نژادبهرام، عضو سابق شورای شهر:
«به نظر میرسد مساله رد صلاحیت و عدم احراز صلاحیت و قانون انتخابات میتواند به عنوان یک دلیل برای نگرانی از مشارکت احزاب و گروهها و مردم باشد، اما همه دلیل نیست و باید با موشکافی بیشتری به این مهم توجه کرد و این کار تنها از دست حاکمیت در گشودن باب گفتگو و توجه به نظرات مردم از یکسو و پذیرش نخبگان فرهنگی و اجتماعی و سیاسی و اقتصادی و... جامعه برای فرصتگشایی ازسوی دیگر است!»
«ردصلاحیت آقای روحانی قطعا در افزایش مشارکت تاثیر میگذارد. اگر صلاحیت ایشان تایید میشد قطعا یک عدهای به این دلیل رای نمیدادند، چون برایشان قابل پذیرش نبود کسی در دوران مدیریتی خود خطاهای فاحش تا این حد و اندازه داشته باشد و رو در روی رهبری ایستاده باشد و عملکرد مدیریتی و سیاسیاش مطابق ارزشهای انقلاب و اصول خیلی بیّن قانون اساسی نبوده باشد و بعد تایید شود. »
شاید در سطح کشور شاهد مشارکت ۳۰.۳۵ درصدی باشیم و در تهران نیز مشارکت به ۲۰ درصد برسد. این در شأن ما نیست، ما نظامی مبتنیبر مردمسالاری دینی را پایهگذاری کردیم و مردم همیشه میداندار تحولات در انتخابات بودند، اما الان با این وضعیت، تعداد کمی میتوانند تعیینتکلیف کنند.
بزرگترین دستاورد دو انقلاب مشروطه و ۵۷، همین صندوق رای است و آنانی که به هر دلیل زمینه از دست رفتن این دستاورد را ایجاد میکنند و یا به درست یا غلط، انتخابات را بیثمر اعلام میکنند، حتی اگر با هم دشمن باشند، در یک چیز با هم متحد شدهاند و آن هم گشودن راهی پرهزینه برای کشور است که معلوم نیست اینبار از تاک و تاک نشان خبری بماند یا نه.
در یک تماس تلفنی با خبرآنلاین تأکید شد که «انتشار هر گونه نظرسنجی درباره انتخابات، خلاف مصوبه است».
برگردیم به ماجرای ردصلاحیت. طبق معمول تندروها و خودارزشیها شروع کردند به هلهله و دست افشانی و حتی بعضی سخن از محاکمه روحانی به میان آوردند. آرزویی که از همان روزهای اول ریاست جمهوری روحانی در دل میپروراندند.
در کشور ما بسیاری از عملکردهای مسئولین رسمی موجب سلب اعتماد مردم میشود و بررسیهای منصفانه، بیطرفانه و بیغرضانه نشان میدهند هرچه زمان بیشتر میگذرد، امید و اعتماد مردم به حکمرانی کمتر میشود.
محمد صادق جوادی حصار:
به من بگویید این تناقضات را چطور میتوان حل کرد؟ وقتی فردی میخواهد رای دهد، شما به حجاب او کاری ندارید و میتواند رای دهد. اما زمانی که همان شخص میخواهد به یک اداره دولتی برود یا به بانک و فرودگاه و... مراجعه کرده و حقوق اجتماعی خود را پیگیری کند با صراحت میگویند ما به افراد کم حجاب و بیحجاب خدمات نمیدهیم! این تناقضات را چطور میتوان برای مردم آگاه امروز حل کرد.
افزایش مشارکت از حرف تا عمل
احزاب حامی مشارکت در انتخابات ، بلاتکلیف ماندهاند، آنهم با فهرستی بلندبالا از ردصلاحیت شدگانی که برای بستن لیست، به آنها امید داشتند. چه آنکه ۸۰ درصد داوطلبان اعتدال و توسعه رد شده اند؛ از میان داوطلبان وابسته به حزب کارگزاران در تهران، یک نفر تأیید صلاحیت شده؛ و تعداد تایید صلاحیتشدگان حزب اعتماد ملی در سراسر کشور به گفته سخنگوی آن، کمتر از انگشتان یک دست است.
۵ پیشنهاد برای خروج از رکود انتخاباتی و افزایش مشارکت
در هر دوره از انتخابات در کنار توجه ویژه به این نهاد دموکراسی با توجه به حساسیتها و اهمیت آن، نواقص نحوه و ماهیت برگزاری انتخابات در کشور نیز مورد توجه و تاکید قرار میگیرد. به واقع مهمترین خلأ در گزاره انتخابات در کشور فقدان نظام حزبی است، چرا که انتخابات در شرایطی که یک نظام حزبی فعال وجود ندارد، بخشی از مفهوم و ماهیت و کارایی خود را از دست میدهد.
