فرارو- یک کارشناس مسائل روسیه گفت: «این یک واقعیت است که رابطه میان اسرائیل و روسیه مانند هر رابطه دیگر، دارای فراز و نشیبهای بسیار بوده و در برخی موارد سطح این رابطه تنزل و گاهی هم افزایش پیدا کرده است. اما در شرایط فعلی به نظر میرسد بعد از اتفاقی که برای جنگنده روسی رخ داد و روسیه، اسرائیل را مقصر این ماجرا عنوان کردند، رابطه میان این دو تا حدود زیادی کاهش پیدا کرده است؛ بنابراین الان تلاویو در تلاش است که به نوعی مجددا این رابطه را بازسازی کند. به خصوص که الان اسرائیل در آستانه یک انتخابات زودهنگام قرار دارد و نتانیاهو به شدت نیازمند بازسازی رابطه با روسیه است.»
طی ماههای اخیر بارها و بارهای اخبار متعددی در خصوص تغییر رویکرد روسیه در قبال ایران به خصوص در مسئله سوریه منتشر شده است که حرف و حدیثهای بسیاری به همراه داشته است. به خصوص اینکه در کنار اینها روسها در خصوص افزایش سقف تولید نفت در اوپک، در کنار عربستان قرار گرفت و به ایران روی خوش نشان نداد.
اما یکی از مسائلی که این روزها بسیار شنیده میشود بهبود رابطه اسرائیل و روسیه است و این را میتوان از میزان رفت و آمدهای مقامات دو کشور نیز به وضوح مشاهده کرد. ضمن اینکه برخی از کارشناسان خاورمیانه معتقدند که حملات هوایی اسرائیل به سوریه و برخی مواضع ایران در این کشور نیز با اطلاع روسیه صورت گرفته است و معتقدند که با توجه به اینکه مسئولیت حفاظت از حریم هوایی این کشور بر عهده روسها است، پس بعید است که این حملات بدون اطلاع آنها انجام شده باشد.
بیشتر بخوانید:
در این میان اخیرا نشریه القدس العربیه گزارش منتشر کرده است که در آن مدعی شده است سطح تنش میان ایران و روسیه در سوریه افزایش پیدا کرده است. این نشریه مدعی شده که پس از همنوایی بین روسیه و ایران در کمک به نظام سوریه، که چند سال به طول انجامید، اخیرا نشانههایی از درگیری بین این دو دیده میشود، که یکی از تازهترین نمودهای آن، درگیریهایی است بین نیروهای نظام سوریه که طرفدار مسکو هستند و نیروهایی که از تهران جانبداری میکنند.
در ادامه این مطلب آمده است: اسرائیل به سرعت سر خط این درگیری را گرفته و به سمت روسیه رفت تا بتواند جبهه واحدی را علیه تهران تشکیل دهد. تنش در روابط روسیه و ایران، به دنبال هدف گرفتن پایگاههای گروههای وابسته به ایران در سوریه، توسط اسرائیل و با آگاهی مسکو، بالا گرفت و حدود یک هفته پیش، درگیریهایی بین گروهی از نیروهای نظام سوریه که وابسته به ایران هستند و رهبری آنها را ماهر الاسد، برادر رئیس جمهور سوریه بر عهده دارد، و گروه «النمر» به رهبری سهیل حسن فرمانده سوری وابسته به روسیه، اتفاق افتاد.
در همین خصوص شعیب بهمن تحلیلگر مسائل روسیه طی گفتگو با فرارو عنوان کرد: «بررسی این موضوع مستلزم آن است که پیشینه روابط میان روسیه و اسرائیل را مورد توجه قرار دهیم. در این پیشینه هم عوامل و عناصری وجود دارد که موجب شکلگیری رابطه و توسعه آن طی سالهای طولانی شده است. از جمله اینها میتوان به ورود جمعیت قابل توجه روستبارها به اسرائیل اشاره کنیم که حدود یک پنجم ساکنان سرزمینهای اشغالی را تشکیل میدهند و امروز روسی بعد از عبری و عربی، سومین زبان رایج در این مناطق به شمار میآید. علاوه بر این طی سالهای گذشته این اقلیت قدرتمند موفق شده است که در ساختار سیاسی اسرائیل حضور قابل توجهی داشته باشد. به همین دلیل ما بعضا مشاهده کردیم که وزرای خارجه، وزرای دفاع و رئیس پارلمان اسرائیل، روس تبار بودند؛ بنابراین وجود اقلیت قدرتمند و نخبگان سیاسی که این اقلیت را نمایندگی میکردند، همواره به عنوان یکی از عوامل تاثیرگذار بر روابط میان روسیه و اسرائیل به شمار میآید.»
