فرارو– بر آمدگی لب گاهی اوقات میتوانند دردناک یا ناراحت کننده باشند، اما اغلب بی ضرر هستند و بدون اتخاذ درمان خاصی از بین میروند. دلایل احتمالی زیادی برای ظهورشان وجود دارد، از جمله عفونتها، واکنشهای آلرژیک و آسیب دیدگی به لب.
بر آمدگی لب میتواند در اندازه، ظاهر و علائم مرتبط با آن متفاوت باشد. درمان به علت بستگی دارد، اما فرد اغلب میتواند از داروهای بدون نسخه (OTC) و درمانهای خانگی بهره ببرد. دلایل جدیتر برای ظهور بر آمدگی لب ممکن است نیاز به درمان پزشکی داشته باشد.
در این مقاله، ما به علل احتمالی بر آمدگی لب، راههای درمان و زمان مراجعه به پزشک میپردازیم.
علتها
علل احتمالی زیادی برای بر آمدگی لب وجود دارد:
تبخال
ویروس تبخال هرپس (HSV) یک عفونت ویروسی شایع است که میتواند باعث ایجاد آن روی لب و اطراف دهان شود. زخمهای سرد (تبخال) تاولهای پر از مایعات هستند که میتوانند دردناک و همراه با خارش باشند.
HSV مسری است و افراد به راحتی میتوانند از طریق تماس مستقیم با زخمها آلوده شوند.
تبخال معمولاً طی مدت یک هفته از بین میرود.
بیماری دست، پا و دهان (HFMD)
عفونت ویروسی دیگری که میتواند باعث ایجاد تبخال شود، بیماری دست، پا و دهان یا HFMD است. علائم HFMD عبارتند از:
• تب ناگهانی
• از دست دادن اشتها
• گلو درد و زخم و تاول در دهان
• احساس ناخوشایندی
• لکههای قرمز در دهان که به زخمهای دردناک تبدیل میشوند
• بثورات انگشتان دست، باسن، کف پا، باسن و کشاله ران
HFMD یک بیماری شایع در کودکان زیر ۵ سال است. اگرچه بسیار مسری است، HFMD به ندرت شدید میشود. اکثر افراد طی ۷ تا ۱۰ روز بدون درمان پزشکی بهبود مییابند.
سیفلیس
سفلیس یک بیماری مقاربتی است که ناشی از عفونت باکتریایی است. این بیماری اغلب با زخمهای بدون درد قرمز ایجاد میشود که میتواند در دستگاه تناسلی یا اطراف مقعد ظاهر شوند، اما گاهی اوقات روی لب یا داخل دهان نیز ظاهر میشوند.
علائم اغلب در ابتدا خفیف است و بسیاری از افراد ممکن است متوجه این بیماری نشوند. پزشکان معمولاً میتوانند سفلیس را با آنتی بیوتیک درمان کنند. با این حال، در صورت عدم درمان ممکن است عوارض شدید ایجاد کند.
برفک دهان
برفک دهانی یا کاندیدیازیس خوراکی یک عفونت است که ناشی از نوعی مخمر معروف به کاندیدا است. این مخمر به طور طبیعی در دهان موجود است، اما در صورت رشد بیش از حد ممکن است گاهی اوقات باعث ایجاد مشکل شود.
علائم برفک دهان شامل موارد زیر است:
• برفکهای سفید یا شکافهای موجود در زبان، گلو و سطح داخلی دهان
• قرمزی و ترک خوردن در گوشههای دهان
• از بین رفتن طعم یا احساس غیرمعمول در دهان
• قرمزی یا درد
• درد هنگام خوردن یا بلع
هر فردی ممکن است برفک دهان را تجربه کرده باشد، اما افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند بیشتر از سایرین در معرض خطر هستند. اغلب مواقع فرد میتواند برفک دهان را با داروی ضد قارچ OTC درمان کند.
واکنشهای آلرژیک
یک واکنش آلرژیک به ماده خاصی که به عنوان آلرژن شناخته میشود ممکن است باعث التهاب لب شود و به دنبال آن برجستگی ایجاد کند.
آلرژنهایی که میتوانند روی لب ایجاد برآمدگی کنند، شامل برخی از غذاها، غذای حیوان خانگی و برخی از محصولات آرایشی بهداشتی لب مانند مواد حاوی تیتانیوم و سایر مواد شیمیایی خشن هستند.
افراد مبتلا به این نوع واکنش معمولاً تورم ناگهانی لب را تجربه میکنند که به طور معمول پس از مدتی از بین میرود.
لکههای فوردیس
لکههای فوردیس خوشههایی از لکههای کوچک سفید یا زرد رنگ روی لب یا در نزدیکی لب هستند. آنها مسری یا دردناک نیستند.
