عارف: روحانی گرفتار است، ما هم دنبال کار خودمان هستیم

امروز سالگرد انتخابات مجلس دهم است. پای صحبت‌های رئیس فراکسیون امید مجلس نشسته‌ایم؛ فراکسیونی که در این چندسال آماج نقدهای زیادی بوده و شخص محمدرضا عارف در تیررس این نقدها. او با طمأنینه خاص خودش پاسخ‌گوی پرسش‌ها می‌شود؛ حتی جایی که دوباره ماجرای «ژن خوب» پسرش را پیش می‌کشیم. می‌گوید «پسرم بحث اصالت خانوادگی را مطرح کرده، نه برتری خانوادگی. شما به اصالت خانوادگی باور ندارید؟»

به گزارش شرق، مرور کارنامه فراکسیون امید از جانب رئیس، کار آسانی نیست. او به اعضای فراکسیون نمره عالی می‌دهد. محورهای متعددی در گفت‌وگو با عارف روی میز است؛ از ماجرای دلایل رأی‌اعتماد امیدی‌ها به وزیر کشوری که حتی حاضر نیست پای انتصاب یک استاندار زن بایستد تا کارشکنی‌های محمود واعظی در کار این فراکسیون. انتصاب‌های شهردار تهران از دیگر محورهای محل بحث است.

مصداقی، مسئله انتصاب پسر موسوی‌لاری در شهرداری را وسط می‌کشیم و توضیح عارف این است که فرزند موسوی‌لاری تا مرحله نهایی انتخاب اعضای شورای شهر رسیده بود و به همین خاطر کنار کشیده بود، اما عارف و اصلاح‌طلبان توضیح نمی‌دهند که چرا آنها آن‌قدر در شناسایی و جذب نیروهای سیاسی کند و بسته عمل می‌کنند.

در مصاحبه‌ای گفته بودید تعداد اعضای فراکسیون امید را اعلام می‌کنیم و تا الان هم اعلام نشده؛ آقای پارسایی، سخنگوی فراکسیون هم گفته که اعلام می‌شود؛ تعداد اعضای فراکسیون چند نفر است؟
بین لیست امید و فراکسیون امید تفاوت است. تعدادی با لیست امید به مجلس آمدند. بخشی از روز اول با ما نیامدند که بارها موضع‌گیری کردیم. تعدادشان هم کاملا مشخص بود. بنا نیست با ما ادامه همکاری دهند؛ به‌خاطر ملاحظات و مسائلی که دارند یا بهتر است بگوییم دنبال بهانه بودند. بعضا مصاحبه می‌کردند که چون اینها تند و افراطی هستند، نمی‌خواهیم با آنها (فراکسیون امید) باشیم و جدا شدند. دوستانی که از ابتدا با ما بودند، حقیقتا نمی‌خواستیم با رودربایستی عضو فراکسیون اصلاحات شوند که البته بحث جدی هم داشتیم که نام فراکسیون را فراکسیون اصلاحات بگذاریم یا نه. منتها چون مسیرمان مسیر امید بود و امید یک برند اصلاح‌طلبانه است، در مجلس جمع‌بندی شد که نام فراکسیون را «امید» بگذاریم. حدود هشت ماه صبر کردیم. قرار شد دوباره فرم بدهیم که افراد پر کنند با این تعهد که اعضایی که عضو فراکسیون امید هستند، عضو فراکسیون سیاسی دیگری نباشند. البته شرکت در جلسات فراکسیون‌های تخصصی و غیرسیاسی مانعی ندارد.

اما در فراکسیون امید افرادی هستند كه در فراکسیون مستقلین سمت دارند!

ما که نمی‌توانیم جلوی نمایندگان را بگیریم، اما خواسته‌مان این بود که عضو نباشند. الان تقریبا لیست ما نهایی شده است.

حدودا چند نفر هستند؟
بیش از ۱۱۰ نفر عضو فراکسیون هستند، اما رأی ما در امور تخصصی و کارشناسی از این مقدار بیشتر است و در مجلس نمایندگانی داریم که عضو فراکسیون امید نیستند، اما با ما همسو هستند.

