از نخستین روزهای آغاز درگیریها در منطقه قره باغ فرماندهان ارتش جمهوری اسلامی ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی همواره از منطقه شمالغرب بازدید داشتهاند و نیروهای خود را در آماده باش کامل قرار دادهاند.
چند وقتی است که آتش درگیریها بین دو کشور ارمنستان و جمهوری آذربایجان در منطقه قرهباغ شعله ور شده و جمهوری آذربایجان برای باز پس گیری اراضی خود در قرهباغ اقدام کرده است.
باشگاه خبرنگاران در ادامه نوشت: منطقه قرهباغ یا به طور دقیقتر ناگورنو قرهباغ از دیرباز بخشی از اراضی کشور جمهوری آذربایجان بوده و طبق اسناد و شواهد تاریخی محل زندگی مسلمانان و به ویژه شیعیان به شمار میرود که ارمنستان به این منطقه تجاوز کرده و آنجا را به اشغال خود در آورده است.
سردار منصور حقیقتپور فرمانده میدانی نخستین گروه از نیروهای اعزامی به جمهوری آذربایجان برای آموزش نیروهای آذربایجانی در گفتوگویی گفت که ترکیب جمعیتی این منطقه در ابتدا با اکثریت مسلمان بود و حضور دین اسلام هم در این منطقه سابقه طولانی دارد. آذریهای مسلمان شیعه حضرت علی (ع) علاوه بر سکونت در این منطقه از مساجد و حوزههای علمیه این منطقه نیز بهره میبردند.
حضور تروریستهای تکفیری در شمالغرب ایران؛ تهدید امنیتی قابل توجه
در این میان، اما خبری همه مردم کشورمان را به تامل واداشت و آن این بود که اینکه تعدادی از تروریستهای تکفیری توسط برخی کشورها به منطقه قرهباغ آورده شده اند تا در آزادسازی قرهباغ به جمهوری آذربایجان کمک کنند.
همین خبر باعث شد تا بسیاری از کشورهای منطقه و از همه مهمتر مقامات کشورمان نیز نسبت به این موضوع ابراز نگرانی کنند. به همین دلیل رهبر معظم انقلاب اسلامی و فرمانده کل قوا در سخنان خود به مناسبت میلاد با سعادت حضرت محمد (ص) و امام جعفر صادق (ع) درباره مناقشه اخیر قرهباغ مطالبی را مطرح کردند.
حضرت آیتالله خامنهای در سخنان خود به جنگ اخیر میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان اشاره کردند و با تأکید بر اینکه این موضوع حادثهای تلخ و تهدیدکننده امنیت منطقه است، گفتند: این درگیری نظامی باید هرچه زودتر تمام شود؛ البته همه سرزمینهای جمهوری آذربایجان که بهوسیله ارمنستان تصرف شده باید آزاد شود و به آذربایجان برگردد. ایشان لزوم حفظ امنیت ارامنه در این سرزمینها و رعایت مرزهای بینالمللی از جانب دو طرف را نیز مورد تأکید قرار دادند و گفتند که تروریستهایی که براساس گزارشهای قابل اطمینان وارد منطقه شدهاند، نباید به هیچوجه نزدیک مرز ایران شوند و اگر آنها نزدیک مرز شوند، قطعاً برخورد قاطع خواهد شد.
جمهوری اسلامی ایران؛ پیگیر راههای صلح آمیز و دیپلماتیک برای حل مناقشه قرهباغ
یکی از ابتکارات جمهوری اسلامی ایران از ابتدای آغاز مجدد مناقشه قرهباغ، پیگیری راهها و ابتکارات دیپلماتیک و مذاکره با کشورهای درگیر در مناقشه و همچنین مشورت گرفتن با استفاده از کشورهای منطقه و همسایگان مهم منطقه بوده است. به همین منظور هم سیدعباس عراقچی معاون سیاسی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران طی هفتههای گذشته به کشورهای جمهوری آذربایجان و ارمنستان سفر کرد و دیدارهایی را با رئیس جمهور آذربایجان و نخست وزیر ارمنستان و سایر مقامات این دو کشور داشت. البته سفر به دو کشور روسیه و ترکیه نیز در این باره انجام شده است. در واقع ایران با ابتکار جدیدی برای حل مناقشه قرهباغ وارد این موضوع شده است.
