اصلاح‌طلبان در کشاکش مردم و دولت!

فرارو- با افزایش روز به روز قیمت دلار و کاهش ارزش پول ملی انتقادات به دولت حسن روحانی تشدید می شود. این روزها اصلاح طلبان نیز زبان به انتقاد از شخص رئیس دولت می‌گشایند. برخی از این انتقادات به گونه ای است که تصور می شود از زبان مخالفان دولت بیان شده است. این انتقادات این سوال را مطرح می کند که آیا اصلاح طلبان به گزینه عبور از روحانی فکر می کنند؟

 

سعید لیلاز، روزنامه نگار و تحلیل گر مسائل اقتصادی و سیاسی دیروز در گفتگویی با یورونیوز انتقاداتی به روحانی وارد کرده است. او گفته: دولت روحانی در مسائل ارزی بسیار بد عمل کرده و دقیقا پا جای پای احمدی نژاد گذاشت. سعید لیلاز گفت: آتش منازعات داخلی که تجلی اش در بین مجلس و دولت زده بیرون و در خود دولت هم است چیز محرمانه ای نیست، رفتارهایی که در روز سوال از آقای روحانی یا روز استیضاح وزرا می شود مردم وقتی این صحنه ها را می بینند آینده خود را تیره تر می بینند و سعی می کنند دارایی خود را تبدیل به دلار کنند. در حالی که اگر می توانستیم انسجام در داخل حکومت ایجاد کنیم و از همه ظرفیت های ضد تحریم مان با تدبیر درست استفاده کنیم و ثبات بدهیم به سیاست گذاری مان، من مطمئن هستیم نه تنها قادر به کنترل اوضاع بودیم که قیمت دلار هم پایین می آمد. اما با روند فعلی من فکر می کنم دلار به ۱۵ و ۱۶ تومان هم می رسد چون دولت روحانی عملا هیچ کاری نمی کند و دارد تماشا می کند.

لیلاز همچنین گفته: من پشت پرده را نمی دانم ولی اختیاراتی که رهبری به روحانی و سران سه قوه داده اگر به چوب داده بود تا الان یک کاری کرده بودند. اما ناشایست ترین مردانی که ممکن بود در ۲۵۰ سال گذشته در آمریکا سر کار بیایند الان روی کار آمده اند و دارند اقتصاد و مسئولان و دولتمردان و رهبری ایران را روی انگشت می چرخانند و ما را مسخره می کنند. مسئولیت این را من اساسا متوجه آقای روحانی می دانم چون ما از ۸ یا ۹ ماه قبل مکرر به آقای روحانی هشدار دادیم که بحران در پیش است و دلار را بحران خواهد گرفت.

 

حسین مرعشی، عضو حزب کارگزاران نیز در مصاحبه ای به ایلنا گفته: حتی اگر آیت الله هاشمی در حال حاضر حضور داشتند، باز هم حریف برخی سیاست‌های روحانی نمی‌شدند و نمی‌توانستند او را در عدم عقب‌نشینی در بعضی مسائل مجاب کنند. چراکه او در دوره اول دولت خود هم به توصیه‌های ایت الله هاشمی جدی عمل نمی‌کرد.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب در بخش دیگری از مصاحبه خود گفته: اگر عملکرد روحانی به جریان اصلاحات آسیب برساند ما راضی هستیم، ما امروز خوف این را داریم که ضعف‌ها کشور را متلاشی کند و واهمه ما از این موضوع است. ما پذیرفته‌ایم که اصلاح‌طلبان ضربه بخورند و اصلا مساله ما این موضوع نیست. اصلاح‌طلبان ضربه بخورند اما کشور متحد بماند و ایران حفظ شود برای ما قابل قبول است. ما از روحانی حمایت کردیم و این مسئولیت را هم می‌پذیریم که آسیبی ببینیم. کما اینکه من در جای خود می‌گویم که ممکن است تصمیم حمایت ما از روحانی تغییر کرده باشد یعنی در حال حاضر نسبت به تصمیم گذشته خود ارزیابی دیگری داریم. اما واقعا ضربه به اصلاح‌طلبان مساله ما نیست به هر حال اصلاح‌طلبان در مقطعی با توجه به اختیاراتی که داشته‌اند و براساس گزینه‌های موجود تصمیم به حمایت از روحانی گرفتند. وقتی با آن جهت‌گیری جلو می‌رفتیم راهی جز حمایت روحانی نداشتیم.