که پای کار هستند.
پای‌کاربودن را باید تفسیر کنیم. کسانی هستند که جزء ١١٠ نفر نیستند، اما جدی پای کار هستند و رأیشان مؤثر است. ما حزب نیستیم. اگر حزب بودیم برخورد حزبی می‌کردیم، اما ما گروه‌های اصلاح‌طلبی تلاشمان این است که انسجام را حفظ کنیم و درمجموع از انسجامی که جبهه ما دارد راضی هستم. وقتی به جبهه‌های گذشته برمی‌گردم، واقعا جبهه ما یکی از منسجم‌ترین‌هاست و البته گاهی به هر دلیلی اگر خطایی صورت گرفت، سعی می‌کنم با آن کنار بیایم. این موضوع را در رأی‌اعتماد به کابینه دیدیم؛ البته در کنار حرکات سیاسی و جبهه‌بندی واقعیت مسائل قومیتی، استانی و منطقه‌ای هم مطرح می‌شود که در رأی‌اعتماد به کابینه با این مسئله روبه‌رو شدیم و باید آن را بپذیریم.

در مورد آقای جهرمی هم؟
کاملا؛ از قبل چند نفر از نمایندگان استان فارس گفته بودند که معذوریت دارند، چون باید در شهر خودشان پاسخ‌گو باشند. این معذوریت را درک می‌کردیم.

از نگاه ملی دور نیست؟
چرا از نگاه تعهد جبهه‌ای و جریانی کاملا دور است. ما با هم میثاق بسته‌ایم و نمی‌توانیم بگوییم با هم هستیم تا زمانی که این جمع منیت من را پیاده کند، و نظر من تأمین شود؛ «من» باید فدای جمع شود. به‌هرحال تا به این انسجام برسیم زمان‌بر است. موضع ما تعامل و تفاهم است. البته کمیته داوری برای رسیدگی به این امور داریم، اما نمی‌خواهیم برخورد شاذ داشته باشیم؛ مثلا بگوییم فلان عضو فراکسیون امید اخراج شود. امیدوارم با تعامل و صمیمیتی که در فراکسیون داریم، روزبه‌روز انسجام ما بیشتر شود و همه اعضای فراکسیون به اجماع فراکسیون احترام بگذارند.

چند نفر به این کمیته داوری رفته‌اند؟
کمیته داوری ما تشکیل شده و جلساتی هم دارد اما خیلی فعال نیست. شاید هم بخشی به خاطر راهبرد نانوشته ما باشد. شکایتی که در مورد دوستان می‌شود ارجاع می‌دهیم. مثلا پرونده برخی نمایندگان فارس را ارجاع دادیم و حل‌وفصل شد.

نماینده تهران هم دیده شده در قضیه آقای جهرمی خیلی حمایت می‌کرد... .
کسانی که احساس کنیم خلاف تصمیم جمعی عمل می‌کنند، پرونده‌شان را به کمیته داوری می‌دهیم و تاکنون با تذکر دوستانه مسائل حل‌وفصل شده است.

اما این نوع حفظ انسجام هزینه را بالا می‌برد.
می‌توانیم با جبهه‌ها و فراکسیون‌ها در مجالس گذشته مقایسه کنیم. آیا این فراکسیون که تشکیل شده انسجام و همبستگی‌اش نسبت به فراکسیون‌های قبلی کمتر است؟ می‌خواهم رسانه‌ها به این موضوع بپردازند. برداشت من به‌عنوان کسی که با مجلس و جبهه‌بندی‌ها سروکار داشته‌ام، این است که وضعیت ما خوب است. توجه کنید در چه شرایطی این فراکسیون شکل گرفت. در انتخاباتی شرکت کردیم که چهره‌های شاخص سیاسی ما رد صلاحیت شده بودند. خیلی از چهره‌ها را کشف کردیم. خیلی‌ها برای بار اول در فعالیت سیاسی جدی مثل مجلس حضور داشتند که باید فرصت می‌دادیم. اگر روند را در نظر بگیرند، خیلی خوب است. قاعدتا در نیمه دوم مجلس باید جدی‌تر باشیم. باید تشکیلاتی‌تر و جدی‌تر حرکت کنیم و کمیته داوری‌مان هم فعال‌تر باشد.

