اخبار مهم روز؛ یکشنبه ۱۶ تیر ۱۳۹۸

کاخ الیزه: فعال شدن مکانیسم ماشه در حال حاضر مطرح نیست

در پی آغاز گام دوم کاهش تعهدات برجامی از سوی ایران، کاخ ریاست جمهوری فرانسه اعلام کرد که در حال حاضر مکانیسم حل‌وفصل اختلافات ذیل برجام موسوم به مکانیسم ماشه فعال نخواهد شد.

یک منبع آگاه در کاخ ریاست جمهوری فرانسه (الیزه) روز یک شنبه پس از آنکه ایران اعلام کرد سطح غنی‌سازی خود را افزایش می‌دهد، گفت: در حال حاضر گزینه راه‌اندازی مکانیسم حل‌وفصل اختلافات ذیل برجام مطرح نیست.

وی ادامه داد: گام‌های اولیه‌ای وجود دارد و اولویت ما در مقطع کنونی تلاش برای کاهش اختلافات است. گزینه فعلی ما همین است.

جمهوری اسلامی ایران صبح امروز یک‌شنبه اعلام کرد که می‌تواند در هر سطحی اورانیوم را غنی‌سازی کند و در دومین گام خود برای کاهش اجرای تعهدات برجامی‌اش، تا ساعات آینده نیز غنی‌سازی خود را از حد تعیین شده در این توافق، یعنی ۳.۶۷ درصد بالاتر خواهد برد.

امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه از این اقدام ایران انتقاد کرده و مدعی شده که تهران با این کار برجام را زیر پا می‌گذارد.

چهارشنبه؛ نشست ویژه شورای حکام آژانس درباره ایران

شورای حکام آژانس برای بررسی اقدامات برجامی ایران نشستی را در تاریخ 10 جولای برگزار می کند.

در پی درخواست آمریکا برای برگزاری نشست ویژه شورای حکام برای بررسی اقدامات برجامی ایران، آژانس بین المللی انرژی اتمی اعلام کرد که این نشست در تاریخ 10 جولای (19 تیر) برگزار می شود.

این در حالی است که نماینده دائم ایران در سازمان‌های بین‌المللی در وین اتریش گفته است: این طنزی تلخ است که همان رژیمی که برجام را از طریق خروج غیرقانونی و یکجانبه نقض کرده حالا نسبت به اجرای همان توافق ابراز نگرانی کرده است.

سی ان ان: پیام مهمی از تهران مخابره شد

شبکه تلویزیونی سی ان ان در بازتاب گام جدید ایران در ارتباط با کاهش تعهدات برجامی گزارش داد: پیام مهمی که از این نشست از سوی تهران دریافت می شود، باز بودن مسیر دیپلماسی است.

این شبکه خبری آمریکایی روز یکشنبه پس از نشست خبری مشترک سخنگویان دولت و سازمان انرژی اتمی در باره گام‌های جدید ایران در برجام افزود: ایران سطح غنی سازی اورانیوم خود را افزایش می‌دهد، بنابر توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ حد مجاز غنی سازی ۳.۶۷ درصد برای ایران بود، اما ایران می‌گوید مسیر دیپلماسی همچنان باز است.

"سام کیلی" (Sam Kiley) خبرنگاری سی ان ان از مسکو درباره این نشست خبری گفت: بله! مسیر دیپلماسی باز است و این پیام بسیار مهمی است که از طرف تهران می‌آید.

خبرنگار سی ان ان ادامه داد: ایران "بی میل" به کاهش تعهدات در برجام خود را نشان داد، توافقی که دولت ترامپ در ماه مه سال گذشته میلادی آن را ترک کرد، مساله انتقاد آمیز هم در برجام همین است.

ظریف از اروپا خواست از اقدامات تازه ایران حمایت کند

محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، روز یکشنبه گفت که اقدام ایران برای زیرپاگذاشتن تعهداتش در برجام، در چارچوب همین توافق بوده و از اروپا خواست تا از این اقدام ایران حمایت کند.