عبدالله ناصری: اگر بین روحانی و منافع ملی تعارض باشد ما ...
عبدالله ناصری، عضو شورای مشورتی اصلاح‌طلبان نیز به فرارو گفته: آقای روحانی متاسفانه با عملکرد غلط خود شرایط را برای این دومینو فراهم کرده و در اختیار جریان رادیکال قرار داده است. این در حالی است که در پنج سال گذشته دوستان، خیرخواهان، هواداران و رای دهندگان او مثل آقای خاتمی، مرحوم هاشمی، آقای ناطق و حاج حسن آقا [خمینی]به او گوشزد کرده بودند. آقای روحانی انقدر بی توجهی کرد که زمینه کنش گری جریان رادیکال علیه خود را تسهیل کرد. این تحلیل‌گر سیاسی در پایان می‌گوید: این جریان سازمان یافته در دومینوی استیضاح با اصلاح‌طلبان هیچ نسبتی ندارد و فقط نتیجه کار آن‌ها یکسان است. نفع جریان سازمان یافته بهره برداری‌های اقتصادی و بین‌المللی است. اما اصلاح طلبان چیزی جز پیمان با مردم و مسائل ملی مد نظر ندارند. اگر یک جا بقای آقای روحانی با منافع ملی مردم و موکلان نمایندگان اصلاح‌طلب تعارض داشته باشد دومی را ترجیح می‌دهند و اول را رها می‌کنند.

به روحانی چک سفید امضا نداده ایم
محمود صادقی نماینده مردم تهران در مجلس به فرارو می گوید: من شخصا با تعبیر عبور کردن موافق نیستم. گاهی به دوستانمان هم می گویم که حتی اگر آقای خاتمی الان رئیس جمهور بودند و چنین عملکردی از خود نشان می دادند باید انتقاد می کردیم. اینکه رئیس جمهوری وابسته به یک طیف سیاسی باشد یا با طیفی ائتلاف کرده باشد به معنای چک سفید امضا نیست که ما بخواهیم از نقد کوتاهی کنیم؛ مخصوصا که ما نماینده ها وظیفه نظارتی داریم. آقای لیلاز که اخیرا زبان به انتقاد از دولت گشوده اند یک کارشناس اقتصادی است و از زاویه تخصصی خود حق دارد انتقاد کند. اما از موضع سیاسی فکر نمی کنم موضع اصلاح طلبان عبور از آقای روحانی یا به هم زدن ائتلاف باشد.

خاتمی بر تقویت دولت تاکید داشت
این نماینده مجلس ادامه می دهد: ما دو شب پیش در جلسه شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان در خدمت آقای خاتمی بودیم. ایشان بر تقویت دولت تاکید داشتند. اتفاقا این هشدار را هم دادند که نقد ها به گونه ای نباشد که ما در زمین حریف بازی کنیم. بنابراین فکر می کنم آن ائتلاف همراهی و همکاری با دولت کماکان وجود دارد. آقای خاتمی این را هم اضافه کردند که ما با فساد و ناکارآمدی حتی اگر درون خود اصلاح طلبان باشد باید بدون تعارف با آن برخورد کنیم. من به طور کلی ضعف های دولت را به دو دسته تقسیم می کنم: اول ضعف های درونی خود دولت و دیگری ضعف هایی که ناشی از محدودیت ها و تحمیل‌های بیرونی است؛ محدودیت هایی که باعث شد رئیس جمهور در چینش کابینه تحت فشار قرار داشته باشد. بخشی از ناکامی ها ناشی از عوامل بیرونی است که بخشی از این محدودیت ها در چینش کابینه به ویژه دستگاه هایی بود که بر روی آنها حساسیت بیشتری وجود دارد.

