فرارو- مستند جنجالی "ایکسونامی" به کارگردانی محسن آقایی و تهیه کنندگی محمد رضا بورونی، روایت زندگی یک پورن استار آمریکایی به نام میشله بارن است که طی روزهای اخیر حواشی بسیاری را به دنبال داشت. این مستند در حالی ۲۰ آبان در سه سالن سینمای هویزه مشهد(وابسته به حوزه هنری)، حوزه هنری تهران و سینما سوره اصفهان روی پرده رفت که بنابر اعلام سازمان سینمایی، این مستند پروانه نمایش و اکران دریافت نکرده بود. اما مدیر سینما هویزه مشهد گفته که این نمایش خصوصی بوده و نیازی به دریافت مجوز نداشته است.
به گزارش فرارو، در حالی که محمد رضا فرجی مدیرکل نظارت بر عرضه و نمایش فیلم سازمان سینمائی وزارت ارشاد، در نامهای به مدیرکل ارشاد خراسان رضوی اعلام کرده بود که مستند "
ایکسونامی" مجوزهای لازم را دریافت نکرده است و باید از تبلیغات و اکران این مستند جلوگیری بعمل آید. اما این مستند بدون هیچ مشکلی در مشهد، تهران و اصفهان اکران شد. البته اکران مستند در سینما هویزه مشهد به دلیل استقبال و ازدحام جمعیت، به سانس دوم هم کشید.
حاشیههای مستند "ایکسونامی" با پخش اولین پوستر آغاز شد. در این پوستر که بازیگر فیلمهای مستهجن کنار میله استریپ دنس دیده میشد، بدنش با ماژیک سیاه شده بود. البته نکته عجیب تر، تصاویر استفاده شده باراک اوباما، اسحاق جهانگیری، مرلین مونرو، احمدی نژاد، گوگوش، تد باندی (تبهکار معروف آمریکایی)، آلفرد کینزی و هیو هفنر در گوشه این پوستر بود که کاربران فضای مجازی طراحی عجیب این پوستر را دلیلی برای خودنمایی و تحریک بیشتر تماشگران برای دیدن مستند برشمردند.
اما حاشیه اصلی، حضور یک پورن استار به عنوان راوی یک مستند بود. میشله بارن، بازیگر سابق فیلمهای مستهجن که نقش راوی را ایفا میکند، سعی دارد به تبعات آزادیهای جنسی در آمریکا برای مخاطب ایرانی بپردازد. البته در این مستند جنبشها و جنایات جنسی در آمریکا نیز مورد بررسی قرار میگیرد. این در حالی ست که بسیاری از کاربران فضای مجازی نوشته اند که چرا باید مرجعیت فکری را به یک پورن استار سپرد و برخی هم به عدم امکان تطابق تغییرات فرهنگی آمریکا و ایران اشاره کرده اند.
نکته قابل تاملی که پس از
اکران مستند "ایکسونامی" از سوی تماشاگران مطرح شد، حضور یک دقیقهای بازیگر مشهور فیلمهای مستهجن در طول مستند است. تماشاگران میگویند که این بازیگر بر خلاف تبلیغاتی که برای مستند مبنی بر روایت خاطرات یک پورن استار شکل گرفته، بسیار کوتاه است و صرفاً برای تحریک تماشگران به دیدن مستند گنجانده شده است.
