتی با اختلال در نمایش تصویر مواجه خواهید شد؛ همچنین به خاطر استفاده از مواد نامرغوب در این مدلها بعد از مدتی نقطه اتصال بین سیم و کانکتور به راحتی شکسته و کابل بلا استفاده میشود. در کابلهای با کیفیت معمولا از سوکتهای فلزی، کانکتورهای با روکش طلا، رشتههای مسی عیار بالا، لایه ابریشمی، روکش PVC، پوشش کنفی و فناوری دورافلکس استفاده میشود. برای جلوگیری از اختلالات ناشی از نویز هم چندین لایه محافظ برای سیم در نظر گرفته میشود. به کارگیری چنین مواد با کیفیتی به کابل اجازه میدهد تا ۱۰ هزار بار اتصال به پورت HDMI و چندین هزار بار خمش را تاب بیاورد.
۶. برند سازنده: کمپانیهای خوشنام بسیاری در زمینه تولید تجهیزات و کابلهای رابط HDMI فعالیت دارند؛ اما محصولات برخی از آنها به دلایل مختلف به بازار ایران راه پیدا نمیکنند. از برندهای عرضه کننده کابلهای فعال در ایران میتوان به سلکسون (CELECXON)، پروئل (PROEL)، دیتک (DTECH) و کی نت پلاس (KNETPLUS) اشاره کرد که طول برخی مدلهای سازگار با ARC آنها به ۵۰ متر هم میرسد. برای خرید کابل HDMI با طول کمتر از ۳ متر برندهایی مثل الیمپوس (olympus)، فیلیپس (philips)، مانستر (Monster)، سومو (SOMO)، اوریکو (ORICO)، بافو (BAFO) و باسئوس (Baseus) پیشنهاد میشود.
۷. قیمت کابل: در نهایت هنگام خرید کابل مورد نظر باید قیمت آن را هم بررسی کنید. قطعاً همه ما برای هر خریدی هزینه مشخصی را اختصاص میدهیم و بر مبنای آن نیز خرید خود را انجام میدهیم. با مراجعه به بازار متوجه خواهید شد که با انواع و قیمتهای مختلف کابلهای HDMI مواجه هستید. واقعیت این است که شما در ابتدا باید نوع نیاز خود را مشخص کنید و بر مبنای آن نوع کابل مورد نیاز خود را شناسایی کنید؛ سپس از میان انواع و قیمتهای مختلف کابل مورد نظرتان را که با هزینه تعریف شده شما همخوانی دارد، خریداری کنید.