 

در انتخاب کابینه فشار بیرونی وجود داشت اما نه در انتخاب اعضای اقتصادی کابینه
محمود صادقی در ادامه می گوید: در حوزه اقتصادی برای دولت محدودیت بیرونی وجود نداشت. انتخابها در سازمان برنامه، وزارت اقتصاد، بانک مرکزی و وزارت صنعت یا در اثر تعاملات سیاسی آقای روحانی با دیگران است و یا آنکه انتخاب شخصی اش بوده است. در هر صورت باید پاسخ گو باشد. البته در این قسمت هم با توجه به عمکرد می توان تفکیک کرد و گفت وزیر صنعت در حوزه خودش چه مقدار معنی مایشاء بوده و در آن حوزه چه عواملی مداخله دارند. باید اینها را از هم جدا کرد. در مجموع نمی‌توان همه ضعف ها را به بیرون نسبت داد. بخش قابل توجهی از ضعف ها به دلیل فقدان استراتژی، برنامه و تئوری و در وهله دیگر ضعف خود وزرا، معاونین و زرا و تیم های اقتصادی است.

روحانی برای برهم زدن مناسبات فسادخیز عزمی جدی نداشت
نماینده تهران همچنین فساد نهادینه شده در دستگاه اجرایی را از دیگر عوامل ضعف عملکرد دولت می داند و ادامه می دهد: فساد نهادینه شده در دستگاه با تغییر دولت ها به هم نمی خورد. شخصا مطمئنم کابینه آقای روحانی عزمی جدی برای به هم زدن مناسبات غیرشفاف و فسادخیز نهادینه شده نداشت. در بعضی از حوزه ها نه تنها فساد کاهش پیدا نکرده بلکه متاسفانه افزایش نیز داشته است.

مجلس همسو هم نباید سوال از رئیس جمهور را تابو بداند
این نماینده مجلس می گوید: من از ابتدا موضع حمایت فعال منتقدانه به دولت داشتم و فکر می کنم موضع اصلاح طلبان هم همین باشد. در ایام رای اعتماد نطقی در مخالفت با وزیر راه نیز گفتم که حمایت اصلاح طلبان از این دولت حمایت 100 درصدی و حمایت منفعلانه نیست. اما از همان ابتدا برخی دوستان انتقاد را به منزله تضعیف دولت می‌دانستند. اما من حتی سوال از رئیس جمهور را به معنای تضعیف ایشان نمی دانم. مجلس باید و حق دارد که از رئیس جمهور سوال کند و او هم باید به مجلس برود و پاسخ دهد. مجلس همسو هم نباید سوال از رئیس جمهور را تابو کند.

ظاهرا عارف می خواست فراکسیون به پاسخ های روحانی رای مثبت دهد
صادقی با اشاره به جلسه سوال از رئیس جمهور می‌گوید: صبح آن روز آقای عارف جلسه فراکسیون امید بسیار بر حفظ راهبرد ائتلاف و پشتیبانی از آقای روحانی تاکید داشتند. این عضو فراکسیون امید در پاسخ به اینکه آیا نظر عارف برای جلسه سوال از رئیس جمهور رای مثبت و قانع شدن از پاسخ های روحانی بود می گوید: شاید آقای عارف تمایل به این کار داشتند. از زوایای موضع ایشان برمی آمد که چنین دیدگاهی را دارند اما جمع بندی جلسه بعد از صحبت تعداد قابل توجهی از دوستان آن شد که باید ببینیم رئیس جمهور چگونه جواب می دهد. یعنی بنا شد تصمیم گیری در صحن و بر عهده خود اعضا باشد. یعنی فراکسیون موضع واحدی نگرفت.