ظریف در متنی که در توییتر منتشر کرد، نوشته است که اقدام تازه ایران، در چارچوب پارگراف ۳۶ برجام است.

وی ضمن توصیف اقدامات آمریکا به عنوان "تروریسم اقتصادی" نوشته است که ایران همچنان این حق را دارد که بر اساس برجام به اقدامات بیشتری برای "دفاع از حقوق خود" دست بزند.

به گفته وزیر خارجه ایران، قدم‌های تازه‌ ایران تنها در حالتی قابل برگشت هستند که سه قدرت اروپایی طرف برجام (بریتانیا، فرانسه و آلمان) به وعده‌هایشان عمل کنند.

فرانسه افزایش سطح غنی سازی ایران را محکوم کرد

دفتر ریاست جمهوری فرانسه در واکنش به گام دوم کاهش تعهدات برجامی ایران، افزایش سطح غنی سازی ایران را محکوم کرد.

ایران امروز و بعد از پایان مهلت 60 روزه به اتحادیه اروپا در زمینه عدم انجام تعهداتش مطابق توافق هسته‌ای، گام دوم کاهش تعهدات برجامی خود را اعلام کرد که براساس آن قرار است از امروز یک شنبه میزان غنی سازی اورانیوم ایران از 3.67 درصد بالاتر رود.

این واکنش پاریس در حالی اعلام شده است که «امانوئل ماکرون» رئیس جمهور این کشور روز شنبه با «حسن روحانی» رئیس جمهور ایران در همین زمینه به صورت تلفنی رایزنی کرده بود.

نخستین واکنش آژانس اتمی به گام دوم ایران در کاهش تعهدات برجامی

طبق گزارش‌ رسانه‌هایی از قبیل «الشرق الاوسط» یک سخنگوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در واکنش به آغاز گام دوم اعلامی ایران گفت که «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از بیانیه امروز ایران مطلع است.

این سخنگوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنین اعلام کرد که بازرسان آژانس در ایران به زودی درباره گام دوم ایران به مقر این نهاد بین‌المللی در وین گزارش خواهند داد.

وال‌استریت ژورنال: ایران برای بار دوم برجام را نقض کرد!

رسانه‌های متعددی همچون شبکه‌های بی‌بی‌سی، یورو نیوز، سی‌ان‌بی‌سی، الجزیره، راشا تودی، خبرگزاری‌های رویترز، آسوشیتدپرس، خبرگزاری فرانسه، اسپوتنیک، آرتی‌ای، یاهو فایننس، ان‌پی‌آر و روزنامه‌هایی از جمله آیریش تایمز، تایمز آو اسرائیل، وال استریت ژورنال، ژاپن تایمز، گاردین، ماینیچی، ایندیپندنت، واشنگتن‌پست و بسیاری رسانه بین‌المللی دیگر به‌طور گسترده به انتشار خبر افزایش سطح غنی‌سازی ایران پرداختند.

با وجود اینکه ایران تاکید دارد از برجام خارج نشده و این اقدام بخشی از تلاش‌های جمهوری اسلامی برای حفظ این توافق است، برخی از این رسانه‌ها مدعی شدند که ایران در اقدامی دیگر توافق هسته‌ای را نقض کرده است.

رویترز با انتشار این خبر گزارش داد: مقامات ایران می‌گویند که تا ساعاتی بعد غنی‌سازی اورانیوم بالاتر از سطح تعیین شده در برجام، یعنی 3.67 درصد را آغاز خواهند کرد. آنها همچنین تاکید کردند که می‌توانند اورانیوم را در هر سطحی که بخواهند غنی‌سازی کنند اما فعلاً نیازی به آن وجود ندارد.

وال‌استریت ژورنال نیز با بیان اینکه ایران اعلام کرد که سطح غنی‌سازی خود را از محدوده برجام فراتر خواهد برد، مدعی شد که این دومین نقض عامدانه این سند بین‌المللی محسوب می‌شود که خطر نابودی آن را به همراه دارد.