مواضع نیروهای مسلح کشورمان در مناقشه قرهباغ چیست؟
نیروهای مسلح کشورمان نیز از ابتدای وقوع این درگیریها در نزدیکی مرزهای کشورمان همواره بر لزوم رعایت اصول دیپلماتیک و امنیت مرزی کشورهای منطقه تاکید کردند. البته در کنار این موارد همواره آمادگی رزمی خود را نیز در مرزهای شمالغرب حفظ کردهاند.
سردار سرتیپ پاسدار ابوالفضل شکارچی سخنگوی ارشد نیروهای مسلح کشورمان درباره مناقشه قرهباغ و مسائل پیرامون آن گفت: مقام معظم رهبری بر باز پس دادن سرزمینهای اشغالی آذربایجان توسط ارمنستان تاکید کردند، جمهوری اسلامی ایران امیدوار است این مهم از طریق گفتگو محقق شده و جان و مال مردم دو کشور از راه جنگ مورد تعرض قرار نگیرد. ضمن اینکه هر دو کشور را همسایه میدانیم و به هر دو کشور طرف مناقشه قرهباغ احترام میگذاریم، در عین حال به آزاد سازی سرزمینهای اشغالی تاکید داریم، نکته دیگر اینکه مراقبت شود مردم آنجا که ارامنه هم هستند آسیب نبینند، به ویژه ارامنهای که در مناطق مسلمانان سکونت دارند.
وی ادامه داد: از آنجا که جمهوری اسلامی ایران با جمهوری آذربایجان و ارمنستان مرز مشترک دارد و برای جمهوری اسلامی، امنیت خطوط مرزی و شهروندان مرزنشین در اولویت قرار دارد، دو کشور به شدت مراقب باشند که کوچکترین تعرضی به جمهوری اسلامی ایران، واکنش قاطع در بر خواهد داشت. ما آمادگی بسیار خوبی برای مقابله با هر نوع تهدیدی در مرزهایمان با حضور نیروهای مرزبانی و واحدهایی از نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ارتش جمهوری اسلامی ایران داریم.
سخنگوی ارشد نیروهای مسلح کشورمان تاکید کرد: خواسته ما از طرفین مناقشه قرهباغ این است که پای تکفیریها نباید به هیچ عنوان به این منطقه باز شود، حضور تروریستهای تکفیری برای ایران غیر قابل تحمل است و قطعاً جمهوری اسلامی این حضور را به هیچ عنوان تحمل نمیکند.
سایر مقامات نظامی کشورمان همچون امیر حاتمی وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح نیز در رابطه به حفظ امنیت مرزنشینان کشورمان به دو کشور جمهوری آذربایجان و ارمنستان نیز هشدار داده است.
اعزام نیروهای ارتش و سپاه به مناطق شمالغرب کشور
از نخستین روزهای آغاز این درگیریها فرماندهان ارتش جمهوری اسلامی ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی همواره از منطقه شمالغرب بازدید داشتهاند و نیروهای خود را در آماده باش کامل قرار دادهاند. در روز ۴ آبانماه امسال نیروی زمینی ارتش نیز رزمایشی را با محوریت تیپ ۱۶۴ متحرک هجومی نزاجا تحت عنوان عاشقان ولایت ۹۹ به صورت تک شبانه و روزانه با هدف نمایش اقتدار و آمادگی رزمی و ارتقای تحرک در منطقه عمومی شمالغرب برگزار کرد. در این رزمایش یگانهای پیاده، مهندسی، پهپاد و گروه ۱۱ توپخانه در رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده طی دو مرحله شبانه و روزانه تیپ ۱۶۴ متحرک هجومی را پشتیبانی کردند.