 

از روحانی عبور نمی‌کنیم
علی تاجرنیا، نماینده مجلس ششم نیز به فرارو می گوید: عبور از آقای روحانی به این معناست که ما دیگر از آقای روحانی حمایت نمی کنیم و ایشان را قبول نداریم. یعنی آقای روحانی نتوانسته حداقل های لازم را کسب کند و ما از رای خود پشیمان شده ایم و او را قبول نداریم. اما چنین چیزی در بین اصلاح طلبان وجود ندارد و یا حداقل فراگیر نیست. این فعال سیاسی اصلاح‌طلب با بیان آنکه سیاست اصلاح‌طلبان نسبت به آقای روحانی باید یک سیاست حمایت نقادانه باشد ادامه می دهد: این نه تنها برای اصلاح طلبان بلکه برای خود آقای روحانی هم خوب است. اگر آقای روحانی احساس کند حتی از سوی طرفدارانش هیچ گونه انتقادی متوجه او نیست ممکن است آن طور که باید و شاید اهتمام لازم را برای اهتمام امور به کار نبندد.

انفعال آزاردهنده روحانی
این فعال سیاسی می گوید: متاسفانه این احساس وجود دارد که آقای روحانی با وجود آنکه با پشتوانه رای اصلاح طلبی سر کار آمده اما در حوزه تصمیم گیری خود را به چند نفر از نزدیکان و مشاوران نزدیک کرده است. بیش از همه انفعال دولت و شخص آقای روحانی آزاردهنده است. کسی که در دوره اول خودش کاملا با ابتکار عمل حضور پیدا کرد و در دور دوم پیروز انتخابات شد امروز به شخص منفعلی تبدیل شده است که دیگران ابتکار عمل را به دست می گیرند و او خود را با آن شرایط تطبیق می دهد. به این ترتیب فکر می کنم این مسائل عمدتا در این جهت است که با توجه به اینکه سه سال از عمر دولت آقای روحانی باقی مانده آقای روحانی سعی کند که تکانی به خود دهد و شرایط را کمی اصلاح کند. نماینده مجلس ششم معتقد است: آنهایی که می گویند از رای به روحانی پشیمان شده اند و از عبور از روحانی دفاع می کنند آحاد جامعه نیستند. نظرات این افراد محترم است اما آحاد جامعه منتقد آقای روحانی هستند. اما این به این معنا نیست که اگر این افراد به گذشته برگردند به آقای رئیسی رای می دهند. چرا که شاید این افراد تحریمی باشند.

روحانی خیرالموجودین بود
او ادامه می دهد: اصلاح طلبان کنشگرانی سیاسی هستند که بر اساس شرایط و واقعیات موجود تصمیم می گیرند. اینگونه نیست که ما به غیر از آقای روحانی آقای خاتمی یا مهندس موسوی را در بین گزینه های ممکن داشته باشیم. آقای روحانی در بین چهار کاندیدای ریاست جمهوری گذشته خیرالموجودین بود. معلوم نیست اگر هرکدام از آنها بر سرکار بودند چه بلایی بر سر کشور می آمد. امروز با وجود آنکه شرایط کشور شرایط خوبی نیست اما بایدبه این فکر کنیم که اگر تفکر احمدی نژاد ادامه پیدا می کرد معلوم نبود به کجا می رسیدیم. امروز بخشی از مشکلات ما به لحاظ مسائل کلان به دوران آقای احمدی نژاد برمی گردد. نمی خواهم همه مشکلات را گردن آن دوران بیندازم. بدون شک دولت هم کم کاری و انفعال داشته است. اما بخش عمده ای از فضایی که در حوزه بین الملل برای ما ایجاد شد به خاطر ماجراجویی های دولت اقای احمدی نژاد بود. اگر کسی شبیه او رای آورده بود این ماجرا جویی ها قطعا به گونه ای ادامه پیدا می کرد که شرایط ما بسیار دشوارتر از امروز بود.

اگر خاتمی در بین گزینه ها بود
تاجرنیا در پایان می‌گوید: ما اصلاح طلبان ضمن آنکه منتقد آقای روحانی هستیم و فکر می کنیم با وجود شرایط سخت بین‌المللی می تواند با اتکا به نیروهای دلسوز سیاسی موضع فعال تری اتخاذ کند از رای به او پشیمان نیستیم و فکر نمی کنیم باید به سمت دیگر موجودین حرکت کنیم. اگر شرایط جامعه به گونه ای شود که ما بتوانیم از ظرفیت امثال آقای خاتمی استفاده کنیم قطعا آن موقع آن مسیر را طی می کنیم.