واکنش روسیه به اقدام جدید ایران 

نماینده روسیه در آژانس بین المللی انرژی اتمی: تصمیم ایران برای افزایش درصد غنی سازی، قابل انتظار بود. این کشور به طور شفاف اقدام می کند. گام های ایران را درک می کنیم و آن را به عدم اتخاذ اقداماتی که وضعیت را پیچیده می‌کند، ترغیب می کنیم.

اولیانوف، نماینده روسیه در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنین گفت:  افزایش سطح غنی سازی اورانیوم با توجه به روندی که ایران در پیش گرفته است دور از انتظار نبود.در هر شرایطی راه دیپلماسی باز است و این مذاکرات حتما ادامه خواهد یافت.

نتانیاهو: افزایش غنی سازی اورانیوم ایران خیلی، خیلی خطرناک است

بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، با ادعای اینکه اقدام جدید ایران در زمینه افزایش سطح غنی سازی اورانیوم به پنج درصد، "خیلی، خیلی خطرناک" است، از سه کشور آلمان، فرانسه و بریتانیا خواست که تحریم‌ها را سریعا علیه ایران اعمال کنند.

وزیر انرژی اسراییل: ایران درحال حرکت به سوی بمب اتم است

یک وزیر کابینه رژیم صهیونیستی مدعی شد ایران حرکت خود به سوی ساخت بمب اتم را آغاز کرده است.

به گزارش رویترز، یووال استینیتز وزیر انرژ اسراییل با اشاره به برداشتن محدودیت غنی‌سازی از سوی ایران گفت: این موضوع در مجموع حرکتی معتدل و میانه‌روانه بود اما نشان داد که ایران به سوی تولید بمب اتمی درحال حرکت است.

این مقام صهیونیست ایران را متهم به نقض قوانین و معاهدات بین‌المللی کرد و گفت: ایران حرکت خود به سوی بمب اتم را آغاز کرده است و محدودیت‌های قانونی و بین‌المللی را که روی برنامه اتمی‌اش ایجاد شده شکسته است؛ این بدان معنا است که ایران خطوط قرمزی را که برایش ترسیم شده شکسته و به سوی تولید سلاح اتمی درحال حرکت است.

گفتنی است پس از عهدشکنی آمریکا و عدم توانایی اروپا در تامین حقوق ایران در برجام، کشورمان محدویت غنی‌سازی ۳/۶۷ درصدی را برداشت.

عراقچی جزئیات گام دوم کاهش تعهدات برجامی ایران را اعلام کرد

معاون وزیر امور خارجه گفت: امروز در پایان 60 روز اول هستیم و چون خواسته‌های ما محقق نشده گام دوم را برمی‌داریم.

سید عباس عراقچی در نشست مشترک با ربیعی و کمالوندی برای اعلام آغاز اجرای گام دوم کاهش تعهدات برجامی ایران گفت: در گام دوم نسبت به تعهد خود در میزان درصد و غلظت غنی سازی اعلام عدم پایبندی می‌کنیم.

وی گفت: امروز نامه‌ای را آقای ظریف به خانم موگرینی می‌نویسند و این نامه تهیه شده و موارد را به طور جزئی بیان می‌کنیم.

عراقچی گفت: روند کاهش تعهدات در راستای حفظ برجام است نه از بین بردن آن. ممکن است به خاتمه حضور ما در برجام منجر شود اما در این مقطع 60 روزه به شکلی فرصت‌هاست که می‌تواند طرف‌های مقابل از آن استفاده کنند.

وی افزود: معتقدیم برجام سند معتبر و مهمی است و خواهان ادامه آن هستیم اما خواسته‌های ما از این سند هم باید محقق شود و چون این اتفاق نیفتاده ما در تعهدات مان تجدید نظر می‌کنیم.

