علت ریزش مو در مردان چیست و چگونه درمان می‌شود؟

فرارو-گزارش‌ها نشان می‌دهد که حدود ۸۵ درصد آقایان پیش از رسیدن به سن ۵۰ سالگی با مشکل کم پشت شدن شدید مو مواجه می‌شوند و ریزش موی برخی حتی پیش از پای گذاشتن به سن ۲۱ سالگی شروع می‌شود. از آنجایی که گونه‌های متفاوتی از ریزش مو وجود دارد، یافتن دلیل اصلی این مشکل قدری دشوار است. برای مثال اکثر موارد ریزش مو از بیماری داخلی یا سیستمی نشأت نمی‌گیرد و به رژیم غذایی نامناسب نیز مربوط نمی‌شود. در واقع گاهی اوقات شما قادر نیستید تا مانع ریزش مو‌های خود شوید، اما خبر خوب این است که در مان و راه حل‌هایی وجود دارد که می‌تواند این روند را کندتر کند و گاه در مواردی نیز ریزش مو در مردان را به گونه‌ای محسوس متوقف کند. وبسایت سلامتی healthline درمان‌ها و راه حل‌هایی را در پیش روی شما قرار می‌دهد که با استفاده از آن‌ها می‌توانید معضل ریزش موی خود را برطرف کنید.

در بسیاری از موارد دلیل ریزش مو در مدران جوان یا میانسال، چیزی است که اصطلاحا به آن «آندروژنیک آلوپسیا» یا ریزش موی مردانه گفته می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد که امروزه چیزی در حدود ۲۰% مردان دچار این نوع ریزش مو در سال‌های جوانی شده اند. جالب است که بدانید این آمار در بین مردانی که در دهه چهارم زندگی شان هستند، به ۴۰% و مردانی که در دهه پنجم زندگی شان هستند به بیش از ۵۰% می‌رسد. دلایل این نوع ریزش مو، متعدد هستند، ولی پس از دوران بلوغ در پسران، معمولا مو‌های سر آن‌ها کم کم نازک می‌شوند. به همین جهت فولیکول‌های مو آمادگی بیشتری جهت ریزش در سنین بالاتر پیدا می‌کنند. تاکنون سه دلیل برای طاسی و ریزش موی مردانه شناسایی شده که عبارتند از:

ریزش موی مردانه در بسیاری از موارد ارثی است و ژن آن از یکی از والدین منتقل می‌شود. البته تاکنون کشف نشده که چطور این ژن‌ها از یک نسل به نسل دیگر منتقل می‌شوند. بطوری که ممکن است دو برادر، در بزرگسالی یکی دچار این عارضه شود و دیگری موهایش را از دست ندهد. ممکن است برخی افراد حامل این ژن باشند، ولی خودشان دچار ریزش مو و یا طاسی نشوند. نکته جالب توجه اینجاست که بر خلاف تصور بسیاری از مردم، مردانی که ژن ریزش مو را از طرف مادر به ارث می‌برند بیشتر مستعد ریزش هستند تا مردانی که از پدر این ژن را به ارث می‌برند. البته به این نکته مهم توجه داشته باشید که بر خلاف بسیاری از شایعات رواج پیدا کرده در بین مردم، صرفا داشتن ژن ریزش مو نمی‌تواند به تنهایی دلیل ریزش شدید و طاسی شود بلکه عوامل تاثیرگذار دیگر از جمله بالاتر رفتن سن و هورمون‌ها و یا عدم رعایت بهداشت و بی توجهی به مو‌ها در این زمینه نیز بسیار تاثیر گذار هستند و ژن می‌تواند صرفا زمینه ریزش بیشتر مو‌ها را فراهم کند.

