تشکیل کابینه عراق و "بالماسکه سیاسی" علاوی

 بررسی وضعیت سیاسی "ایاد علاوی" و ائتلاف تحت رهبری وی یعنی " فهرست العراقیه" نشان می دهد که هیچ فرد و یا گروه سیاسی حاضر به همراهی با "بالماسکه سیاسی" علاوی سکولار و متهم به جانبداری از بعثیهای منفور نیست. 

اعلام رد صلاحیت 52 نفر از نامزدهای انتخابات اخیر عراق عملا بر پیچیدگیهای پس از این انتخابات افزوده است. ائتلاف سکولار العراقیه به رهبری ایاد علاوی، هرچند توانست عنوان ائتلاف پیروز را کسب کند، اما فاصله دو کرسی نمی تواند از ائتلاف دولت قانون به رهبری مالکی نخست وزیر کنونی عراق بازنده ای بزرگ بسازد.

مالکی علاوه بر اعتراضها به نحوه شمارش الکترونیکی آرا، چشم به نتایج هیئت بررسی انتخابات دارد که قرار است از جمله چهره های متهم به وابستگی به حزب منحله بعث عراق را از عرصه سیاسی این کشور کنار بگذارد.

وضعیت ایاد علاوی
علاوی زمانی که به همراه نیروهای آمریکایی و متحدانش وارد بغداد شد، احساس می کرد که میدان به طورکلی در برابرش باز است و زمانی این احساس قوت گرفت که خیلی راحت به نخست وزیری نخستین حکومت پس از سرنگونی صدام دست یافت. لذا وی بدون توجه به حساسیتهای موجود و با خردبینی رقیبان به نسبت قدرتمندش به ستایش از حزب بعث و آرمانهای آنان پرداخت و در گتفگو با شبکه خبری العربیه اعلام کرد که خود وی یک بعثی است و قصد دارد این حزب را از انحرافاتی نجات دهد که صدام حسین و اطرافیانش در این حزب به گفته وی "مقدس" ایجاد کرده اند.
 
انتخاب اعضای کابینه از تکنوکراتهای غرب نشین بریده از رژیم بعث، حساس نبودن نسبت به آنچه بعدها "حیف و میل اموال عمومی" توسط عده ای از این وزیران خوانده شد، همکاری چشم بسته با آمریکاییها و نیز بی توجهی نسبی به سهم رقبا در دولت دوران پس از سقوط، عملا انگشت اتهام را به سوی وی گرفت و باعث شد در نخستین انتخابات توسط افکار عمومی کنار گذاشته شود.

موضوعی که در این حذف شدن زودهنگام تاثیر زیادی داشت، معرفی شدن ایاد علاوی به عنوان چهره ای بعثی، دور شدن بعثی ها از فعالیت های سیاسی و نیز بی اعتمادی شدید اقلیت بزرگ عرب زبان سنی مذهب عراق نسبت به وی بود. به همین جهت علاوی برای بازگشت به قدرت وارد چند بازی موازی شد:

1) تلاش برای جلب توجه اقلیت سنی مذهب عرب با اتکا به نکاتی چون خوش بینی وی به جریان بعث، فقدان گزینه قوی تری برای آنها جهت احیای بخشی از نفوذ قبلی خود در عرصه سیاسی این کشور و چراغ سبزی که علاوی برای بازگرداندن کارمندان و نظامیان بعثی در دوران حکومت خود نشان داده بود. در واقع سنی ها برای مقابله با نفوذ فزاینده اکثریت شیعه و اقلیت بزرگ کرد، مایل بودند با تکیه بر این چهره شیعه سکولار بخشی از قدرت خود را احیا کنند.

2) محور بعدی تلاشهای ایاد علاوی وضعیت موجود اقتصادی، سیاسی و امنیتی عراق بود. "این حساب دو - دو تا چهارتا" که با آمدن علاوی، سنی های تندرو از عملیات تروریستی خود خواهند کاست بهترین استدلالی بود که هواداران وی مطرح می کردند و استدلال بعدی آن بود که علاوی با تکیه بر کمکهای دول عربی می تواند اوضاع اقتصادی را بهبود ببخشد و به دیگر مزایای گسترش روابط با دنیای عرب اشاره می شد.

3) گسترش روابط با دنیای عرب به ویژه عربستان سعودی و متحدان این کشور در نهایت از لحاظ هزینه های انتخاباتی به سود وی تمام شد، شبکه های وابسته به عربستان سعودی در سطح گسترده ای به سود وی تبلیغ می کردند و آنچه را که تهدید ایران متحد اسلامگرایان شیعه برای امنیت، سیاست و اقتصاد عراق عنوان می کردند، به شکل عجیبی بزرگنمایی می کردند.