به آقای رحمانی‌فضلی انتقاد زیادی بود. در جلسه‌های بررسی عملکرد وزرای دولت یازدهم، در فراکسیون امید، رأی ایشان خیلی پایین بود و فراکسیون هم نه گفت. یکی از نقدهای اصلی بحث انتصاب‌های خانوادگی ایشان بود که ایشان گفتند اینها قابلیت دارند و بر این اساس تعیین شده‌‌اند. پاسخ رحمانی‌فضلی در این جلسه به نقدها چه بود و اینکه رصد عملکرد ایشان به چه صورت انجام می‌شود؟
دقیقا یادم نیست ایشان به این سؤال چه جوابی داد. جلسات چالشی با وزرای پیشنهادی داشتیم. جلساتی بود که تمام اعضای فراکسیون بودند؛ می‌شود گفت جلسات مجمع فراکسیون بود. جلساتی هم داشتیم که شورای مرکزی یا هیئت رئیسه فراکسیون با وزرا برگزار كردند که چالشی‌تر بود. من هم به تنهایی جلساتی با آنها برگزار کردم. در سه، چهار سطح جلسه داشتیم و مطالبات را مطرح می‌کردیم. براساس پاسخی که داده بودند، شورای مرکزی با رأی‌گیری به نتیجه رسید. دو نفر در مرز بودند که رأی‌گیری مجدد شد و يك نفر رأی مثبت گرفت و به یک نفر بنا بود که فراکسیون رأی ندهد و... البته ملاک ارزیابی جواب‌های داده‌شده بود. رأی ایشان در فراکسیون خوب بود. یکی از مطالبات مطرح‌شده در همه جلسات، به‌کارگیری زنان و اقوام و جوانان بود که مطالبه جدی از همه وزرا بود و در بحث نظارتی هم که شروع کرده‌ایم؛ یکی از شاخص‌ها به‌کارگیری این گروه‌های اجتماعی است.

وقتی ایشان به صراحت می‌گوید استاندار زن نمی‌گذاریم اما این مطالبه‌ جامعه زنان است و در جلسات با نماینده‌ها هم این را می‌گویند و ٢٥٠ رأی هم می‌آورند، چه پیامی دارد؟
ممکن است برای یک پست خاص، معذوریت‌هایی داشته باشد. ایشان به پست خاصی اشاره نکردند. نظر ما بالابردن نرخ مشارکت خانم‌هاست. ١٢، ١٣ درصد فعلی برای ما اصلا قابل قبول نیست و باید احساس کنیم که این عدد افزایش پیدا کرده است. در پست‌های میانی مدیریت باید از دو، سه درصد فعلی به پنج، شش درصد و بالاتر برسیم. این شاخص را ملاک قرار می‌دهیم که رفتار و عملکرد دولت را بسنجیم.

کارنامه‌ مشخصی دارند؟
اکنون دراین‌باره شروع به ارزیابی کرده‌ایم و باید حدود شش، هفت ماه بگذرد.

همان زمان گفته می‌شد که لابی‌‌های بیرون از فراکسیون باعث شد فراکسیون امید به سمت رأی‌دادن به رحمانی‌فضلی برود. این گفته را قبول دارید؟
ما هیچ لابی بیرون فراکسیون نداشتیم. البته رایزنی و مشورت است. نمی‌گویم دوستان تعامل ندارند اما امروز مفهوم لابی بده‌و‌بستان است، ما با هیچ‌کدام از وزرا بده‌وبستان نداریم. این را محکم می‌گویم و رأی هم رأی فراکسیون است.

شما به‌عنوان فردی اصلاح‌طلب اگر متوجه شوید وزیری انتصاب‌های فامیلی دارد، چه واکنشی خواهید داشت؟
تصور می‌کنم پاسخ این سؤال روشن است.