این لکهها غددهای چربی بزرگ شدهای هستند که به طور طبیعی روی لبها و سایر بافتهای مرطوب مانند گونههای داخلی دهان یا اندام تناسلی وجود دارند و معمولاً با گذشت زمان از بین میروند.
آفت
آفت، زخمهای کوچک و مسطح هستند که میتوانند در داخل لب یا گونهها، بر روی زبان یا در پایین لثهها ایجاد شوند. آنها به طور معمول در نوجوانان و بزرگسالان دیده میشوند و میتوانند در طول زندگی دوباره ظاهر شوند.
آفتها معمولاً دردناک هستند، اما مسری نیستند. محرکها میتوانند بر اثر استرس، آسیب دیدگی دهان و برخی غذاهای خاص مانند قهوه، شکلات، توت فرنگی، بادام زمینی و گوجه فرنگی ایجاد شوند. آفتها معمولاً طی یک هفته یا حدود ۱۰ روز، به خودی خود از بین میروند.
موکوسل
موکوسلها یا کیستهای نگهدارنده مخاط، تورم پر از مایع هستند که روی لب، لثهها یا لایههای داخل دهان تشکیل میشوند.
معمولاً افراد بعد از آسیب دیدگی مثلاً گاز گرفتن لب یا بر اثر انسداد غده بزاقی که عامل تخلیه بزاق در دهان است، موکوسل را تجربه میکنند.
اکثر مخاطها به تنهایی بدون درمان از بین میروند.
میلیا
میلیا کیستهای کوچک و سفید است که میتواند روی پوست ایجاد شود. آنها اغلب در نوزادان دیده میشوند و به خصوص روی بینی، چانه یا گونهها، اما گاهی در امتداد و خطوط لب نیز ایجاد میشوند.
میلیا (Milia) ناشی از سلولهای مرده پوستی ایجاد میشود که در داخل بخشهای کوچک روی سطح پوست به دام میافتند.
آنها بی ضرر، بدون درد هستند و نیازی به معالجه درمانی ندارند، که معمولاً طی یک یا دو ماه از بین میروند.
درماتیت اطراف دهان
درماتیت پریورال یک بیماری شایع پوستی است که شبیه آکنه یا روزاسه است. افرادی که این بیماری را دارند، بثورات کوچک و مایل به قرمز و برآمدگی اطراف دهان و روی چانه ایجاد میشوند.
پزشکان مطمئن نیستند که چه عواملی درماتیت پریورال ایجاد میکنند، اما استفاده از کرمهای صورت حاوی کورتیکواستروئیدها، برخی کرمهای آرایشی یا تماس پوستی با آب یا خمیر دندان حاوی فلوراید ممکن است محرک بالقوه باشد.
سرطان دهان
به ندرت، برآمدگی لب میتواند نشانهای از سرطان دهان باشد. این نوع سرطان وقتی ایجاد میشود که توموری روی لب یا لایه دهان ایجاد میشود.
عوامل خطر سرطان دهان شامل موارد زیر است:
• سیگار کشیدن یا استفاده از محصولات دخانیاتی
• مصرف الکل
• قرار گرفتن در معرض طولانی مدت نور خورشید و نور مصنوعی خورشیدی، مانند سولاریوم
علائم اولیه سرطان دهان شامل زخمها یا برآمدگیهای کوچکی است که بر روی لبها ظاهر میشوند و بهبود نمییابند. این زخمها میتوانند در قسمت داخلی دهان، لثه، زبان و فک رشد و گسترش پیدا کنند. بعضی اوقات، آنها همچنین میتوانند از رنگ سفید به قرمز تبدیل شوند.
هر کسی که فکر میکند ممکن است چنین علائمی داشته باشد میتواند نشانه سرطان دهان باشد، باید فورا با پزشک مشورت کند.
سایر دلایل احتمالی
سایر عوامل احتمالی برجستگی لب شامل موارد زیر است:
• خشکی لب
• آفتاب سوختگی
• واکنش به مواد غذایی، مانند توت فرنگی، شکلات، قهوه، بادام زمینی یا گوجه فرنگی
• استرس
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید
بسیاری از برآمدگیهای لب عامل نگرانی نیستند و بسیاری از انواع به خودی خود بدون درمان از بین میروند. با این حال، اگر فرد دارای این علائم باشد باید به پزشک مراجعه کند:
• تبخال که بعد چند هفته بدون بهبود ماندگار است
• برجستگیهایی که با خارش یا علائم تحریک کننده همراه است
• تورم دهان یا صورت
• مشکلات در بلع یا تنفسی
• برآمدگی روی لب، لثه یا دهان
• خونریزی، درد یا بی حسی لب، لثه یا دهان
• از دست دادن دندان
• تغییر صدا
• درد گلو
• گسترش بثورات
تشخیص
برای تشخیص برآمدگی لب، پزشک احتمالاً با گرفتن سابقه پزشکی فرد و سؤال درباره علائم آنها کار را آغاز میکند. آنها ممکن است درمورد سیگار کشیدن یا عادتهای مصرف نوشیدنیها، قرار گرفتن در معرض آفتاب و در صورت استفاده از کرم یا دارو از شما سؤال کنند.