عراقچی تاکید کرد: حرکت ما داخل برجام و مشروع است و این اقدامات از نظر ما نقض برجام نیست. همزمان ما هم شکایات خود را از آمریکا و اروپایی ها ارائه می‌دهیم. آنها هم در اجرای تعهداتشان کوتاهی کردند و باید پاسخگو باشند.

وی درباره تماس شب گذشته رئیس جمهور با مکرون، رییس‌جمهور فرانسه گفت: تماس روحانی و مکرون سازنده بود و مشهود است که تمایل برای پیدا کردن یک راه حل وجود دارد البته به خاطر سیاست فشار حداکثری آمریکا کار آسانی نیست. باید زمینه‌های ایجاد دور جدیدی از گفت‌وگوها ایجا شود تا به راه حلی برسیم. در کمیسیون مشترک برجام بحث‌های خوبی داشتیم و قرار است نشست وزیران برگزار شود اما مهم است راه‌هایی پیدا شود تا خواسته‌های ایران محقق شود.

کمالوندی: تا ساعاتی دیگر از مرز غنای 3.67 درصد اورانیوم عبور می‌کنیم

سخنگوی سازمان انرژی اتمی کشورمان در نشست مطبوعاتی به پرسش خبرنگاران درباره مسائل فنی گام دوم کاهش تعهدات برجامی ایران پاسخ داد.

بهروز کمالوندی در این نشست اعلام کرد مسائل فنی افزایش درصد غنی‌سازی اورانیوم انجام شده و تا ساعاتی دیگر درصد غنی سازی ایران از ۳.۶۷ عبور خواهد کرد.

سفیر بریتانیا در آمریکا: ریاست جمهوری ترامپ ممکن است به شکل ننگ آوری پایان یابد

سفیر انگلیس در آمریکا طی پیام محرمانه ای به دولت متبوع خود یادآور شده است که ترامپ غیر قابل اعتماد، ناتوان و بی صلاحیت است.

دیلی میل فاش ساخت که کیم داروک، سفیر بریتانیا در آمریکا در یادداشتی محرمانه به دولت انگلیس یادآور شده که دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا شخصتی «ناتوان، غیر قابل اعتماد و بی کفایت» است و ممکن است نهایتا ریاست جمهوری او به شکلی «ننگ آور» پایان یابد.

دیلی میل که به این یادداشت دست یافته، با فاش ساختن آن افزوده است که داروک در نوشته خود همچنین ادعای ترامپ مبنی بر این که او حمله به مواضع ایران پس از سقوط پهپاد را به دلیل پیشگیری از جان ۱۵۰ تن لغو کرده است زیر سوال برده است.

داروک در بخشی دیگر از یادداشت خود، منازعات داخلی و جنگ قدرت در کاخ سفید را به «جنگ چاقوکشان» تعبیر کرده است.

او گفته است که ترامپ به شدت از ریزش طرفدارانش بیم دارد او در این حال پیش بینی کرده است که هنور زمینه های معتبری برای تجدید انتخاب ترامپ به ریاست جمهوری آمریکا وجود دارد.

سی ان ان که همین خبر را پوشش داده، گفته است منابع دولت انگلیس وجود این پیام را تایید کرده اند.

ایران: تحولات اخیر ارتباطی به وظایف شورای حکام ندارد

در آستانه اعلام گام دوم ایران در راستای کاهش تعهدات برجامی، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به درخواست آمریکا یک نشست ویژه درباره ایران برگزار می‌کند؛ اگرچه تشکیل جلسه به خواست هر‌یک از اعضا موضوع خاصی نیست. مطابق با بند «ب» از قاعده شماره 11 قواعد کاری شورای حکام، شورا بنا به درخواست رئیس شورا، یا هر یک از اعضای شورا یا مدیرکل باید تشکیل جلسه بدهد.

در این مورد، آمریکا درخواست تشکیل جلسه کرده ‌است، اما اهمیت موضوع در آنجاست که هفته گذشته اعلام شد که ایران از سقف تعهدات برجامی‌اش در زمینه میزان ذخیره اورانیوم غنی‌سازی‌شده فراتر رفته است. این در‌حالی است که رئیس‌جمهوری نیز اعلام کرده که به‌زودی میزان غنای اورانیوم را از 3.67 بالاتر خواهد برد.

