چرا جوانان کره‌ای عاشق ولخرجی شده اند؟

فرارو- در سال ۲۰۱۷ جوانان در سراسر دنیا به یک میلیونر استرلیایی که آن‌ها را «برای اینکه روزی ۴۰ دلار برای قهوه و آووکادو خرج می‌کنند و هنوز انتظار دارند بتوانند روزی صاحب خانه شوند» مورد سرزنش قرار داده بود، تاختند. اما در کره جنوبی نسلی از جوانان ناامید دوباره ایده هزینه‌های پوچ را در نقش دست‌آویزی به نام "شیبال بیانگ" برای نجات روانشناسی دنبال می‌کنند (از هزینه گزاف برای کرایه خودرو تا خریدن سوشی گران قیمت).

به گزارش فرارو، جئونگ مین کیم، پژوهشگر علوم سیاسی در دانشگاه ملی سئول در فارین پالیسی نوشت: عبارت شیبال بیانگ را می‌توان تقریبا به «گور بابای پولش» ترجمه کرد، عبارتی که از ترکیب شیبال (ناسزایی برای ناامیدی یا محرومیت) و بیانگ (هزینه) تشکیل شده است. این پدیده برای اولین بار در اوایل ۲۰۱۶ بعد از توییتی با عنوان «هزینه‌ای که اگر من تحت فشار استرس نبودم خرج نمی‌کردم» (مثل هزینه پیش بینی نشده تحویل غذا در خانه یا کرایه خودرو) مطرح شد. این پست مورد توجه قرار گرفت و چند رسانه کره‌ای به شیبال بیانگ لقب "واژه سال" را اعطا کردند.

شیبال بیانگ هزینه‌ای است که شاید غیرضروری به نظر برسد، اما کمک می‌کند یک روز بد را پشت سر بگذارید. مثلا وقتی که با ارتقای شغلی شما موافقت نشده است، به جای اینکه با مترو به خانه بروید ۲۰ دلار می‌دهید و دربست می‌گیرد یا بعد از اینکه رییس‌تان شما را سرزنش کرده یک سوشی گران قیمت برای خود می‌خرید.

این عبارت بر وضعیت دیگری هم دلالت دارد. از آنجایی که شما چشم انداز بلند مدتی برای خود متصور نیستید، همین الان خود را شاد می‌کنید. «تو که هرگز نمی‌توانی خانه دار شوی پس آن کت قشنگ را بخر». «استیک بخور، تو آنقدر زنده نیستی که دوران بازنشستگی ات را ببینی».

شیبال بیانگ از فضا نیامده است. این عبارت با اصطلاحاتی مثل "قاشق طلایی" (بچه مایه دار) و "کره جهنمی" (اشاره به بیکاری و اختلاف طبقاتی در کره جنوبی) در ارتباط است که سال‌ها قبل رایج شده‌اند و ناامیدی جمعی نسلی از مردم کره را بیان می‌کنند که زندگی در کشورشان را غیر قابل تحمل می‌دانند؛ چرا که به نظر آن‌ها زندگی در کره برای کسانی مهیاست که پولدار به دنیا می‌آیند (مانند اقازاده‌ها) یا آنقدر ثروتمند هستند که بتوانند مهاجرت کنند.

بر اساس آمار رسمی در کره جنوبی، در سال ۲۰۱۵ از هر ۱۰ جوان کره‌ای ۷ نفر معتقد بودند که "نابرابری" یک معضل بزرگ است. بر اساس آخرین آمار، در شاخص نابرابری درآمد، کره جنوبی در بین ۳۶ کشور عضو سازمان همکاری و توسعه (OECD) در رتبه ۳۱ قرار دارد. در سال ۲۰۱۸ بیکاری جوانان در این کشور به بالاترین میزان خود از سال ۱۹۹۹ و بعد از بحران مالی ۱۹۹۷ آسیا رسید.

بخشی از این پدیده به خانواده‌های ثروتمند کره بر می‌گردد که هنوز بخش‌های زیادی از اقتصاد کره را در انحصار دارند و کارآفرینی را در نطفه خفه می‌کنند. این مساله باعث می‌شود جوانان کره‌ای در رقابت با جهان پیرسالار و سلسله مراتبی خانواده‌های ثروتمند کره، در راهِ یافتن هر جایگزینی برای خود ناکام بمانند.