دی هیدراتستسترون (Dihydrotestosterone) یا DHT یکی از هورمون‌هایی است که به تستسترون مرتبط است و عامل ایجاد ریزش مو و در بعضی موارد طاسی در مردان است. این هورمون زمانی ترشح می‌شود که تستسترون با استفاده از آنزیمی به نام ۵ alpha-reductase واکنش نشان می‌دهد. فولیکول‌های مو در زمان ترشح DHT، نازک‌تر می‌شوند و به مرور زمان ساقه مو‌ها ضعیف‌تر و کوچک‌تر می‌شود. بعد‌ها به مرور زمان بسیاری از این تار‌های مو، رشدشان متوقف می‌شود. در بسیاری از موارد زمانی مردان متوجه شدید شدن ریزش موهایشان می‌شوند که بیش از نیمی از فولیکول‌های مو‌های سر تحت تاثیر DHT نازک و یا دچار ریزش شده اند.

به یاد داشته باشید که هورمون DHT ناگهانی و یک شبه بر روی فولیکول‌های مو اثر نمی‌کنند بلکه تاثیر آن بر روی فولیکول‌های مو و آغاز ریزش مو‌های سر، به مرور زمان اتفاق می‌افتد. در این زمینه میزان تاثیرگذاری هورمون مربوطه وابسته به داشتن ژن ریزش مو و همچنین سن فرد است. کسانی که دارای این ژن هستند معمولا ریزش موهایشان تا قبل از سی سالگی غاز می‌شود در صورتی که در سایر مردان، این اتفاق ممکن است در سنین بالای سی و حتی چهل سال بیفتد.

موارد بالا اصلی‌ترین دلایل ریزش مو در مردان است، اما باید خاطر نشان کرد که برخی عوامل دیگر نیز وجود دارند که ممکن است باعث ریزش مو در مردان شود. مثلاً فشار‌های عصبی و استرس یا مصرف دار‌های خاص ممکن است موی‌های مردان را دچار ریزش کند و یا ریزش آن‌ها را سرعت بخشد، اما در کل چنین دلایلی بسته به افراد، می‌تواند متفاوت باشد.

 

---

وبسایت healthline برای درمان ریزش مو در مردان ۶ روش کلی را معرفی می‌کند که با استفاده از یک یا چند روش می‌توان امیدوار بود که ریزش مو را تا حد قابل قبولی کاهش داد. در ادامه می‌توانید با این روش‌های کارآمد آشنا شوید.

استفاده از دارو برای درمان ریزش مو به صورت طبیعی نیاز به تجویز پزشک دارد چرا که دارو‌ها می‌توانند عوارض گوناگونی داشته باشند. با این حال در این میان دارو‌هایی نیز وجود دارند که نیازی به تجویز پزشک ندارند و می‌توان بدون نگرانی از آن‌ها استفاده کرد. سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) دو دارو را برای درمان ریزش موی مردان تأیید کرده است:

الف) مینوکسیدول (روگین): روگین (Rogaine)، دارویی است که به صورت مایع و فوم در اغلب داروخانه‌ها و فروشگاه‌های معتبر محصولات بهداشتی، در دسترس است. برای رویش مو و جلوگیری از ریزش مو، می‌توانید روزی دوبار این دارو را بر روی پوست سر خود بمالید.

 

 

ب) فیناستراید: فیناستراید (Finasteride)، دارویی به شکل قرص است که روزی دوبار باید مصرف شود. با این حال این دارو، فقط با تجویز دکتر قابل استفاده است.

نکته مهمی که در مورد هر دوی این دارو‌ها باید متذکر شد این است که استفاده از این دارو‌ها ممکن است یک سال زمان نیاز داشته باشد تا اثر لازم را بگذارد و فرد نیز باید مدام از این دارو‌ها استفاده کند.

دو روش عمده و معمول در کاشت مو، یکی کاشت فولیکول و دیگری برداشت فولیکول مو هستند.

الف) کاشت فولیکول مو (FUT : (FUT یکی از سنتی‌ترین روش‌های کاشت مو است. در این روش قسمتی از پوست سر که در آن مو‌های فراوانی وجود دارد، برداشته و به قسمت‌هایی که مو ریزش کرده منتقل می‌شود. در واقع در این روش فولیکول‌های مویی را که از قسمت پر مو برداشته شده را از نوار پوستی خارج کرده و در نقاط کم مو دوباره قرار می‌دهند.