امیر سرلشکر موسوی فرمانده کل ارتش جمهوری اسلامی ایران و فرمانده قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء (ص) روز ششم آبان ماه از وضعیت آمادگی پدافند هوایی شمالغرب بازدید و دستوراتی جهت تقویت یگانهای پدافند هوایی در منطقه به نیروهای پدافند ارتش و سپاه و نیروی هوایی ارتش صادر کرد. او در این بازدید گفت که یگانهای پدافند هوایی در منطقه شمالغرب تقویت شده و در صورت نیاز اضافه هم خواهند شد، آرامش مردم برای ما دارای اهمیت ویژه است. احترام به تمامیت ارضی کشورها و حفظ مرزهای رسمی بین المللی از اصول شناخته شده ماست و تغییر در آنها را تحمل نخواهیم کرد و با آن مخالفت داشته و داریم.
وی ادامه داد: تروریستهای تکفیری، داعش و صهیونیست ها، عناصری مطرود در همه عالم هستند و حضور آنها در هر کجا باعث ایجاد تنفر و نا امنی است. نیروهای ما همانطور که بارها اثبات کرده اند؛ با حضور این عناصر در نزدیکی مرزهای خود با شدّت و بی اغماض برخورد خواهند کرد.
چند روز بعد یعنی در ۷ آبان ماه نیز نیروی زمینی ارتش در جهت ارتقای تحرک خود طی مراسمی با حضور سرلشکر موسوی فرمانده کل ارتش از ۵۰۰ فروند تجهیزات بازآماد شده در سراسر کشور رونمایی کرد و آنها را به یگانهای نزاجا الحاق کرد. این تجهیزات همه در راستای افزایش سرعت تحرک یگانهای زرهی نیروی زمینی ارتش بازآماد و اورهال شده است. مهمترین نکته درباره این تجهیزات اورهال شده این است که تعداد خودروهای که در نیروی زمینی بازتولید شده قادر هستند تا یک لشکر زرهی را از یک نقطه به دورترین نقطه منتقل کنند.
یک روز بعد یعنی در هشتم آبان ماه، امیر سرتیپ حیدری فرمانده نیروی زمینی ارتش به تبریز رفت تا از آمادگی دو یگان تیپ ۲۵ نیرو مخصوص شهید آبگون و پایگاه رزمی هوانیروز تبریز بازدید کرده تا از وضعیت آمادگی این یگانها اطمینان حاصل کند.
امیر سرتیپ کیومرث حیدری روز نهم آبانماه نیز در بازدید از مناطق مرزی جلفا و خداآفرین آذربایجان شرقی، دفاع از حدود و ثغور میهن اسلامی را از مهمترین وظایف ارتش جمهوری اسلامی ایران دانست و تاکید کرد: نیروهای جان برکف ارتش در راستای عمل به وظایف ذاتی خود در نقاطی از مرزهای شمالغرب کشور استقرار پیدا کرده اند و هدف اصلی از استقرار یگانهای ارتش در مناطق مرزی، حفاظت از حریمهایی بوده که جزو خطوط قرمز ما تعریف شده است.
کدام یگانهای نظامی ایران به مرزهای شمالغرب اعزام میشوند؟
نیروی هوایی ارتش نیز روز دوازدهم آبان ماه رزمایش مدافعان حریم ولایت ۹۹ را با محوریت پایگاه هشتم شکاری اصفهان و با حضور تمام هواپیماهای تاکتیکی، بمب افکن و شکاری به مدت دو روز برگزار کرد.
۱۵ آبان ماه نیز تجهیزات تیپ ۱۱۶ مکانیزه زرهی شهید صفوی لشکر ۱۶ قزوین به منظور تقویت مرزهای کشور به مناطق شمالغرب و ارسباران اعزام شد. در همین روز نیروها و تجهیزات یگانهای گروه یازده توپخانه ارتش در مراغه با هدف تامین امنیت مرزهای آذربایجان شرقی به مناطق عملیات شمالغرب اعزام شدند.
امیر حیدری ۱۶ آبان ماه در خصوص امنیت مرزهای کشورمان در قسمت شمالغرب گفت که هدف اصلی از استقرار یگانهای ارتش در مناطق مرزی حفاظت از حریم مرزها بهعنوان خطوط قرمز کشور است و ما بههیچ عنوان اجازه عبور از خطوط قرمز جمهوری اسلامی ایران را نمیدهیم، خط قرمز ما تأمین امنیت، آرامش و آسایش مردم است و ارتش با حضور خود در کنار مردم امنیت و آرامش آنها را تامین میکند.
