فرارو- همه کویرها سروته یک کرباس نیستند. هر کویری جذابیت خاص خودش را دارد و به صرف وجود شن نمیتوان گفت: یک بار کویر رفته ام دیگر نمیروم. حتی اگر کلیت کویر چندان برایتان جذاب نباشد و یک بار سفر به کویر برای شما بس است، بهتر است همان یک سفر را به کویر ابوزید آباد بروید؛ کویری متفاوت و نسبتا دست نخورده که علاوه بر افق زیبا و شنهای روان شگفت آور، اماکن تاریخی جذابی دارد که سفرتان را کامل میکند. گویش خاص مردم این منطقه یکی دیگر از جاذبههای منحصر به فرد ابوزید آباد است.
هرچه باشد الان در فصل طلایی سفر به کویر قرار داریم. در روزهای آخر آبان میتوانید با خیال راحت و بدون ترس از اینکه در روز بپزید و بسوزید و در شب قندیل ببندید به کویر ابوزید آباد سفر کنید، در دل شنها روان آن بدوید، کفش هایتان را دربیاورید و حس مطبوع گرمای زیر پایتان را بچشید و با آرامش در افقی بی نهایت خیره شوید. هدیه کویر ابوزید آباد به شما علاوه بر سکوت سرشار کویری و مناظر یکدست و بی آلایش، بناهای تاریخی منحصر به فرد است و لذت اقامت در کاروانسرای تاریخی.
چطور و چگونه به کویر ابوزید آباد کجاست؟
کویر ابوزید آباد بخشی از بیابان بزرگ بند ریگ در شمال ابوزید آباد است. کویر ابوزیدآباد در حدود ۳۰ کیلومتری جنوب شرقی کاشان قرار گرفته است.
برای سفر به کویر بی شک بهترین گزینه سفر با تورهای کویرنوردی و طبیعتگردی حرفهای است. سفر تنها یا کم تعداد به کویر کمی دشوار است، آنهم کویر ابوزید آباد که دسترسی سخت تری نسبت به کویرهای معروف مرنجاب و مصر دارد. در آبان و آذر ۹۸ تورهای یک روزه سفر به کویر ابوزی آباد از ۱۴۰ تا ۱۸۰ هزار تومان قیمت خورده است. برای تور سفر دو روزه لوکس با اقامت در کاروانسراهای تاریخی حدود ۶۵۰ هزار تومانی باید خرج کنید.
اما اگر برای خودتان دارو دستهای دارید و با خودوری شخصی میروید، از تهران تا این کویر با خودروی شخصی ۴ ساعت راه دارید. مسیر دسترسی از اتوبان تهران-قم آغاز میشود و با عبور از قم و با ادامه راه در آزادراه امیرکبیر یا جاده قم-کاشان وارد شهر کاشان شوید، در کاشان وارد بلوار قطب راوندی شده و با ادامه مسیر در بلوار ملاصدرا به یک دو راهی میرسید که در سمت چپ شما قرار دارد. وارد به سمت چپ بپیچید تا با ادامه مسیر به ابوزیدآباد میرسید.
ابوزیدآباد که به پایتخت گویشهای کهن ایران هم معروف است در نزدیکی آران و بیدگل قرار دارد و مردم منطقه به گویش "بیذوی" صحبت میکنند. نام این منطقه در زبان محلی، بیذُوُی است و مردم آن را بوزآباد میخوانند. این کویر هم به خاطر تاریخ اسرار آمیزش و هم به خاطر آرامش و تپههای شنی زیبایش بسیار مورد توجه قرار گرفته است. میتوانید روی این تپهها بدوید یا اینکه بایستید و به افق خیره کننده مقابل خیره شوید و تا دوردستها سکوت را ببینید و یکدستی را بچشید. شب کویر هم که جان میدهد برای خلوت و خود را دوباره دیدن و کلی ستاره چیدن.
البته اگر دسته جمعی به کویر ابوزیدآباد رفته باشید و خیلی در این فازهای خلوت نیستید میتوانید تا صبح پای آتش بنشینید و سکوت تاریک کویر را با قهقهها و درد دل هایتان بشکافید.
بیشتر بخوانید
شانس آورده ایم که هنوز این کویر خیلی پا نخورده است و تورها هرروز به آن هجوم نمیآورند. بنابر این پوشش گیاهی و حیوانی آن مثل گذشته نسبتا بکر است. یکی از بکرترین نقاط در کویر ابوزیدآباد، کویر ناب یا سیازگه (ریگ سیاه) است که در ۸ کیلومتری مرکز شهر قرار دارد. این منطقه از دور سیاه دیده میشود به همین دلیل مردم محلی آن را به این نام میخوانند.
