کشف نواری با صدای علامه دهخدا

رئیس مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی با اشاره به مراحل کشف نوار صوتی 8 دقیقه‌ای با صدای دهخدا، از پخش آن در رادیو و برای اولین بار خبر داد.

علی ططری با اعلام این خبر درباره مراحل یافتن این نوار صوتی، گفت: با توجه به اینکه علی‌اکبر دهخدا در دوره نخست مجلس شورای ملی، نماینده بود ما طی یکسال گذشته شروع به بازیابی تعدادی از اسناد مربوط به وی کردیم که در این راستا دکتر حسن رهاورد که دستیار دهخدا در تدوین حروف اول و ب لغتنامه او بود، چند مجموعه سند به مرکز ما اهداء کرد.

وی افزود: در بررسی این اسناد ابتدا به منابعی دست یافتیم که نشان می‌داد دهخدا در حال تدوین یک فرهنگ فرانسه - فارسی هم بوده است که البته در میان آثار منتشر شده وی نیست.

این مقام مسئول در مرکز اسناد مجلس با اشاره به مجموعه‌های دیگری که رهاورد بعدها با این مرکز اهدا کرد، ادامه داد: در بررسی این اسناد ما به یک نوار مغناطیسی رسیدیم که بیش از عکس‌های منحصر به فرد آن مجموعه، توجه ما را جلب کرد. شکل ظاهری این نوار که عرضی حدود 2، 3 میلی‌متر دارد، نشان می‌دهد که از نخستین نوع نوارهای کاست وارداتی به ایران است.

ططری با اشاره به محتوای این نوار صوتی گفت: مدت زمان این نوار مغناطیسی هشت دقیقه است و مصاحبه‌ای است ناتمام میان وی با یک خبرنگار که البته ابتدای نوار افتادگی‌ هم دارد.

دهخدا درابتدا به کتاب‌هایی که خوانده اشاره می‌کند، بعدا به اسامی همکارانش در تدوین لغتنامه می‌پردازد و بعد نظرش را درباره سیستم آموزشی ایران بیان می‌کند و در پایان هم به امثال‌الحکم می‌پردازد که در اینجا صدای دهخدا قطع می‌شود.

رئیس مرکز اسناد مجلس با اشاره به علائم بیماری در صدای علامه دهخدا روی این نوار صوتی، گفت: بر اساس بررسی‌های ما زمان ضبط این صدا بین سال‌های 1326 و 1332 شمسی و زمانی است که دهخدا به شدت بیمار بود.

وی در ادامه به وجود یک فایل صوتی از دهخدا در سایت یوتیوب اشاره کرد و افزود: مدت زمان این فایل صوتی که بخشی از همان نوار مغناطیسی است، سه دقیقه است. با این حال تاکنون در رادیو و تلویزیون پخش نشده و ما آن را در اینترنت یافتیم.

ططری بر اهمیت کشف این نوار مغناطیسی تاکید کرد و گفت: با توجه به اینکه از نمایندگان اولین دوره مجلس شورای ملی تاکنون هیچ صدای ضبط‌شده‌ای یافت نشده، نوار مذکور از این جهت و نیز به سبب جایگاهش در تکمیل اسناد ما درباره علامه دهخدا به عنوان نماینده این مجلس بسیار حائز اهمیت است.

همچنین به گفته رئیس مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی نوار صوتی 8 دقیقه‌ای با صدای دهخدا برای اولین بار و در سالروز درگذشت در برنامه "در قلمرو تاریخ" از شبکه رادیویی فرهنگ وی از ساعت 13 تا 14 روز جمعه 7 اسفند روی موج اف ام ردیف 7/106 پخش می‌شود.