امیر سرتیپ قادر رحیم زاده جانشین فرمانده قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء (ص) شامگاه ۱۸ آبان ماه در بازدید از مناطق مرزی شهرستان پارسآباد، گفت: در حال حاضر با استقرار تجهیزاتی از یگانهای پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران در نوار مرزی استان اردبیل و به ویژه شهرستانهای پارسآباد و اصلاندوز، نیروهای مسلح جمهوریاسلامی ایران در آمادگی کامل به سر میبرند. به طرفین درگیر در منطقه مورد مناقشه قرهباغ هشدار جدی میدهیم که در صورت ورود بدون هماهنگی هر پرندهای به حریم هوایی جمهوری اسلامی ایران، قاطعانه با نقضکنندگان مرزهای کشور برخورد خواهیم کرد.
۱۹ آبان ماه نیز تجهیزات یگان واکنش سریع منطقه پدافند هوایی شمال به نواحی مرزی شمال غرب کشور اعزام شد. امیر سرتیپ دوم علیاکبر عباس تجدد فرمانده منطقه پدافند هوایی شمال ضمن اعلام این خبر گفت: یگان واکنش سریع منطقه پدافند هوایی شمال برای پایش، حفاظت و صیانت از امنیت پایدار فضای هوایی جمهوری اسلامی ایران و تقویت نیروهای شمال غرب به این منطقه اعزام شد.
۱۴ مهرماه امسال سردار سرتیپ پاسدار محمد پاکپور فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران از نوار مرزی ایران و جمهوری آذربایجان در اصلاندوز بازدید و وضعیت منطقه را ارزیابی کرد.
سردار پاکپور در دومین روز آبان ماه امسال و برای سومین بار در ۲۰ روز گذشته نیز با سفر به مناطق مرزی در آذربایجان شرقی از نوار مرزی در خداآفرین بازدید کرد. او در این بازدید گفت که جمهوری اسلامی با هر گونه اشغال و تجاوز مخالف بوده و آن را محکوم میکند. از اولین روزهای درگیری اخیر بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان، قرارگاه عاشورای نیروی زمینی سپاه در منطقه مرزی فعال بوده و تحولات مرزی را رصد کرده و زیر نظر داشته و اقدامات و تقویتهای لازم متناسب با شرایط پیش آمده انجام شده است.
سردار پاکپور با هشدار به طرفهای درگیر گفت: هر گونه ناامنی و تهدید در مرزهای ما که موجب آسیب به امنیت و آرامش روانی مردم عزیزمان باشد با اقدام مقابلهای ما مواجه خواهد شد.
فرمانده نیروی زمینی سپاه در ادامه با اشاره به اعزام و استقرار یگانهایی از نیروی زمینی سپاه به منطقه خاطر نشان کرد: اعزام یگانها از نیروی زمینی سپاه در راستای اهداف و صیانت از منافع ملی و همچنین تأمین امنیت و آرامش مردم منطقه خواهد بود. تمامیت ارضی کشورهای همسایه برای ما محترم است و هر گونه تغییر در ژئوپولوتیک مرزی، خط قرمز جمهوری اسلامی ایران است. البته سردار پاکپور دو روز بعد یعنی در ۴ آبان ماه نیز مجددا از مناطق مرزی در شمالغرب کشورمان بازدید و آمادگی نیروها را ارزیابی کرد.
چند روز قبل یعنی ۱۵ آبان ماه امسال نیز سردار سرلشکر پاسدار حسین سلامی فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از نوار مرزی در شهرستان اصلاندوز و سد میل مغان در استان اردبیل بازدید کرد و گفت که امنیت پایدار خط قرمز ماست و هرگونه ناامنی و تهدید در مرزها که موجب آسیب به امنیت و آرامش روانی مردم عزیزمان باشد پذیرفته شدنی نیست.
وی ضمن رصد آخرین تحرکات منطقه، دستورات لازم برای تامین بیشتر امنیت مناطق مرزی را صادر کرد و گفت: تقویت تمهیدات دفاعی، امنیتی متناسب با وضعیت مناطق پیرامونی، مراقبت هوشمندانه و حضور هوشیارانه یگانهای مستقر در مناطق مرزی مجاور محل درگیریهای اخیر مورد تاکید است.