یکی از نقدها به فراکسیون این است که چه کرده و در حوزه قانون‌گذاری در چه حوزه‌های مؤثری وارد شده؟
دوستان ما در این زمینه خیلی فعال هستند و من هم صمیمانه تشکر می‌کنم. در مصاحبه دیگری هم مطرح کردم که نمی‌خواهیم فعلا اقدام‌های قانون‌گذاری‌مان را برجسته کنیم. وقتی یک طرح و لایحه بخواهد در مجلس به تصویب برسد، همکاری‌ فراکسیون‌های مختلف را نیاز دارد. هیچ فراکسیونی اکثریت ندارد. نمی‌خواهیم خیلی تأکید کنیم که پشتوانه این لایحه یا طرح فراکسیون امید است. حتی در طرح‌هایی که دوستانمان می‌دهند، اصرار داریم از فراکسیون‌های دیگر هم باشند که صورت اجماعی داشته باشد. قطعا در زمان مناسب خواهیم گفت که سهم ما در طرح‌ها و لوایح چقدر است.

این تأخیر در بیان نقش، به ضرر فراکسیون نیست؟
باید زمان مناسب داشته باشیم. ما برنامه برجا (برنامه جامع اصلاح‌طلبان) را در انتخابات مجلس دهم داشتیم با ١٢٦ بند که میثاق ما با مردم است. سال ٩٨ باید به مردم بگوییم برای «برجا» چه‌کار کرده‌ایم. باید برای آن زمان آماده باشیم. درعین‌حال سال دوم به بعد سال حرکت برنامه‌ای فراکسیون است. الان کمیته‌های چندگانه‌مان برنامه‌شان را داده‌اند و اولویت‌هایشان را در قانون‌گذاری مشخص کرده‌اند. در بحث نظارتی و تحقیق‌وتفحص جدی هستیم. مثلا تحقیق‌وتفحص‌ها در زمینه خودرو از مصوبات ما بود. در زمینه کاربرد نظارتی هم کار می‌کنیم. الان به صورت جدی بحث ارزیابی عملکرد وزرا در دستور کارمان است. در کنار کار تدوین طرح‌ها، تلاشمان این است این موضوعات را از طریق کمیسیون‌های تخصصی و کمیته‌هایی که تشکیل شده‌اند و دوستان ما كه یا مسئولیت دارند یا عضو فعال هستند، پیگیری کنیم. کمیته‌های مختلف ما فعال هستند. فراکسیون‌هایی مانند شفافیت، حقوق شهروندی، خانواده، زنان، محیط ‌زیست، دیپلماسی و منافع ملی ازجمله فراکسیون‌هایی هستند که محوریتشان با دوستان اصلاحات است؛ البته تأکید می‌کنم که اصرار داریم از دیگر نمایندگان محترم مجلس هم در فراکسیون‌های تخصصی حضور داشته باشند و تصمیمات با اجماع خوبی اتخاذ شود.

فکر نمی‌کنید شکل‌گیری فراکسیون حقوق شهروندی و شفافیت نوعی انشعاب از فراکسیون امید باشد؟
فراکسیون شفافیت با هماهنگی کامل با فراکسیون امید شکل گرفت. حتی آقای صادقی چون می‌خواستیم مسئولیت آنجا را برعهده بگیرد، در سال دوم در انتخابات هیئت رئیسه فراکسیون امید کاندیدا نشد که کاملا با هماهنگی بود. فراکسیون حقوق شهروندی هم با تلاش‌های آقای دکتر فتحی ایجاد شد که ایشان جزء اعضای فعال فراکسیون است و بسیار هماهنگ هستند. از ایجاد این‌گونه فراکسیون‌ها تلقی انشعاب نکنید و از تشکیل فراکسیون‌های تخصصی استقبال می‌کنیم.

‌به‌عنوان رئیس فراکسیون امید چه ‌کاری می‌توانید انجام دهید؟
بحثی که با وزرا داشتیم بده‌و‌بستان و لابی‌گری نیست. موضع ما این است که اگر وزیری وارد این مقوله شد مقدمه استیضاحش را از نظر فراکسیون امید آغاز کرده است. ما انتصابات فامیلی را قبول نداریم. ملاک باید توانایی‌ها و شایستگی‌های افراد باشد. شایسته‌سالاری را نمی‌توان کنار گذاشت؛ البته اینکه کسی با وزیری وابستگی دارد و فردی شایسته است که گناهی نکرده. نمی‌خواهیم به کارنگرفتن اقوام و آشنایان به‌عنوان یک شرط باشد. اگر کسی توانایی لازم را داشته باشد، نمی‌توان او را کنار گذاشت.