 

ب) برداشت فولیکول مو (FUE): در روش FUE، فولیکول‌های مو مستقیماً از پوست سر خارج شده و به قسمت‌های طاس پوست سر پیوند داده می‌شوند.

به خاطر داشته باشید که پیوند مو جراحی محسوب می‌شود، بنابراین می‌تواند گران و دردناک باشد. همچنین خطرات مشخصی از جمله عفونت و جای زخم وجود دارد. همچنین ممکن است شما نیاز به انجام چندین عمل کاشت مو داشته باشید تا نتیجه مطلوب حاصل شود.

تصور می‌شود که درمان با لیزر می‌تواند باعث کاهش التهاب در فولیکول‌های موی سر شود. در واقع این تورم فولیکول‌ها یکی از دلایل عمده‌ای است که نمی‌گذارد موی سر رشد کند؛ بنابراین این روش تا حدودی می‌تواند ریزش موی مردان را درمان کند. اگرچه تاکنون مطالعات اندکی در خصوص نتایج اثر بخش درمان ریزش مو با لیزر وجود دارد، اما نتایج یک تحقیق معتبر علمی مربوط به سال ۲۰۱۶ ثابت کرد که استفاده از لیزر درمانی در سطح پایین (LLLT)، برای درمان الگوی ریزش موی مردان، ایمن و مؤثر است هرچند که تحقیقات بیشتری در این زمینه هنوز مورد نیاز است.

 

 

پیش از این اشاره شده که ریزش موی سر مردان عموماً به دلایلی همچون ژنتیک، هورمون‌ها و افزایش سن مربوط است، اما باید توجه داشت که برخی عوامل دیگر نیز ممکن است سبب تشدید ریزش مو در مردان شود. مهمترین این موارد را می‌توان در سبک زندگی افراد جستجو کرد و با ایجاد تغییر و اصلاح در سبک زندگی، به طور موثری می‌توان به درمان ریزش مو کمک کرد. مهمترین این موارد را می‌توان اینگونه برشمرد.

 

---

ترک استعمال دخانیات
اگر سیگاری هستید، احتمالاً درباره بسیاری از اثرات منفی سیگار بر روی ریه‌های خود، شنیده اید. اما آیا می‌دانید که سیگار کشیدن می‌تواند باعث ریزش مو در بالای چین و چروک صورت و سفیدی زودرس آن‌ها شود؟ یافته‌های معتبر علمی ثابت کرده است که بین سیگار کشیدن و ریزش مو رابطه مستقیمی برقرار است بنابراین اگر نگران ریزش مو‌های سر خود هستید، بهتر است یکی از عومل تهدید کننده آن یعنی سیگار را کنار بزنید.

 

ماساژ پوست سر
ماساژ پوست سر، نه تنها حسی فوق العاده به آدم می‌دهد، بلکه می‌تواند به حل معضل ریزش مو نیز کمک کند. ماساژ پوست سر باعث تحریک فولیکول‌های مو می‌شود که این کار برای سلامت موی سر بسیار مفید است. یک پژوهش کوچک، اما معتبر در این زمینه ثابت کرد که مردان ژاپنی سالمی که روزانه ۴ دقیقه ماساژ پوست سر را انجام می‌دادند، پس از ۲۴ هفته، مو‌های ضخیم تری را بدست آوردند.

 

رژیم غذایی متعادل
یک رژیم غذایی متعادل می‌تواند مو‌های شما را به شکل ایده آلی حفظ کند. حتماً در رژیم غذایی خود انواع سبزیجات، میوه ها، غلات سبوس دار، چربی‌های اشباع نشده و پروتئین‌های بدون چربی را وارد کنید و مصرف شیرینی‌ها را محدود کنید. برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در مواد غذایی نیز ارتباط مستقیمی با داشتن مو‌های سالم دارند.سعی کنید این نوع غذا‌ها را به برنامه عذایی خود اضافه کنید:

ــ غذا‌های سرشار از آهن از جمله گوشت گاو، لوبیا، سبزیجات دارای برگ سبز، غلات غنی با آهن و تخم مرغ.
ــ غذا‌های سرشار از اسید‌های چرب امگا ۳ مانند ماهی سالمون، ماهی خال دار، ماهی تن، تخم کتان، زرده تخم مرغ، تخم شاهدانه و گردو.
ــ غذا‌های پر پروتئین مانند تخم مرغ، گوشت بدون چربی و غذا‌های دریایی.
در آخر سعی کنید که هر روز مقدار زیادی آب بنوشید.