جاذبههای دیدنی منطقه کویری ابوزیدآباد این منطقه بیشتر در شمال آن و در امتداد جاده خاکی به طول ۲۵ کیلومتر واقع شدهاند. در فاصله حدود ۸ کیلومتری شهر تپه شنهای روان دیده میشوند، ولی برای رفتن به تپههای بزرگتر و زیباتر باید مسیر کویر و کنارگذر دریاچه نمک چال عروس را طی کرد. در این منطقه میتوانید عکسهای به یادماندنی کویری بگیرید. طلوع و غروب خورشید در این منطقه، بهترین فرصت برای عکاسی و ثبت زیباییهای طبیعت کویر است
گفتنی است پوشش جانوری منطقه شامل حیواناتی مانند شاهین، عقاب، خرگوش، روباه شنی، گربه شنی، شغال، گرگ، جرد، هوبره انواع آگاما و مار، لاسرتای مرنجابی، پامسواکی و... میشود.
جاذبههای کویر ابوزید آباد؛ یک به یک
۱- کاروانسرای تاریخی ابوزید آباد
در سفر به کویر ابوزید آباد غصه اقامت را اصلا نخورید. اگر از خوابیدن در چادر و کمپ کردن دل خوشی ندارید کاروانسرای ابوزید آباد میتواند به دادتان برسد. کاروانسرای ابوزیدآباد از معدود کاروانسراهای تاریخی در ایران است که هنوز هم کارکردی اصلی خود به عنوان یک مکان اقامتی را حفظ کرده است. این کاروانسرا بیش از ۴۰۰ سال قدمت دارد و در زمان صفویان بنا شده است. کاروانسرای ابوزیدآباد با هشت ورودی در یک طبقه بنا و با مساحت ۲۲۰۰ متر بنا شده است. ارتفاع دیوارهای آن به ۸ متر میرسد و از ۸ برج و بارو به عنوان حایل دیوارها بهره میبرد. این کاروانسرا چهار انبار یا اصطبل بزرگ دارد و تا همین ۶۰ سال پیش هم از شتربانان در یزد و اصفهان در این کاروانسرا اطراق میکردند. در دکوراسیون و چیدمان داخلی اتاقها از فرشهای دست باف و رختخوابهای سنتی با الیاف طبیعی استفاده شده.
۲- شهر زیرزمینی اویی
شهر زیرزمینی اویی یکی از قدیمیترین شهرهای زیرزمینی دنیا به شمار میرود. قدمت این شهر تاریخی به قبل از اسلام و احتمالا به اوایل دوره ساسانی برمی گردد. شهر اویی کاملا به صورت دست کن ساخته شده است. این شهر زیرزمینی در سال ۱۳۸۵، به صورت کاملا اتفاقی توسط فردی که در منزل خود در حال حفر چاه بوده، کشف شد. برای دیدن این شهر منحصر به فرد باید خود را به نوش اباد برسانید که فاصله زیادی از ابوزید ندارد. این شهر ساختاری پیچیده و متراکم با دالانهای باریک و تو در تو دارد. در این شهر زیرزمینی نحوه تهویه خاصی تعبیه شده است.
۳- قلعه کرشاهی
کسانی که قصد سفر به کویر ابوزید را دارند، رفتن به قلعه کرشاهی را هم در برنامهی سفر خود جا میدهند. این قلعه در فاصلهای حدود ۲۰ کیلومتری آبادی «متین آباد»، شمال شهرستان «بادرود» و نزدیک به ابوزید آباد قرار دارد. کرشاهی در قدیم به «گهر شاهی» و «قلعه دزدها» هم معروف بوده و در بین محلیها به «قلعه کر» شناخته شده است. معماری این قلعه جذابیت بالایی دارد؛ خاک شن از مصالح ساخت آن بوده و قسمتهای مختلف این بنا همچون ورودی، هشتی، اتاقهای زمستانی و تابستانی و…، خلاقیت معماری ایرانیان را به رخ میکشد. این قلعه حملات مغول را دوام آورده است برای سپری کردن شبهای کویر میتوانید با کمک راهبلدها سراغ این قلعه بروید.
از دیگر آثار تاریخی ابوزیدآباد میتوان به قلعه سردار، کاروانسرا و قلعه گرماب، قلعه، کاروانسرای سفیدآب، مجموعه تاریخی خواجه شامل مسجد، دو باب حمام، رختشویخانه و آب انبار با قدمت ششصد سال اشاره کرد.
همچنین خانههای تاریخی هویت پرسابقه این شهر را به نمایش میگذارد که مهمترین آنها خانههای مرتضوی، بیغمی، غلامی، باقری، فتاحی، سرافرازی و بیبی جانی است.