جلسه شورای حکام در حالی برگزار می‌شد که آمریکا به عنوان عضو خارج‌شده از برجام چنین تقاضایی کرده است. نمایندگی ایران در آژانس در بیانیه‌ای با اشاره به یادداشت مطبوعاتی نمایندگی دائم ایالات متحده آمریکا در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین درخصوص درخواست برگزاری نشست ویژه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای بحث درباره آخرین گزارش مدیر‌کل آژانس در مورد اجرای برجام این درخواست را «طنزی تلخ» خواند.

در این بیانیه آمده است: در واقع این برگزاري طنز تلخ است که همان رژیمی که در عمل، برجام را به‌واسطه خروج غیرقانونی و یک‌جانبه از این توافق نقض و به دیگران فشار وارد کرده است تا همین کار را انجام دهند و در نتیجه، اجرای آن توسط جامعه بین‌المللی را از طریق اعمال همان ابزار قهرآمیز با مانع مواجه کرده است، حال نگرانی خود را در مورد اجرای همان توافق بیان می‌کند.

این حقیقت که آمریکا به عنوان نقض‌کننده نخستین و اصلی برجام، چنین درخواستی را مطرح کرده، حاکی از انزوای آن به علت مخالفت با چندجانبه‌گرایی و حاکمیت قانون در امور بین‌المللی است.

تحرکات مشکوک در خاورمیانه

در هفته‌ها و ماه‌های اخیر، مجموعه‌ای از تحولات گوناگون در منطقه اتفاق افتاده است که همگی هدف مشترکی دارند و آن محدودسازی نفوذ منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران است. این تحولات نشان می‌دهد که طرح تضعیف حضور منطقه‌ای ایران وارد فاز علمیاتی شده است.

به گزارش فرارو، آمریکا در هنگام خروج از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) سه «نقص» اصلی برای این توافق برشمرد. یکی از نواقص این بود که توافق هسته‌ای کمکی به محدود کردن فعالیت‌های منطقه‌ای ایران نکرد. از این رو، پس از خروج از برجام، آمریکا تلاش کرد نفوذ ایران در برخی کشور‌های عربی را تضعیف کند، اما از آنجا که به دلیل خروج یکجانبه از برجام، منزوی شده بود، کشور‌های اندکی با آن در محدودسازی نفوذ ایران همراهی کردند.

مدتی پس از خروج آمریکا از برجام، آمریکایی‌ها، با مطرح کردن ایده «ناتوی عربی»، تلاش کردند علیه ایران جبهه واحدی تشکیل دهند. اما اختلافات میان کشور‌های عربی، مانع از تاسیس ناتوی عربی شد. با این حال، آمریکا به تلاش‌هایش برای مقابله با نفوذ ایران در منطقه ادامه داد. به نظر می‌رسد این تلاش‌ها در هفته‌های اخیر وارد مرحله تازه‌ای شده است.

در یک ماه گذشته، اتفاقاتی با محوریت ایران در خاورمیانه رخ داده است که در همه آن‌ها آمریکا به طور مستقیم یا غیرمستقیم نقش دارد. (بیشتر بخوانید)

روایت کاخ الیزه از توافق مهم هسته‌ای بین مکرون و روحانی

حسن روحانی و امانوئل مکرون در گفتگویی نسبتا طولانی درباره حفظ برجام رایزنی کردند. دفتر رئیس‌جمهوری فرانسه با صدور اطلاعیه‌ای گفته در این تماس تلفنی که یک ساعت طول کشیده دو طرف موافقت کرده‌اند تا ۱۰ روز دیگر (۲۴ تیر) برای یافتن شرایطی جهت آغاز گفتگوها با محور حفظ برجام تلاش کنند. (متن کامل گزارش را اینجا بخوانید)