 

وضعیت سلامتی خود را مرتب بررسی کنید
گذشته از ژنتیک، شرایط پزشکی متعددی وجود دارد که می‌تواند به ریزش مو منجر شود. شما می‌توانید با درمان بیماری زمینه‌ای ریزش مو خود را برطرف کنید. داشتن شرایط و اختلالات زیر می‌تواند به ریزش مو منجر شود.

ـ دیابت
ـ لوپوس
ـ بیماری لیکن
ـ سارکوئیدوز
ـ پسوریازیس پوست سر (به دلیل خراشیدن پوست سر)
ـ آلوپسی آرهاتا (ریزش موی سکه ای)
ـ اختلالات تیروئید
ـ اختلالات تغذیه (به دلیل تغذیه نامناسب)
ـ نارسایی و کمبود آهن
ـ اختلال در کشیدن مو، معروف به trichotillomania
ـ بیماری سلیاک
ـ سیفیلیس

اگر هر یک از این اختلالات را دارید یا علائم دیگری علاوه بر ریزش مو را تجربه می‌کنید، حتماً به پزشک مراجعه کرده و معالجه مورد نیاز خود را انجام دهید. ریزش مو با بهبود وضعیت شما باید بهبود یابد.

 

استرس را کاهش دهید
استرس واقعاً می‌تواند سلامتی اعضای مختلف بدن را مختل کند که مو می‌تواند جزوی از این اعضا باشد. به عبارت بهتر ریزش مو ممکن است نتیجه یک سبک زندگی استرس زا باشد.

راهکار‌های کاهش استرس در زندگی عبارتند از:

ـ ورزش منظم
ـ گوش دادن به موسیقی
ـ انجام یوگا
ـ مراقبه
ـ خواب کافی نیز ضروری است.

 

 

روغن‌ها
تحقیقات معتبری وجود دارد که نشان می‌دهد روغن نعناع می‌تواند به رشد مو کمک کند. همچنین از روغن رزماری به طور سنتی برای افزایش گردش خون در پوست سر استفاده شده است. یک پژوهش معتبر مربوط به سال ۲۰۱۳ نشان داد که عصاره برگ رزماری باعث رشد مجدد مو در موش‌ها می‌شود. روغن نارگیل، روغن کرچک و روغن زیتون نیز بسیار توصیه می‌شود، اما تحقیقات علمی در مورد فواید آن‌ها برای رشد مو اندک است.

 

نخل اره‌ای
نخل اره‌ای (Palmetto) گیاهب با میوه‌هایی شبیه به توت‌های کوچک است که اغلب به عنوان درمانی گیاهی برای پروستات مورد استفاده قرار می‌گیرد و به همین دلیل برنامه‌ای برای پرورش گسترده آن در امریکا به اجرا در آمده است. در حالی که تحقیقات درباره تأثیرات گیاه نخل اره‌ای برای درمان ریزش مو ناچیز است، یک مطالعه نتایج مثبتی را برای آقایانی که تحت درمان با فرمول موضعی بودند را نشان داد.

 

بیوتین
بیوتین ویتامینی است که به طور طبیعی در غذا‌هایی مانند؛

ـ آجیل و خشکبار
ـ سیب زمینی‌های شیرین
ـ تخم مرغ
ـ پیاز‌ها
ـ جو دوسر، یافت می شود.

تحقیقات معتبری وجود دارد که نشان می‌دهد مصرف مکمل‌های خوراکی بیوتین ممکن است ریزش مو در مردان را کند کند، اما بیشتر این تحقیقات درباره زنان انجام شده است.

