فرارو- بامداد چهارشنبه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در یک عملیات انتقام جویانه از آمریکا، حداقل دو پایگاه نظامی این کشور را در عراق هدف قرار داد. رهبر انقلاب این حمله را یک سیلی به آمریکا دانستند. اما برخی تحلیلگران معتقدند که انتقام ایران از آمریکا به این عملیات محدود نخواهد شد. هر چند که دیگر احتمال هدف قرار گرفتن مستقیم پایگاههای آمریکا در عراق بعید است.
به گزارش فرارو، تقریبا پنج روز پس از ترور سردار قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس، توسط آمریکا در بغداد، ایران انتقام خون او را گرفت. بامداد چهارشنبه سپاه با شلیک دهها موشک یکی از پایگاههای اصلی آمریکا در غرب عراق (پایگاه عین الاسد) را هدف قرار داد. در پی این اقدام، سپاه با صدور بیانیهای، ضمن تایید این حمله، به آمریکا هشدار داد که هرگونه پاسخ آمریکا، با «پاسخهای دردناکتر و کوبندهتری» از جانب ایران مواجه خواهد شد.
آمریکاییها لحظاتی بعد حمله موشکی ایران، به این امر واکنش نشان دادند، اما از موضعگیری شتابزده خودداری کردند. آنها فقط گفتند که از این حمله اطلاع دارند و در حال بررسی جوانب آن هستند. دونالد ترامپ در نخستین واکنش به اقدام ایران، در توئیتی نوشت: «همه چیز خوب است. موشکهایی از ایران به سمت پایگاههای نظامی مستقر در عراق شلیک شد. هم اکنون، ارزیابی تلفات و خسارتها در جریان است. تاکنون، بسیار خوب (بوده)! ما با فاصله، قدرتمندترین و مجهزترین ارتش جهان را داریم. فردا صبح بیانیه صادر میکنم.»
ترامپ از به کار بردن عبارت «پایگاههای نظامی آمریکا» خودداری کرده و موضع گیری در خصوص حمله را به تاخیر انداخته است. امری که از احتمال تمایل ترامپ به تنشزدایی حکایت دارد. با این حال، میزان تلفات انسانی، موضع آمریکا را مشخص خواهد کرد.
در این میان باید به یک نکته توجه کرد. اگر چه حمله سپاه به پایگاه عین الاسد پاسخی به ترور سردار سلیمانی بود. اما از نظر ابعاد و اهمیت، بسیار کم سابقه بود. آخرین باری که یک کشور خارجی به طور رسمی به یک پایگاه آمریکایی حمله کرد، تقریبا ۷۹ سال پیش بود. زمانی که نیروی هوایی ژاپن پایگاه دریایی آمریکا در بندر پرل هاربر را هدف قرار داد. این حمله باعث شد آمریکا رسما وارد جنگ جهانی دوم شود. البته الان برخلاف هیاهوی رسانهای احتمال وقوع جنگ جهانی سوم بسیار بعید است. اما باید دید که آمریکا چه پاسخی به این حمله کم سابقه و علنی به پایگاههای خود در عراق نشان خواهد داد.
سوای تعداد تلفات که هنوز آمار رسمی آن منتشر نشده، ظاهرا ترور سردار سلیمانی، ایران و آمریکا را وارد مرحله جدیدی از منازعه کرده است. مرحلهای که در آن تقابل میان تهران و واشنگتن علنیتر شده و دو طرف برای پیشبرد اهداف خود تلاشهای بیشتری انجام خواهند داد.
بعد از ترور سردار سلیمانی، تمایل ایران به اخراج نیروهای آمریکایی از منطقه علنیتر شده است. مقامات ایران میگویند عملیات موشکی علیه پایگاههای آمریکا، آغاز کار است و انتقام اصلی و راهبردی، اخراج آمریکا از منطقه است. رهبری انقلاب بعد از پاسخ ایران به آمریکا طی یک سخنرانی تصریح کرد: «آنچه مهم است این است که بایستی حضور فسادبرانگیز آمریکا در این منطقه تمام شود.»
رئیس جمهور حسن روحانی، نیز در حاشیه جلسه هئت دولت، با اشاره به ترور سردار سلیمانی، خطاب به آمریکا گفت: «دست سردار سلیمانی را از بدن قطع کردید، پایتان از منطقه قطع خواهد شد.»
در ادامه همین موضع، آیت الله احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان، گفت: «این عملیات که بامداد امروز {علیه پایگاههای آمریکا در عراق انجام شد} تازه اول کار و بسم الله اخراج نیروهای آمریکایی از منطقه است و سایر مجاهدان محور مقاومت در عراق و حزب الله لبنان نیر بیکار نمینشینند و انتقام خون پاک شهدا را میگیرند.»