سریال دعوت صدا و سیما از چهرههای مطرح سیاسی بار دیگر کلید خورد
یکی از شیوههایی که در چند سال گذشته صدا و سیما برای افزایش مشارکت مردم در انتخابات از آن استفاده کرده دعوت از چهرههای سیاسی است. این چهرهها عمدتا از میان اصلاح طلبان انتخاب شده و ادعا میشود که فضای بازی بر آنها در نظر گرفته شده تا اظهار نظر کنند. مدیران صدا و سیما گویی همچنان بر این باور هستند که اتخاذ چنین رویههایی در ساخت برنامه جواب میدهد. با این حال کاهش مخاطبان صدا و سیما نشان از شکست این شیوه دارد.
بررسی فضای سیاسی استانها در سال انتخابات مجلس
استان خراسان شمالی بهعنوان یکی از رکوردداران مشارکت در انتخابات مجلس است، اما مروری بردرصد مشارکت مردم این استان در چند دوره انتخابات نشان میدهد که رفتار سیاسی و مشارکتی مردم این استان نیز همسو با وقایع و اتفاقات جامعه تغییر کرده است و خراسان شمالیها هم دیگر آن مردمِ پایبند به صندوق رای همچون گذشته نیستند.
احمد بخشایش با اشاره به اختلافات موجود در بین شاخههای اصولگراها ادامه میدهد: «اینکه اختلاف بین شاخههای مختلف اصولگرایی وجود دارد به ذات انتخابات باز میگردد و این بحثها و حواشی باعث خواهد شد تا در نهایت جناحها، مرزبندیهای خود را مشخص کنند. باتوجه به آمارها و پیشبینیهایی که انجام شده است باید بگوییم که مشارکت در کلانشهرهایی مانند تهران، رشت، مشهد، اصفهان به میزان پایینی خواهد رسید این موضوع نشان میدهد که رقابت در این شهرها بین اصولگراها خواهد بود که آنها هم باید استراتژی انتخاباتی خودشان را مشخص کنند.
حسن روحانی رییس جمهور پیشین گفت: مگر میشود زمان انتخابات را چند ماه جلو یا عقب کشید؟! نمیشود. زمان انتخابات بسیار مهم و تاثیرگذار است؛ برای ثبتنام، مشارکت مردم و امید مردم.
محمد عطریانفر درباره پیش بینی مشارکت مردم در انتخابات گفت: مشارکت به مرز ۵۰ – ۶۰ درصد میرسد.
اید قبول کرد، روند فعلی باعث شده تا مردم با ابهامات فراوانی مواجه باشند و احساس کنند که سیستم اهمیت مشارکت آنها در انتخابات را درک نمیکند. بنابراین برای افزایش میزان مشارکت در انتخابات باید بسترهای لازم برای این ارتقا را فراهم ساخت تا مردم مجاب به مشارکت بیشتر در انتخابات شوند. زمانی که این بستر فراهم نشود، نمیتوان از مردم توقع داشت که وارد عرصهای شوند که برای آنها نفعی نداشته و مطالبات آنها را محقق نمیکند.
روزنامه جمهوری اسلامی:
میزان کل شرکتکنندگان در انتخابات شوراها، بین ۱۰ تا ۲۰ درصد واجدین شرایط رأی دادن بود. این، یعنی بین ۸۰ تا ۹۰ درصد کسانی که در شرایط رأی دادن هستند به انتخابات شوراها بیاعتنائی کردند و در نتیجه، منتخبین فقط با پشتوانه حداقلی بین ۱۰ تا ۲۰ درصدی به جایگاه عضویت شوراها رسیدهاند.
در یک بررسی اولیه باید اهمیت عدم مشارکت بیش از ۵۰ درصدی واجدان شرایط را ارزیابی کنیم. برای کشوری با شرایط ما، این عدد علایم قابل تاملی دارد گرچه در برخی کشورهای با دموکراسی دیرین و قواعد ساختارمند این میزان مشارکت عادی تلقی شود. بررسی دیگر باید حول این میزان آرای باطله باشد که برای اولین بار چنین عددی ثبت شد.
صالح نیکبخت مطرح کرد
بدیهی است تا زمانی که چنین وضعیتی ادامه پیدا کند و مردم در انتخاب اشخاص مورد نظر خود آزاد نباشند، قطعا همین حالت را خواهیم داشت و اگر از انتخابات سال ۱۳۹۸ مجلس شورای اسلامی و انتخابات ریاستجمهوری سال ۱۴۰۰ درس نگیریم و مکانیسمهای لازم برای اعتمادسازی عمومی را ایجاد نکنیم با آمار بیشتر آرای باطله مواجه خواهیم شد.
در هر انتخاباتی با تعدادی رأی مواجه خواهیم شد که مهر باطل را خواهند داشت. آرای باطله به آرایی میگویند که بههرحال از نظر شکلی قابل شمارش نیست و به رأی سفید هم معروف است. در انتخابات ریاستجمهوری سیزدهم تعداد آرای باطله سهمیلیونو ۷۲۶هزارو ۸۷۰ رأی یعنی معادل ۱۲.۸ درصد از کل آرایی بود که به صندوق ریخته شد.