نابرابری و احساس ناامیدی اقتصادی بر سلامت روانی مردم کره جنوبی عوارض شدیدی داشته است. تقریبا علت نیمی از مرگ جوانان ۲۰ تا ۳۰ ساله کره‌ای خودکشی بوده است. این در حالی است که در آمریکا این آمار کمتر از ۲۰ درصد است؛ یعنی ۱ نفر از هر ۵ نفر در همان بازه سنی.  در کل آمار خودکشی در کره جنوبی در سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۶ از تمام کشور‌های عضو سازمان همکاری و توسعه بیشتر بود.

«می‌خواهم بمیرم، اما می‌خواهم تئوکبوکی بخورم»، عنوان یک کتاب پرفروش در کره جنوبی است که معنای شیبال بیانگ را مجسم می‌کند. BTS یا "پسران ضدگلوله"، مشهورترین گروه موسیقی پسران کره‌ای در آهنگ "برو برو" می‌خوانند: «پول ندارم، ولی می‌خواهم سوشی بخورم/ سخت کار می‌کنم تا هزینه اش را بپردازم/ حتی اگر ولخرجی می‌کنم بگذارید کارم را بکنم/ حتی اگر فردا پس اندازم را به باد دهم».

بر اساس یک پژوهش از سال ۲۰۱۷، حداکثرِ معمول مبلغی که مردم برای یک شیبال بیانگ خرج می‌کردند حدود ۹۰ دلار بود. بر اساس اطلاعات به دست آمده رسانه‌ها از کارت اعتباری کره‌ای‌ها، نرخ هزینه‌کرد در بین "هزاره‌ای"‌ها (کسانی که از اوایل ۱۹۸۰ تا اواسط ۱۹۹۰ به دنیا آمده اند) از سال ۲۰۱۴، دو برابر بیش از "بیبی بومرها"(کسانی که بعد از جنگ به دنیا آمده‌اند) بوده است.. با این سرعتِ رشد، در سال ۲۰۲۰ ممکن است خرج یک هزاره‌ای با اینکه ثروت کمتری دارد از میانگین خرج یک "بیبی بومر" بیشتر شود. (نسل بیبی بومر‌های کره یک دهه از بیبی بومر‌های آمریکا جوان ترند و در پایان جنگ کره به دنیا آمده اند نه جنگ جهانی دوم).

اگر هزاره‌ای‌های کره جنوبی در حال ولخرجی هستند به این خاطر نیست که واقعیت را نمی‌فهمند. کاملا برعکس؛ برای بسیاری از آن‌ها مصرفِ در لحظه، به یک انتخاب عقلانی تبدیل شده است که رضایت استفاده از پول را بر اساس ارزیابی واقع بینانه آینده حداکثر می‌کند.

پژوهش موسسه سیاستگذاری ملی جوانی در سال ۲۰۱۸ نشان داد ۴۶ درصد جوانان در کره جنوبی معتقدند خرید خانه یا «بیش از ۲۰ سال طول می‌کشد» یا «هرگز ممکن نیست». قیمت خانه در محدوده کلاتنشهر سئول، که تقریبا نیمی از جمعیت کره آنجا زندگی می‌کنند، برابر هزینه خرید خانه در نیویورک است! این در حالی است که حقوق مردم کره به اندازه آمریکایی‌ها نیست.

بسیاری از هزاره‌ای‌های کره جنوبی از روش‌های سرمایه‌گزاری سنتی مثل سهام و اوراق قرضه اجتناب می‌کنند، به این دلیل که هم نمی‌توانند پول کافی پس انداز کنند و هم اینکه فکر می‌کنند درآمدشان از این روش‌ها نمی‌تواند به اندازه قیمت‌های رو به رشد، افزایش یابد.

الکس تائک وانگ لی، استاد دانشگاه کیانگ هی سئول می‌گوید: «شیبال بیانگ و "تنگجین جائم" (خوشی‌های ولخرجانه) تلاش‌های نمادین برای واکنش به مشکلات اجتماعی از طریق مصرف شخصی است. او می‌افزاید: «از آنجایی که برخلاف قبل، پس انداز نمی‌تواند آینده را تضمین کند، ایده "سرمایه‌گزاری در حال به جای آینده" تقویت می‌شود».