 

آب پیاز
مطالعات قدیمی نشان می‌دهد که استفاده از آب پیاز به عنوان یک درمان موضعی منجر به رشد مجدد مو‌ها در افراد مبتلا به آلوپسی آرهاتا لکه دار می‌شود.

 

بهیرنگراج (Eclipta alba) که به آن آفتابگردان کاذب نیز گفته می‌شود، گونه‌ای در خانواده آفتابگردان‌ها است که در طب سنتی هندی (آیو وردا)، به عنوان گیاهی برای رشد مو شناخته می‌شود. مطالعات انجام شده بر روی موش‌ها نشان می‌دهد که عصاره این گیاه، نسبت به مینوکسیدیل (Rogaine) تأثیر بهتری در رشد مو دارد. با این حال برای تأیید این تأثیرات در انسان، هنوز تحقیقات بیشتری لازم است.

 

چای سبز
یکی دیگر از دارو‌های گیاهی ادعا شده برای درمان ریزش مو چای سبز است. یک پژوهش قدمی، اما معتبر در موش‌ها نشان می‌دهد که ترکیبات پلی فنلی موجود در چای سبز می‌تواند به صورت طبیعی ریزش مو را درمان کند، اما هنوز مطالعات جدی در خصوص وجود این تأثیرات بر انسان، هنوز صورت نگرفته است.

 

هیبیسکوس (گل بامیه)
این گیاه که به ختمی چینی نیز معروف است، به عنوان گیاهی برای رشد مو، به طور گسترده در هند به بازار عرضه می‌شود. یک مطالعه قدیمی، اما معتبر بر روی موش‌ها نشان داد که این گیاه اثرات مثبتی روی فولیکول‌های مو می‌گذارد، اما هیچ مطالعه‌ای در خصوص اثرات آن بر انسان انجام نشده است.

 

---

 

الف) با مو‌های های خود ملایم رفتار کنید

سعی کنید در هنگام شانه زدن یا مرتب کردن موهایتان، تا حد ممکن ملایم باشید. حالت دادن یا کشیدن مداوم مو‌ها می‌تواند به ریزش مو منجر شود. برای اینکه نگرانی‌های خود در مورد ریزش مو را کاهش دهید، بهتر است که از انجام کار‌هایی خاص اجتناب کنید. برخی این کار‌ها عبارتند از؛

ــ مدل مو‌های سفت مانند، گیس بافت، بافت کف سر، بافتن مو و دم خرگوشی
ــ انجام درمان با روغن داغ
ــ استفاده از مواد شیمیایی مورد استفاده در فر و یا صاف کردن مو
ــ استفاده از اتو‌های داغ فر یا صاف کننده
ــ دکلره کردن مو‌ها

اگر باید از مواد شیمیایی یا سفید کننده در مو‌های خود استفاده کنید، از یک متخصص آموزش دیده کمک بگیرید و سعی نکنید این کار را خودتان در خانه انجام دهید.

 

ب) نیاز به توقف یا تغییر برخی دارو‌ها
برخی از دارو‌های خاص می‌توانند به ریزش مو منجر شوند. این دارو‌ها عبارتند از؛

ــ دارو‌های شیمی درمانی و پرتونگاری
ــ دارو‌های رقیق کننده خون (ضد انعقاد خون)
ــ دارو‌های درمان افسردگی
ــ دارو‌هایی که برای درمان فشار خون بالا استفاده می‌شود
ــ دارو‌های قلب
ــ دارو‌های نقرس
ــ ایزوترتینوئین (Accutane) یا داروی درمان آکنه

البته باید توجه داشته باشید که اگر نگران ریزش مو‌های خود هستید، نمی‌توانید به یکباره مصرف چنین دارو‌هایی را به صورت خودسر قطع کنید. برای این کار و یافتن دارو‌هایی جایگزین، باید به پزشک خود مراجعه و با او مشورت کنید. گاه شما فقط باید منتظر بمانید تا دوره درمان خود را به اتمام برسانید. در بیشتر موارد، مو‌های شما پس از متوقف شدن درمان و استفاده از دارو‌هایی خاص، دوباره رشد طبیعی خود را از سر می‌گیرند.