همچنین پزشک ممکن است معاینه فیزیکی از لب، دهان و گلو را انجام دهد و به دنبال مناطقی از حساسیت یا التهاب باشد. همچنین ممکن است غدد لنفاوی متورم شده در گردن ارزیابی کنند.
برای کمک به تشخیص آنها، پزشک میتواند انجام آزمایشاتی را تجویز کند، از جمله:
• آزمایش خون
• X-ray از دهان و فک
• بیوپسی برجستگی
هنگامی که بیوپسی انجام میشود، پزشک نمونه کوچکی از سلولها را از ضایعه جدا میکند و آن را برای تجزیه و تحلیل در زیر میکروسکوپ به آزمایشگاه میفرستد.
درمان
درمان برآمدگی روی لب بستگی به علت اصلی دارد.
برای برآمدگیهای ناشی از عفونت، پزشک ممکن است موارد زیر تجویز کند:
• آنتی بیوتیک برای یک عفونت باکتریایی، مانند سفلیس
• داروی ضد قارچ برای عفونتهای قارچی یا مخمر، مانند برفک دهان
• داروی ضد ویروسی برای عفونت ویروسی مانند تبخال
اگر آلرژی یا التهاب باعث ایجاد برآمدگی شود، پزشک ممکن است مصرف آنتی هیستامینها را توصیه کند.
برای درمان آفت، پزشک ممکن است درمانهای زیر را توصیه کند:
• مسکنها
• کرم یا پماد کورتیکواستروئیدها، مانند آنهایی که حاوی دگزامتازون، فلوکینونید یا کلوبتازول هستند
• شستشوی دهان با محلولهای حاوی کلرهگزیدین
در مورد تبخالها، پزشک ممکن است توصیه کنند:
• استفاده از کرمها برای کاهش هرگونه درد و سوزش
• داروهای ضد ویروسی برای مبارزه با ویروس
• کمپرس سرد برای محافظت از پوست در حین بهبود
در مورد درماتیت پریورال، پزشک ممکن است در صورت شدید بودن بیماری، یک آنتی بیوتیک خوراکی یا موضعی تجویز کند. آنتی بیوتیکها ممکن است شامل تتراسایکلین، داکسی سایکلین، مینوسیکلین یا اریترومایسین باشند.
افراد مبتلا به سرطان دهان ممکن است به درمانهای پیچیده تری مانند جراحی، پرتودرمانی و شیمی درمانی نیاز داشته باشند.
درمانهای خانگی
برخی از داروهای خانگی و اقدامات مراقبت از خود وجود دارند که میتواند باعث تسریع در بهبود علائم برجستگی لب و رفع هرگونه ناراحتی و درد شود. اینها شامل موارد زیر میشود:
• صورت را فقط با آب گرم بشویید تا برجستگی از بین برود و بعد از آن با مایع غیر صابونی یا یک مایع تمیز کننده بشویید.
• صورت را به آرامی بعد از شستشو خشک کنید، از تماس مستقیم حوله با قسمت آسیب دیده بپرهیزید.
• از استفاده کرمهای صورت، مواد آرایشی و ضد آفتاب خودداری کنید.
• یک رژیم غذایی سالم و متعادل که شامل ویتامینها و مواد معدنی زیادی از غذاهای کامل است را برای خود در نظر بگیرید.
• روزانه مقدار زیادی آب بنوشید.
• از دست زدن، فشردن یا تمیز کردن برجستگی خودداری کنید.
• بهداشت دهان و دندان را حفظ کنید مانند مسواک زدن دو بار در روز و نخ دندان کردن روزانه.
کلام آخر
برآمدگی لب دلایل احتمالی بسیاری دارد. آنها اغلب بی ضرر هستند و به تنهایی از بین میروند. با این حال، برخی از برآمدگیهای لب ممکن است نیاز به درمان داشته باشد و بعضی اوقات میتواند نشانه بیماری جدیتر مانند سرطان دهان باشد.
افراد باید برای هرگونه برآمدگی لب که طی چند هفته پاک نمیشود یا در کنار سایر علائم مشکل ساز رخ میدهند، به پزشک مراجعه کنند.
منبع: medicalnewstoday