نتیجه تلاش در این 3 محور، تشکیل ائتلاف متزلزلی بود که هر کس از ظن خود یار آن شده بود. ائتلافی متشکل از سنی ها و شیعیان متهم به عضویت در حزب بعث عراق که هر کدام از احیای حزب بعث روایت متفاوتی داشتند به همراه کسانی که نسبت به بهبود سریع و ناپلئونی اوضاع تحت لوای ایاد علاوی امید فراوان داشتند.

نگرانیهای علاوی
هر چند تلاش برای جلب اطمینان قدرتمندان عرصه سیاسی عراق با هدف ایجاد شکاف در ائتلاف های موجود از جمله محورهای اصلی مبارزات انتخاباتی ایاد علاوی بود اما وی در عمل با چند مانع اصلی روبرو شد:

1) بدبینی نسبت به وی به دلیل پرونده های سیاسی و اقتصادی دوران حکومت و اتهام مخالفان نسبت به فعالیت های وی تحت این عنوان که ایاد علاوی آگاهانه یا ناآگاهانه قصد احیای حزب بعث را دارد؛ امری که تکذیب آن هم هیچ فایده ای نداشت.

2) شکل گیری گروه بندی های فرقه ای و سیاسی در عراق، موقعیت را برای چهره هایی مثل ایاد علاوی که هم از فرقه خود رانده شده بود و هم دیگر فرقه ها هیچ گاه وی را به عنوان فرزند یا عمو زاده خود نمی پذیرفتند بسیار دشوار شده بود چون وی در نهایت مجبور بود به ائتلاف نیم بند با این و آن بسنده کند، اما در عین حال خودش می دانست که هم در میان طرفدارانش توقع زیادی را ایجاد کرده است و هم در میان مخالفانش نگرانی گسترده ای بوجود آورده است.

3) احزاب موجود در عرصه سیاسی عراق چه موافق و چه مخالف علاوی این احساس را دارند که وی آماده است تا نظم موجود را به هم بریزد حالا این فروپاشی ناگهانی چه در حد جابجایی قدرت برای جایگزین کردن افراد و نهادها باشد و چه ایجاد زمینه برای حرکتی انقلابی جهت کودتای بعثی دیگری که سابقه تلخ در تاریخ سیاسی عراق دارد.

نگاهی به آینده
تلاش ایاد علاوی برای صعود به قله سیاست عراق از طرف دیوار، عملا وی را با دشواریهای فراوانی روبرو کرده است. وی به عنوان عضو سابق حزب بعث که پدرش از دوستان نزدیک صدام حسین و حسن البکر بود همیشه یک متهم ردیف اول است و افتخار وی به این سابقه با هر توجیهی که صورت گیرد به شدت اتهام می افزاید.
 
یارگیری از میان نامزدهایی که هر آن ممکن است سنگینی دستبند را بر دستانشان احساس کنند هم مخاطره بزرگی بوده است. تشکیل ائتلافی که نه از حب وی که از بعض دیگران شکل گرفته است می تواند علاوی را دچار مشکلات و مخاطرات زودرس کند.

در این شرایط حذف تعدادی از نامزدهای ائتلاف العراقیه نخستین چالش بزرگ ایاد علاوی است. چون پیش از این مذاکرات وی با جریان رقیب مالکی متشکل از مجلس اعلا و جریان صدر به نتیجه معقولی نرسیده بود کردها هم اصلا مایل نیستند در بالماسکه سیاسی علاوی شرکت کنند چون تاریخ به آنها نیز درسهای تلخی داده است. 

پس خوش بینی علاوی برای تشکیل کابینه از همان آغاز زیاده روی در آرزوها به شمار می رفت. به ویژه آنکه ناپختگی سخنگوی وی در استفاده از زبان تهدید به منظور وادار کردن دیگران به ائتلاف با العراقیه، بسیاری را از مرز حدس وارد وادی یقین کرد. ایاد علاوی می تواند به عنوان رهبر جریان مخالف وضع موجود، به امید روزهای بهتری در آینده بنشیند چون اگر هم به حکم اضطرار وی بتواند در راس کابینه قرار گیرد این کابینه همه مشخصات ائتلاف وی یعنی ائتلاف العراقیه را با خود خواهد داشت.