شبکه‌های اجتماعی موتور محرک دیگری برای پدیده شیبال بیانگ است. کره جنوبی بالاترین میزان مالکیت گوشی هوشمند و نفوذ اینترنت در جهان را دارد. اکثر هزاره‌ای‌ها از برنامه‌هایی مثل اینستاگرام، فیسبوک و کاکائوتاک استفاده می‌کنند. فضا‌هایی که در آن به نمایش گذاشتن مصرف مورد ستایش قرار می‌گیرد و «گور بابای پولش» تایید اجتماعی دارد.

وقتی اینفلوئنسر‌ها استرس شان را مثلا با به اشتراک گذاشتن عکس‌های زیبا از گشت و گذار‌های فارغ البالانه به بالی با هشتگ #شیبال_بیانگ مدیریت می‌کنند، فرهنگ سرخوشی لحظه‌ای عادی می‌شود.

شیبال بیانگ به هزاره‌ای‌های خارج از کره جنوبی هم رسیده است. آمریکایی‌های جوان علی رغم اینکه (یا شاید هم به دلیل اینکه) بسیاری از آن‌ها در سال‌های بعد از بحران مالی ۲۰۰۸ فارغ التحصیل شده اند، ولخرجی برای خوشی‌های لحظه‌ای را شروع کرده اند.

علی رغم اینکه تا همین اواخر سال‌ها بود که افزایش دستمزد از نرخ تورم عقب می‌ماند، شیوه مصرف «هرجور حال می‌کنی» (دیالوگی در یک سریال آمریکایی) در خرج‌های افراطی مانند استفاده دائم از اوبر، در میان هزینه‌های جاری جوانان آمریکایی به خوبی جا باز کرده است. حدود نیمی از بزرگسالان زیر ۳۰ سال در ایالات متحده به طور منظم از خدمات اتوموبیل کرایه یا تحویل غذا استفاده می‌کنند.

سیاستگذاران به جای اینکه کل یک نسل را "خیره سر" بدانند و چشم خود را به روی واقعیت ببندند، باید دغدغه‌های هزاره‌ای‌ها را جدی بگیرند.

بانک کره در سال ۲۰۱۸ گزارش داد مردم در ۲۰ سالگی خود حتی با وجود دارا بودن بالاترین دانش مالی در بین تمام گروه‌های سنی، نازل‌ترین "گرایش و رفتار مالی" را (حداقل با تعریف بانکی پس‌انداز  ملموس) در میان گروه‌های شاغل دارند.

در واکنش به این مساله، بانک پیشنهاد داد در شرایطی که امروزه جوانان تاکید زیادی بر مصرف دارند، دولت باید سیاست‌هایی تصویب کند تا ارزش‌های درست را پرورش دهد.

اما چنین استدلال‌هایی نکته اصلی را نادیده می‌گیرند. مصرف "روان پالایانه" بر پایه این باور قلبی و شاید هم دقیق جوانان کره‌ای بنا شده است که سیاست‌های جدید به تنهایی مشکلات سیستماتیک اقتصادی را حل نمی‌کند. کره ای‌ها پول خود را برخلاف "فهم عرفی" خرج می‌کنند نه برخلاف عقل. سرخوشی مختصر، اما نقد، بهتر از رضایتِ نسیه در آینده‌ای است که هرگز نخواهد آمد.

هرچند هزاره‌ای‌های کره‌ای مانند والدینشان خرج نمی‌کنند، اما در حقیقت با خرج کردن پول برای شیبال بیانگ، سعی دارند بین سرخوشی امروز و آینده مالی تاریک تعادل برقرار کنند. بااینکه هزاره ای‌ها می‌دانند، نمی‌توانند از همه لذت‌های کوچک بهره‌مند شوند، اما حتی اگر قید همان ولخرجی‌هایی که کمک می‌کند روزشان را پشت سر بگذارند را هم بزنند، باز هم کاری از پیش نمی‌برند.

هزاره ای‌ها تنها زمانی برای آینده پس انداز خواهند کرد که باور کنند، اقداماتی صورت گرفته که در پی آن در آینده ثروتمند شدن دور از دسترس نیست.