سپاه از کرمانشاه، پایگاه «عین الاسد» آمریکا در غرب عراق را با موشکهای «قیام» و «ذوالفقار» هدف گرفت.
کارزارِ بزرگِ جنگِ فرسایشی با آمریکا در خاورمیانه
سایر مقامات ایران نیز اظهارات مشابهی بیان کردهاند. محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه، بارها گفته است که پایان حضور آمریکا در منطقه آغاز شده است. واضح است که بعد استراتژی اخراج آمریکا از منطقه، یا حداقل از عراق، به یکی از اولویتهای اصلی سیاست منطقهای ایران تبدیل شده است.
محافل رسانهای نزدیک به محور مقاومت میگویند بعد از ترور سردار سلیمانی، ایران نبرد اخراج آمریکا از منطقه را آغاز کرد. اما این نبرد به گفته ظریف، نیازمند اقدام نظامی نیست. یا حداقل، ایران مستقیما در این نبرد نقش نظامی نخواهد داشت. تحلیلگران نزدیک به محور مقاومت میگویند «کمپین بزرگِ» هدف قرار دادن اتباع و تاسیسات آمریکا در خاورمیانه آغاز شد.
در همین رابطه، مهدی محمدی، تحلیلگر اصولگرا در کانال تلگرامی خود نوشت: «آنچه در بامداد روز ۱۸ دی (۸ ژانویه) اتفاق افتاد آغاز یک کمپین بزرگ برای هدف قرار دادن اتباع، تاسیسات و تجهیزات آمریکایی در خاورمیانه است که به شدت توزیع شده، در یک جغرافیای بزرگ با حضور تعداد قابل توجهی از بازیگران اعمال میشود و میان بازیگران دخیل در آن هماهنگی بسیار پیچیدهای برقرار است.»
محمدی افزود: «موشکها صرفا بخشهای مرئی یک عملیات بی سابقه و دراز دامنه هستند که در روزهای گذشته با دقتی استثنایی طرح ریزی و مرحله بندی شده. ساعتهای آینده میتواند برای آمریکاییها حامل زنجیرهای از اتفاقات باشد که درتاریخ خود هیچ نمونهای مشابه آن ندیده اند. خاورمیانه به تدریج جایی خواهد بود که هیچ آمریکایی نمیتواند آسان در آن قدم بگذارد.»
بخوانید:
ظاهرا بخش نامرئی استراتژی فوق، شامل گروههای محور مقاومت میشود که جنگ فرسایشی علیه آمریکا را آغاز خواهند کرد. روزنامه الاخبار، نزدیک به حزب الله لبنان، با بیان اینکه ایران نبرد اخراج آمریکا را شروع کرد، در تحلیل پاسخ موشکی سپاه به آمریکا نوشت: «"پاسخ اول" بامداد امروز، آنطور که بیانیههای منتشره در تهران آن را توصیف کردند، راه متحدان ایران در منطقه، از افغانستان و عراق تا سوریه و لبنان، را هموار خواهد کرد تا آنها هم پاسخهایشان به ترور سلیمانی را آغاز کنند. سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب الله، هدف این پاسخها را "اخراج نیروهای آمریکایی از منطقه خاورمیانه" دانست. امری که به معنای ورود محور مقاومت به "جنگ فرسایشی" طولانی مدت با نیروهای اشغالگر آمریکایی است.»
واضح است که بازیگران چنین جنگی ارتشهای سنتی و رسمی نیستند. بلکه گروههای غیررسمی میداندار این جنگ هستند. چرا که این نوع جنگها، ماهیت غیرمتقارن و نامنظم دارند. در حال حاضر، پرسش اصلی این است آمریکا چگونه با این جنگ فرسایشی تعامل خواهد کرد. آیا آمریکاییها در نهایت تسلیم خواهند شد و منطقه را ترک خواهند کرد، یا اینکه خطوط قرمز جدیدی ترسیم خواهند کرد. رفتار آمریکا بعد از پاسخ موشکی سپاه، که بعد از ماجرای بندر پرل هاربر در سال ۱۹۴۱ بیسابقه بود، پاسخ پرسشهای فوق را مشخص خواهد کرد.
به هر حال، یکی از اهداف علنی و ادعایی آمریکاییها در ترور سردار سلیمانی، جلوگیری از همین جنگهای فرسایشی بود. آمریکاییها و به طور کلی غربیها، از چنین جنگهایی هراس دارند، چون میدانند که ایران در جنگهای نامتقارن حریف سرسختی است. دولت آمریکا بعد از ترور سردار سلیمانی مدعی شد این مقام نظامی مشغول برنامه ریزی برای حملات بیشتر علیه منافع آمریکا بود.