خطر شیوع ویروسی مسری‌تر از زیکا

 

مطالعات جدید نشان می‌دهد آلوده شدن زنان باردار به ویروسی که از پشه منتقل و باعث بروز بیماری موسوم به "تب دره ریفت" می‌شود، می‌تواند آسیب‌های شدیدی به جنین وارد کند.

به گزارش ایسنا، متخصصان طی یک تحقیق از موش‌های آلوده به این ویروس و بافت جنین انسانی برای بررسی این که جفت جنین چگونه مورد هدف این ویروس قرار می‌گیرد، استفاده کردند.

نتایج این تحقیق نشان داد آسیب‌هایی که این ویروس به جنین وارد می‌کند، حتی از آسیب‌های ویروس زیکا که در سال ۲۰۱۵ بحرانی جهانی بوجود آورده و باعث نقص مادرزادی هزاران کودک در آمریکای مرکزی و آفریقای جنوبی شده بود نیز بیشتر است.

یک متخصص بیماری‌های عفونی در دانشگاه "پیتسبرگ" که مولف اصلی این تحقیق نیز هست با بیان این که ویروس زیکا با فراگیر شدن همه را غافلگیر کرد، گفت: اگر متخصصان و پزشکان در مورد خطرات ویروس زیکا و اثرات آن بر تولد کودکان اطلاع داشتند می‌توانستند اقدامات بیشتری برای محافظت از زنان باردار و کودکان صورت دهند. اکنون نیز می‌توان برای جلوگیری از اپیدمی این ویروس خطرناک جدید، تلاش کرد.

"تب دره ریفت" عمدتا در گله‌های احشام آفریقای سیاه رخ می‌دهد و معمولا باعث می‌شود ۹۰ تا ۱۰۰ درصد از گاو‌های باردار، گوساله‌های مرده یا ناقص به دنیا آورند که باعث خسارات اقتصادی زیادی می‌شود.

اما سالیانه صد‌ها هزار مورد ابتلا به این ویروس در انسان‌ها نیز دیده می‌شود. از علائم آن نیز می‌توان به علائم مشابه آنفلوآنزا و مشکلات شدید کبدی اشاره کرد.

اما شیوع این بیماری پا را از آفریقا فراتر گذاشته است. در اواخر سال ۲۰۰۰ میلادی شیوع آن در عربستان سعودی بیش از ۱۰۰ هزار تن را مبتلا کرده و منجر به مرگ دست کم ۷۰۰ تن شد. پشه‌ای که ناقل این ویروس است هم چنین در اروپا و آمریکا نیز مشاهده شده است.

به گفته متخصصان تغییرات آب و هوایی می‌تواند در چگونگی گسترش این بیماری‌های عفونی تاثیر داشته باشد. چرا که با این تغییرات، جمعیت پشه‌ها مهاجرت کرده و توانایی این را دارند که از مرز‌ها فراتر رفته و بیماری‌های عفونی را گسترش دهند.

در حال حاضر هیچ واکسن یا درمانی برای تب دره ریفت وجود ندارد و سازمان جهانی بهداشت آن را بیماری بالقوه اضطراری برای سلامت همگانی دانسته است.

در حال حاضر دو مورد جنین مبتلا به این ویروس شناسایی شده اند. یکی از نوزادان با علائمی از جمله کبد و طحال بزرگ‌تر از حد معمول متولد شده و دیگری در هفته اول تولد جان باخته است. البته از آنجا که این بیماری در زنان باردار بدون علامت است، بسیاری از موارد دیگر نارسایی‌ها و مرده‌زایی نوزادان ممکن است به اشتباه تشخیص داده شوند.

در میان موش‌های آزمایشگاهی مطالعه اخیر، ۶۵ درصد از موش‌ها مرده متولد شده و ۲۵ درصد نیز با نقص مادرزادی به دنیا آمدند. تمامی موش‌های مادر نیز ویروس را به فرزندان خود منتقل کرده و هر کدام دست کم یکی از فرزندان خود را از دست داده بودند. هم چنین موش‌های باردار در برابر مرگ ناشی از تب دره ریفت به نسبت دیگر موش‌ها آسیب پذیرتر بودند.

نکته جالب توجه در این مطالعه این است که جفت جنین‌ها در این موش‌ها بیش از هر بافت دیگری در موش‌های مبتلا به این ویروس آلوده بوده است. این آلودگی حتی از کبد که محل آسیب اصلی این ویروس به شمار می‌رود نیز بیشتر مشاهده شده است.

آزمایش روی بافت انسانی نشان داد که بر خلاف ویروس زیکا، ویروس دره ریفت توانایی منحصر به فردی برای آلوده کردن یک لایه‌ی تخصصی از سلول‌هایی دارد که از محل جفت که در آن مواد مغذی جریان می‌یابد، حمایت می‌کنند.

جنین از صد‌ها خطری که در طول دوران بارداری می‌تواند تهدیدش کند از طریق جفت در امان می‌ماند و تنها چند میکروب می‌توانند از این سد بگذرند و ویروس تب دره ریفت یکی از آن هاست.

هفته گذشته، ائتلاف نوآوری‌های آمادگی اپیدمی، دعوتنامه‌هایی را برای توسعه واکسن‌های انسانی علیه تب ریفت منتشر کرد. بنابر یک اعلامیه، حدود ۴۸ میلیون دلار به هشت پروژه در خصوص ویروس تب دره ریفت و ویروس‌های چیکونگونیا تخصیص یافته است.

به گزارش نیویورک تایمز، متخصصان با تاکید بر این که به تحقیقات بیشتری در زمینه اپیدمیولوژی، چگونگی ایجاد بیماری و نحوه جلوگیری از آن نیاز است، اعلام کردند: این ویروس می‌تواند پا را فراتر از خاورمیانه که در آن کشف شده بگذارد و به دیگر نقاط دنیا گسترش یابد.