رفع مشکل یبوست در حاملگی

به گزارش ایران بانو، در این مقاله با تغییرات فیزیولوژیک منجر به این علائم در حاملگی آشنا می‌شویم. زنان باردار اغلب از نفخ شکم و یبوست شکایت دارند. شیوع یبوست در هر سه ماهه بارداری و 6 تا 12 هفته پس از زایمان بین 16 تا 39 درصد است. این میزان بالاتر از میزان ابتلا به یبوست (7 درصد) در زنان غیر باردار در سن مشابه است. نفخ شکم و یبوست در دوران بارداری احتمالاً ناشی از تغییرات هورمونی است که روی حرکت روده کوچک و کولون تأثیر می‌گذارد. افزایش غلظت پروژسترون نقش اصلی در کاهش فعالیت عضلات صاف کولون دارد، اما هورمون‌های دیگرنیز ممکن است مؤثر باشند.

مطالعات حیوانی و انسانی برای ارزیابی زمان عبور مواد غذایی از دستگاه گوارش در دوران بارداری و در رابطه با تغییرات هورمونی در طول سیکل ماهانه هرزن، از این نظریه پشتیبانی می‌کند. مثلاً در یک مطالعه، میزان هورمون‌های جنسی و زمان عبور مواد غذایی از دستگاه گوارش در سه ماهه سوم حاملگی و شش هفته بعد از زایمان در 15 زن اندازه‌گیری شد. این تحقیقات نشان داد زمان انتقال مواد غذایی در سه ماهه سوم حاملگی به طور واضح افزایش می‌یابد و این مسأله با افزایش پروژسترون و استرادیول در خون مادر در طول بارداری ارتباط دارد و بعد از زایمان سطح این هورمون‌ها در بدن کاهش می‌یابد. در مطالعه دیگری زمان عبور مواد غذایی در دستگاه گوارش در سه ماهه دوم و سوم نسبت به سه ماهه اول و بعد زایمان طولانی‌تر گزارش شد.

در مطالعات دیگری نشان داده شد که پروژسترون بر دامنه و فرکانس حرکات عضلات صاف دستگاه گوارش اثر می‌گذارد، در حالی که استروژن و هیدرو کورتیزون برآنها بی‌تأثیر است. همچنین پروژسترون از ترشح موتیلین که هورمون محرک، حرکت دستگاه گوارش است جلوگیری می‌کند. با این حال رحم حامله می‌تواند با فشار مکانیکی بر روده در اواخر حاملگی بر زمان انتقال مواد غذایی در روده بیفزاید. همچنین زنان حامله می‌توانند به دلایلی که افراد عادی یبوست می‌گیرند، دچار این مشکل شوند هرچند استراحت بیشتر در بستر و مصرف مکمل آهن می‌تواند این علامت را در زنان حامله تشدید کند. انجام آزمایش خون می‌تواند در شناسایی بعضی از علل یبوست مثل کم کاری تیروئید، دیابت، افزایش کلسیم خون و کاهش پتاسیم خون به پزشک کمک کند.

در صورتی که دفع خون از مقعد وجود داشته باشد ویا در معاینه و اخذ شرح حال از بیمار، پزشک به موارد پرخطر مشکوک شود نیاز به روش‌های تشخیصی پیشرفته‌تر حتی کولونوسکوپی می‌باشد. درمان یبوست در بارداری حمایتی است. قدم اول تغییر رژیم غذایی است. همزمان باید برفعالیت فیزیکی افزوده شود. ممکن است ورزش‌های کگل مؤثر باشد. از حجم دهنده‌های مدفوع مثل پسیلیوم به صورت متناوب همراه با آب کافی می‌توان استفاده کرد. از روغن کرچک وسایر روغن‌های معدنی جهت درمان یبوست در حاملگی نباید استفاده کرد.