ماجرای این عکس ها به سال ها پیش بر می گردد. زمانی که به دلیل مناقشات داخلی در افغانستان، تعداد زیادی از افغان ها به ایران مهاجرت کردند. علی رغم بازگشت بسیاری از افغان ها به کشورشان، حدود چهار میلیون نفر از آنها در نقاط مختلف ایران زندگی می کنند.
مهاجران افغان به دلیل اشتراکات دینی، مذهبی و زبانی در جامعه ایران پذیرفته شده اند و با دختران ایرانی وصلت می کنند. این ازدواج ها در شهرها و مناطق مرزی شرق کشور در مناطقی همچون استان های سیستان و بلوچستان، خراسان رضوی و جنوبی، یزد و برخی از نقاط جنوب استان کرمان و تهران بیشتر از دیگر نقاط کشور دیده می شود. در این شرایط فرزند آنها افغانستانی است، چرا که تابعیت در ایران براساس خون تعیین می‌شود.
طبق آمار رسمی که توسط محمدعلی صالحی، معاون فرهنگی اداره اتباع وزارت کشور ایران بیان شده است از سال ۱۳۵۸ تا به امروز ۲۳ هزار و ۱۸۱ زن ایرانی با مردان عراقی و افغانستانی ازدواج کرده‌اند که اگر به آمارهای غیررسمی استناد کنیم این تعداد بیشتر هم می شود. این زنان قبل از ازدواج و انتخاب زوج خود تحت تاثیر عواملی مانند فقر و همجواری با مناطق مرزی افغانستان، بنابه عوامل متعددی چون اجبار والدین فقیر خود برای کم کردن تعداد بسیار فرزندان تحت تکفل خود و کاستن خرج زندگی شان تن به ازدواج می دهند. اما این تمام مسئله نیست، چرا که مشکل زمانی ایجاد می‌شود که فرزندان این زوج ها متولد می شوند.
پناهندگانی که به صورت قانونی در کشور حضور دارند هیچ کدام بی‌هویت نیستند و هر فردی که گذرنامه یا کارت آمایش داشته باشد فرزندش کارت هویت دریافت می‌کند و تا سن ۱۸ سالگی می‌تواند با آن زندگی کند و پس از آن اگر مادرش ایرانی باشد می‌تواند درخواست شناسنامه داشته باشد. در این میان فرزندان بلوچ فاقد شناسنامه نیز از این قاعده مستثنی نیستند. به هر حال در گذشته این کودکان نمی توانستند تحصیل کنند اما با دستور رهبر انقلاب کودکان افغانستانی که فاقد مدارک هویتی بودند در مدارس ثبت‌نام شده اند و مشغول به تحصیل هستند.
عکاس: علی حامد حق‌دوست/مهر
