فرارو- اشک دارای سه ترکیب اساسی است: چربی، آب و موکوس. وجود مشکل در هر یک از این ترکیبات میتواند سبب ایجاد خشکی چشم شود.
خشکی چشم احساس نا خوشایندی است. اگر چشمهای خشکی دارید، ممکن است چشمان شما دچار خارش یا سوزش شود. در برخی از شرایط خاص مانند سفر با هواپیما، ماندن در یک اتاق تهویه، دوچرخه سواری یا نگاه کردن بلند مدت به صفحه نمایش کامپیوتر سبب تجربه خشکی چشم شود.
درمان خشکی چشم میتواند آسایش را برای شما به ارمغان بیاورد.. این درمانها شامل اصلاح شیوه زندگی و استفاده از قطرههای چشمی میباشد. به احتمال زیاد برای کنترل علائم خشکی چشم باید این اقدامات را به صورت دائم انجام دهید.
نشانهها و علائم خشکی چشم
نشانهها و علائم معمولا در هر دو چشم تاثیر میگذارد ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• احساس خارش، سوزش یا خراشیدگی در چشم
• رشتههای مخاطی در داخل یا اطراف چشم
• حساسیت به نور
• قرمزی چشم
• احساس داشتن وجود چیزی در چشمان
• عدم تحمل لنزهای تماسی
• ناتوانی رانندگی در شب
• چشمهای اشک بار که نتیجه پاسخ بدن به سوزش خشکی چشم است
• تاری دید یا خستگی چشم
دلایل خشکی چشم
خشکی چشمها ناشی از کمبود اشک است. اشک ترکیبی پیچیده از آب، اسیدهای چرب و مخاط است. این ترکیب باعث شفاف و روان شدن سطح چشمان هر فرد میشود، همچنین به محافظت از چشمها در برابر عفونت کمک کند.
در برخی از افراد، علت خشکی چشم، کاهش تولید اشک میباشد. زمانی که چشم قادر به تولید اشک به میزان کافی نباشد، احتمال خشکی چشم افزایش مییابد. اصطلاح پزشکی برای این بیماری، کراتوکونژکتیویت است.
علل رایج کاهش تولید اشک عبارتند از:
۱- برخی از شرایط خاص پزشکی، ازجمله دیابت، آرتریت روماتوئید، لوپوس اریتروماتوز، اسکلرودرم، سندرم شوگرن، اختلالات تیروئید و کمبود ویتامین A.
۲- برخی از دارو ها، ازجمله آنتی هیستامین ها، ضد انعقاد ها، هورمون تراپی، داروهای ضد افسردگی و داروهای فشار خون، آکنه، داروهای ضد بارداری و بیماری پارکینسون.
۳- جراحی لیزر چشم، هر چند نشانههای خشکی چشم مربوط به این روش معمولا موقت هستند.
۴- آسیب به غدد اشک که ناشی از التهاب و یا رادیوتراپی (اشعه درمانی)
۵- پیری
۶- افزایش تبخیر اشک
زمان مراجعه به پزشکدر صورتی که علائم و نشانههای طولانی مدت خشکی چشم، از جمله قرمزی، سوزش، خستگی و یا دردناکی چشم ادامه داشته باشد، فورا به چشم پزشک مراجعه نمایید. پزشک میتواند با اقدامات لازم مشکل چشمان شما را حل کند.
آزمایشها و تشخیصها
تستها و روشهایی که میتوانند برای تعیین علت چشمهای خشک استفاده شوند عبارتند از:
معاینه جامع و کامل چشم
معاینه چشم که شامل سابقه کامل سلامت و همچنین سلامت چشمهای شما میشود و میتواند به تشخیص علت خشکی چشمها کمک کند.
اندازه گیری حجم اشک
پزشک ممکن است تولید اشک را با استفاده از آزمون شیرمر (Schirmer test) اندازه گیری کند. در این آزمون، نوارهای کاغذ نقطه داری زیر پلکهای پایین قرار میگیرند. بعد از پنج دقیقه، پزشک مقداری از نوار را که توسط اشک شما خیس شده اندازه گیری میکند.
تعیین کیفیت اشک
آزمایشهای دیگری با استفاده از رنگهای مخصوص برای تعیین وضعیت سطح چشم انجام میشود. پزشک به دنبال الگوهای رنگ آمیزی بر روی قرنیه است، وحدت زمان تبخیر اشکهای شما را اندازه گیری میکند.
پیشگیری
در صورتی که خشکی چشم را تجربه کرده اید، به شرایطی که احتمالا باعث ایجاد علائم شما میشوند بیشتر توجه کنید. سپس راههایی برای جلوگیری از این شرایط و علائم خشکی چشم خود پیدا کنید. برای نمونه:
۱- از دمیدن هوا در چشم خود اجتناب کنید. چشمان خود را مستقیما در معرض خشک کن مو (سشوار)، بخاری ماشین، تهویه و یا پنکه قرار ندهید.
۲- هوای خانه یا محل کار خود را مرطوب نگه دارید. در زمستان ها، استفاده از دستگاه بخور میتواند از خشک شدن هوای داخل خانه جلوگیری کند.
۳- عینک آفتابی و دیگر پوششهای محافظ را در نظر بگیرید. محافظهای چشمی را میتوان به دو طرف و بالای عینک اضافه کرد تا از ورود هوای خشک را جلوگیری کند. در مورد سپرهایی که عینکهای خود را خریداری میکنید سوال بپرسید.
۴- در طول کار به چشمانتان استراحت دهید. در صورتی که مطالعه میکنید یا کار دیگری را انجام میدهید که نیاز به تمرکز بصری دارد، به صورت دوره ایی به چشمانتان استراحت دهید. چشمانتان را برای چند دقیقه ببندید یا چندین بار به صورت مکرر باز و بسته کنید تا اشک شما را به طور مساوی بر روی چشمانتان پخش کنید.
۵- از وضعیت محیطی که در آن هستید آگاه باشید. هوا در ارتفاع زیاد، در مناطق بیابانی و در هواپیما میتواند بسیار خشک باشد. هنگامی که در چنین محیطهایی قرار میگیرد، چشمان خود به طور مکرر را برای مدت زمان کوتاهی ببندید. این کار باعث کمتر شدن تبخیر اشک چشمان شما میگردد.
۶- صفحه کامپیوتر خود را در زیر سطح چشم قرار دهید. اگر صفحه رایانه شما در بالای سطح چشم قرار گیرد، برای دیدن صفحه نمایش مجبور خواهید بود چشمان خود را بیشتر بازکنید. صفحه کامپیوتر خود را در زیر سطح چشم قرار دهید تا چشمانتان را زیاد باز نکنید. این کار ممکن است باعث کم شدن تبخیر اشک چشم شود.
۷- از سیگار کشیدن اجتناب کنید و از دود دوری نمایید. از پزشک خود در خواست کنید که برای ترک سیگار شما برنامهای را طرح ریزی کند. اگر سیگاری نیستید از افرادی که سیگاری اند دور بمانید. دود میتواند علائم خشکی چشم را بدتر کند.
۸- در صورتی که مشکل شما دراز مدت (مزمن) باشد درحالی که چشمانتان به نظر خوب شده اند باز هم از این قطرهها جهت رطوبت کافی استفاده کنید.