موسوی خوئینی‌ها نگران چیست؟

حدود ۳ ماه پس از آن «جنجال‌نامه آیت‌الله»، نامه‌ای دیگر به همان قلم و با همان امضا منتشر شده که در مقدمه و طرح بحث با نامه پیشین، مشابهات بسیار دارد، اما علاوه بر وصف اوضاع سخت این روز‌های ملت و مملکت، حاوی توصیه‌ای است جدی من‌باب امر «مشارکت انتخاباتی» و آثار و عواقب بی‌توجهی به این فقره که به باور آیت‌الله، مشکلات و مصائب کشور را دوچندان کرده و اوضاع را از اینکه هست، وخیم‌تر می‌کند.

اعتماد در ادامه نوشت: آمار نگران‌کننده مشارکت انتخابات مجلس یازدهم به عنوان آخرین انتخاباتی که به صورت سراسری برگزار شده و اوضاع و احوالی که از زمان برگزاری آن انتخابات در اسفندماه ۹۸ تاکنون و نیز شرایطی که به نظر می‌رسد در ماه‌های پیش‌رو بر کشور حاکم باشد، حالا مدتی است که بسیاری از ناظران و تحلیلگران را به این باور رسانده که همان‌طور که انتخابات مجلس یازدهم با میانگین مشارکت ۴۲ درصدی، رکورد کمترین میزان مشارکت را در تمامی انتخابات ۴۲ سال اخیر شکست.

احتمالا انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ نیز یا با مشارکتی نازل‌تر از آنچه اسفندماه ۹۸ رقم خورد، برگزار می‌شود یا باتوجه به آنکه معمولا انتخابات ریاست‌جمهوری معدل مشارکت بالاتری نسبت به دیگر انتخابات دارد، این انتخابات با مشارکتی در همین حد و حدود ۴۰ تا ۵۰ درصدی، رکورد میزان مشارکت در میان ۱۳ دوره انتخابات ریاست‌جمهوری را جابه‌جا خواهد کرد.

رکوردشکنی در مسیر عکس و رو به افول که نه‌تن‌ها هیچ افتخاری به همراه ندارد، بلکه باعث نگرانی و هشدار و زنگ خطری است جدی برای ایران و از همین‌روست که حالا بسیاری از ناظران دلواپس این وضعیتند.

جلال میرزایی، رییس کمیته سیاسی فراکسیون امید مجلس دهم که معتقد است نامه اخیر موسوی‌خوئینی‌ها بیش از نامه ۳ ماه پیش، نشان‌دهنده «شجاعت سیاسی آیت‌الله» است، گفته است: «اینکه وقتی شرایط سخت است، به نقد سختی‌ها و مشکلات بپردازیم، امری ارزشمند است، اما طرح این انتقاد‌ها برای یک چهره سیاسی، دست‌کم این نکته مثبت را به همراه دارد که از آنجا که بازگوکننده حرف دل مردم است، مهم‌ترین سرمایه سیاسی خود را که همانا حمایت مردم باشد، تقویت می‌کند. اما این هم بسیار شجاعت می‌خواهد که سخنی را به زبان بیاوری که ممکن است چندان به مذاق عموم ملت خوش نیاید.»

این نماینده پیشین مجلس البته تاکید دارد که «نامه تیرماه آیت‌الله موسوی‌خوئینی‌ها هم محتوایی کاملا محترمانه داشت و از سر دلسوزی برای شرایط کشور بود، اما این نامه اخیر، سخنی است با بسیاری از اصلاح‌طلبان که در شرایط موجود، نسبت به آینده کشور بسیار ناامیدند و به همین خاطر دچار سرگشتگی شده‌اند.»

میرزایی گفته که «موسوی‌خوئینی‌ها در فضای کنونی که گفتمان غالب در جریان اصلاح‌طلبی از این قرار است که این جریان را به سمت عدم مشارکت سوق می‌دهد و بخشی از شهروندان هم به این خاطر که با تغییر دولت‌ها تفاوتی در وضع معیشت رخ نداده، نگاهی اعتراضی به مسائل دارند و البته نمی‌خواهند این دیدگاه اعتراضی و انتقادی را با مشارکت انتخاباتی بیان کنند، بلکه به سوی قهر از صندوق می‌روند، دست به کاری شجاعانه زده و نظرش را به‌رغم مخالفت‌هایی که به آن آگاه است، بیان کرده است.»

در تداوم مسیر دور و دراز اصلاحات

رییس کمیته سیاسی فراکسیون امید مجلس دهم تاکید دارد که موسوی‌خوئینی‌ها نه شبیه کسانی است که هیچ ایرادی در مجموعه حاکمیت نمی‌بینند و احساس می‌کنند که اوضاع به اصطلاح گل و بلبل است، نه شبیه به گروهی که به‌رغم وقوف به مشکلات، سکوت اختیار می‌کنند و نه البته شبیه به کسانی که با علم به وخامت اوضاع، لبخند رضایت می‌زنند.

میرزایی معتقد است که جریان اصلاحات مسیر درستی را پیش نگرفته است؛ چراکه به‌گفته او، اصلاح‌طلبان یا دست‌کم بخشی از کنشگران این جریان سیاسی معتقدند از آنجا که ممکن است با حضور در انتخابات، به پیروزی نرسیده و شکست بخورند، پس بهتر است کنار بمانند و حتی تا یک دهه سرگرم بازسازی گفتمانی شوند.

رییس کمیته سیاسی فراکسیون امید مجلس دهم، اما معتقد است که «بازسازی گفتمانی باید در عین فعالیت سیاسی انجام شود.» او گفته که اصلاح‌طلبان ظرفیت بسیار عظیمی در اختیار دارند که اساتید دانشگاه، کنشگران سیاسی و همچنین فعالان رسانه‌ای و فرهنگی را شامل می‌شود و لازم است از تمامی این ظرفیت‌ها برای بازسازی گفتمانی استفاده شود.

میرزایی می‌گوید: «بسیاری برای اصلاحات هزینه داده‌اند و اینکه، چون رای‌مان به نتیجه نرسیده، همه چیز را کنار بگذاریم، منطقی نیست. ضمن آنکه آرمان‌های بلند اصلاحات اساسا قرار نیست با یک انتخابات حاصل شود که اگر چنین نشد، کنار بکشیم و کاری نکنیم.»

میرزایی که در روز‌های فراغت از کار نمایندگی مجلس، دوباره به محل کار سابقش در گروه علوم سیاسی دانشگاه باهنر بازگشته، به نقش قشر تحصیلکرده جامعه به عنوان مهم‌ترین پایگاه و سرمایه اصلاح‌طلبان اشاره می‌کند و معتقد است که مردم باید بدانند راه اصلاحات، راهی است پر از سنگلاخ و پیچ و خم؛ این جاده دور و دراز نباید باعث فرسودگی و کندی حرکت اصلاح‌طلبان شود.