واکنشها به مستند جنجالی "ایکسونامی"
خبر اکران مستند ایکسونامی از همان ساعات اول واکنشهای متفاوتی را به دنبال داشت. البته واکنشها به این مستند جنجالی همچنان ادامه دارد. عبدالله رمضان زاده سخنگوی دولت هشتم، در واکنش به اکران این مستند در صفحه توئیترش نوشت: " مهدی افشار نیک که خودش فرزند شهید است با لحنی غمگین برایم پیام فرستاده و شکایت کرده: «در همون مشهد که فیلم من را که راجع به یک سردار شهید است ممنوع کرده اند، فیلم راجع به یک هنرپیشه زن فیلمهای مستهجن در حال اکران است.» آقا مهدی! من شرمنده تو و پدرت بابت بی عرضگی در تغییر. "
نبی شریفی خبرنگار حوزه بین الملل روزنامه خراسان که مستند را دیده است، در صفحه توئیترش در مورد "ایکسونامی" مینویسد: "در پوستر ذکر شده خاطرات یک پورن استار! اما به جز مختصری، دیگر با خاطرات او مواجه نیستید. به نظر، او تنها حضور موقتی دارد تا روایت سازندگان بی صاحب نماند و از زبان یک خودی (آمریکایی) آن را ببینیم و بشنویم. حتی در مواقعی او تنها دلیل اثبات آماری است که منبعش ذکر نمیشود. "
شریفی اضافه میکند: "مستند ایکسونامی در مقاطعی شما را هدف بمباران آمار قرار میدهد. سوال این است که در این حجم از اطلاعات چرا آماری در مقام قیاس از ایران ارائه نشد؟ از تعداد تجاوزها، خشونت خانگی، سقط جنین و قتلها و اینکه چرا سازندگان از نقش دسترسی آسان به سلاح که عامل بسیاری از قتل هاست راحت گذشتند؟ "
او ادامه میدهد: "حتی با این مقیاس، کدام یک از کشورهای آلمان، سوئیس، فرانسه، اتریش، سوئد، بریتانیا و... به چنین سیاهیای که از آمریکا به تصویر کشیده شده رسیده اند؟ با این وجود سازندگان چگونه تصور کرده اند که آن سونامی در انتظار ایران است؟ "
یک کاربر دیگر با انتقاد از اکران مستند ایکسونامی در توئیتر نوشته است: " چطور در شهر مشهد که کنسرت ممنوع است، مستند خاطرات یک پورن استار به نام مستند "ایکسونامی" اکران میشود و فقط افراد خاص به این نمایش دعوت میشوند. در مشهد چه خبر است؟ "
اما در برابر انتقادها برخی از کاربران و فعالان رسانهای اصولگرا از رویکرد این مستند استقبال کرده اند. محمد صالح مفتاح مدیرمسئول فردا نیوز و معاون رسانه و فرهنگ سازی ستاد امر به معروف نهی از منکر در دفاع از مستند ایکسونامی مینویسد: "چند روز پیش مستند ایکسونامی را دیدم؛ بسیار خوبه و باید به سازندگان آن تبریک بگم؛ کار پخته با یک شروع طوفانی. هرچند ۱ساعت و ۴۵دقیقه برای مستند زیاد به نظر میرسد، اما ریتم خوب و موضوع جذاب، مخاطب را تا پایان همراه نگه میدارد. انقلاب جنسی به روایت یک پورناستار!"
محسن آقایی کارگردان مستند جنجالی "ایکسونامی" پس از اکران در سینما هویزه و در دفاع از این مستند میگوید: "ما در این مستند آموزش جنسی را زیر سوال میبریم، زیرا در آنجا انقلاب جنسی رخ داده و یک لجام گسیختگی به وجود آمده، اما در کشور ما انقلاب جنسی رخ نداده است؛ بنابراین اگر آموزش جنسی بدهیم این موضوع را به رسمیت شناختهایم. هرچند اسلام آموزش دارد، ولی این آموزش بسیار دقیق است. عدهای که نمیفهمند و متوجه نیستند این مسأله را ساده سازی میکنند در حالی که اگر ما آموزش جنسی بدهیم وارد انقلاب جنسی میشویم."
ماجرای مستند" انقلاب جنسی" چه بود؟
این اولین بار نیست که یک مستند به خطوط قرمز میپردازد. پیش از ایکسونامی، مستند انقلاب جنسی هم ساخته و اکران شد که واکنشهای مختلفی را به دنبال داشت. انقلاب جنسی را حسین شمقدری فرزند جواد شمقدری رئیس سازمان سینمایی دولت دهم ساخت.
این مستند که بیشتر در تهران و بعضی از صحنهها در کشورهای اروپایی ضبط شده است. به موضوعاتی از جمله انقلاب جنسی در غرب، برآورده نشدن نیاز جنسی در جوانان و نوجوانان ایرانی، آرایش بیش از اندازهی زنان ایرانی در مقابل زنان اروپایی، ازدواج موقت، آزادی روابط جنسی در هلند، نگاه جنسیتی به زن در تبلیغات و ... پرداخته است.
البته عرضه اینترنتی این مستند در ابتدا توسط کمیته تعیین مصادیق مجرمانه توقیف و فیلتر شد. اما چند روز بعد به دستور کمیته فیلترینگ رفع فیلتر شد. این در حالی ست که مستند ایکسونامی بدون دریافت پروانه نمایش و اکران نمایش داده شد.
اکنون سوالی که پیش میآید این است که فیلمهایی که پروانه نمایش و اکران دارند، چگونه از پرده سینما پایین کشیده میشوند؟ در حالی که مستند جنجالی "ایکسونامی" که به خطوط قرمز پرداخته است، بدون هیچ مشکلی اکران میشود و عوامل مستند بدون توجه به نامه سازمان سینمایی اقدام به نمایش میکنند؟