بیشتر بخوانید:
وی ادامه داد: «از طرف دیگر لابیهای یهودی هم همیشه در روسیه فعال بوده است. البته به گستردگی لابی یهودیها در ایالات متحده نیست، اما به هرحال نمیتوان این مولفه را هم در رابطه میان اسرائیل و روسیه نادیده گرفت. این لابیها عمدتا در حوزه اقتصادی و رسانه همیشه تاثیرگذار بودند؛ بنابراین میتوان گفت: همواره نوعی نفوذ نرم میان دو طرف وجود داشته است. اما با اینحال اختلافاتی هم میان دو طرف وجود داشته است. نمونه آن نوع نگاهی بود که روسها به مناقشه عراق و اسرائیل داشتند، است. یا نوع نگاهی که اسرائیل و سوریه به منطقه آسیای مرکزی، قفقاز و اروپای شرقی دارند از جمله مواردی است که هنوز هم موجب اختلافاتی میان این دو شده است. به همین دلیل هم است که عمدتا روسها از همکاریهای اطلاعاتی و امنیتی اسرائیلیها با کشورهای این منطقه ابراز نارضایتی میکنند.»
او افزود: «در مقابل حضور روسیه در سوریه و ایفای نقش این کشور در خاورمیانه هم موضوعی نبود که خیلی به مذاق اسرائیلیها خوش بیاید. زیرا معمولا منافع اسرائیلیها از حضور روسها تامین نشده است؛ لذا این یک واقعیت است که رابطه میان اسرائیل و روسیه مانند هر رابطه دیگر، دارای فراز و نشیبهای بسیار بوده و در برخی موارد سطح این راب ه تنزل و گاهی هم افزایش پیدا کرده است. اما در شرایط فعلی به نظر میرسد بعد از اتفاقی که برای جنگنده روسی رخ داد و روسیه، اسرائیل را مقصر این ماجرا عنوان کردند، رابطه میان این دو تا حدود زیادی کاهش پیدا کرده است.»
این کارشناس مسائل روسیه تصریح کرد: «بنابراین الان تلاویو در تلاش است که به نوعی مجددا این رابطه را بازسازی کند. به خصوص که الان اسرائیل در آستانه یک انتخابات زودهنگام قرار دارد و نتانیاهو به شدت نیازمند بازسازی رابطه با روسیه است. اما شرایط و وفضای میان این دو به نوعی است که نمیتوان گفت: رابطه میان آنها به سرعت ترمیم میشود؛ لذا باید منتظر نتایج مذاکرات میان طرفین بمانیم. به عبارت سادهتر الان مذاکراتی که میان اسرائیل و روسیه در جریان است قطعا شرایط رابطه میان این دو را در آینده مشخص خواهد کرد.»
وی در خصوص ادعای القدس العربی عنوان کرد: «واقعیت این است که تهران و مسکو در سوریه دارای یک سری همکاریهای قابل توجه در حوزههای نظامی و امنیتی هستند که در واقع این همکاری به نوعی است که بازیگری مثل اسرائیل نمیتواند در آن خللی ایجاد کند. زیرا اهداف تهران و مسکو دارای همسویی بیشتری نسبت به همکاری مسکو و تلاویو است؛ لذا با توجه به اینکه ایران و روسیه در بُعد هماهنگ در سوریه همکاری میکنند، من فکر نمیکنم چنین ادعایی صحت داشته باشد.»
بیشتر بخوانید:
او ادامه داد: «واقعیت این است که بخش اعظم دستاوردهای روسیه در سوریه به واسطه همکاری و همیاری ایران بدست آمده است. علاوه بر این روسها به خوبی میدانند که عمق نفوذ استراتژیک ایران در سطح منطقه به چه اندازه است و خروج ایران از سوریه ماجرایی نیست که با اعمال فشار روسها رخ دهد. علاوه بر این روسها میدانند که انجام چنین عملی منجر به این خواهد شد که بخش قابل توجهی از نفوذشان در منطقه از بین برود. زیرا رسما حضور روسیه در سوریه به واسطه رایزنیهای ایرانی صورت گرفته است.»
بهمن در پایان تاکید کرد: «علاوه بر اینها بحث حضور ایران در سوریه مرتبط و وابسته به روسیه نیست. ایران پیش از حضور مستقیم نظامی روسیه در سوریه حضور داشت و این حضور به دعوت دولت سوریه انجام گرفته است؛ بنابراین تا زمانی که دولت سوریه دعوتش را پس نگیرد ایران حضور خواهد داشت. ضمن اینکه نفوذ و حضور ایران در سوریه و کل منطقه با مبناهای روسیه انجام نگرفته است. این حضور ماهیت دیگری دارد و حتی اگر روسها هم بر فرض محال خواستار خروج ایران باشند، باز هم راه به جایی نخواهند برد. شرایط ایران در منطقه به گونهای است که حتی خود روسها را هم وادار به همکاری با ایران میکند.»