گزارش آقای نجفی از عملکرد آقای قالیباف و به‌ویژه اینکه از پول شهرداری برای انتخابات هزینه کردند، نظرتان درباره این گزارش چیست؟
این گزارش را در دستور کار شورای امید (شورای ٥١نفره متشکل از نمایندگان تهران در مجلس و شورای شهر تهران) گذاشته‌ایم که چگونگی برخورد با این گزارش را بررسی کنیم. فعلا هیچ موضعی ندارم. البته طبیعتا شورای شهر اقداماتی می‌کند. گزارش آقای نجفی رسما برای شورای ٥١نفره فرستاده شده و اگر لازم باشد در قالب تحقیق‌وتفحص یا اقدامات بعدی در این شورا پیگیری خواهد شد.

تفحص یک بار از شهرداری رد شد. احتمال اینکه دوباره مجلس بخواهد اقدامی انجام دهد چقدر است؟
این موضوع مطرح است. الان شورای شهر به‌صورت جدی وارد این بحث شده، نظر بخشی از دوستان این است که چون شورای شهر به مسئله ورود پیدا کرده، فعلا در مجلس تحقیق‌وتفحص لازم نیست ولی ما هنوز به جمع‌بندی نرسیده‌ایم. تحقیق‌وتفحص حق مجلس است اما مسئله ما این است که مسائل روشن شود. اگر شورای شهر این کار را به طور جدی انجام دهد، شاید ضرورتی نداشته باشد ما در مجلس کاری انجام دهیم. ان‌شاءالله با بررسی گزارش در شورای شهر جمع‌بندی خواهیم کرد و براساس آن اقدام لازم انجام خواهد شد.

به نظرتان اگر آن زمان که تحقیق‌وتفحص از شهرداری مطرح بود (سال ٩٥) این طرح رأی می‌آورد، بخش‌هایی از این گزارش لااقل اتفاق نمی‌افتاد؟ خیلی‌ها این را ضعف فراکسیون می‌دانند که نتوانست لابی کند که تحقیق‌وتفحص رأی بیاورد.
اینکه اگر تحقیق‌وتفحص رأی می‌آورد این اتفاق نمی‌افتاد را نمی‌دانم. خیلی از مسائلی که الان مطرح شده مربوط به قبل از تحقیق‌وتفحص است.

‌تحقیق‌وتفحصی که رأی نیاورد مربوط به اسفند ٩٥ است و قبل از انتخابات اردیبهشت ٩٦.
در تحقیق‌وتفحص قبلی کوتاهی‌ها یا عدم هماهنگی‌هایی داشتیم به‌ویژه در مورد افرادی که در صحن صحبت کردند. اشتباه کردیم و علت این بود که به دو، سه نفر از همکاران گفتیم بنشینند و به نتیجه برسند که چه کسی صحبت کند ولی به تفاهم نرسیدند؛ ما هم اشتباه کردیم و باید بهتر عمل می‌کردیم.

آقای نجفی جزء افرادی هستند که در حوزه اصلاح‌طلبی سال‌ها کار کرده‌اند اما یک‌سری انتصاب‌ها دارند که از نزدیکان آقای قالیباف است و مردم واکنش خوبی نشان نمی‌دهند. یا اینکه مثلا فرزند موسوی‌لاری که سمت دارد و موارد مشابه متعدد. به‌عنوان رئیس مجمع نمایندگان تهران چه واکنشی در این زمینه دارید؟
شهرداری یک نهاد خدماتی است نه نهاد سیاسی. در شهر تهران اگر تفاهم و وفاقی با نهادها و دستجات مختلف نباشد شهردار نمی‌تواند موفق باشد. شهردار نمی‌تواند بگوید من منتخب یک جریان سیاسی هستم و این امکان ندارد؛ بالاخره واقعیتی است.
طبیعتا شایسته‌سالاری و تخصص و تجربه بحث بسیار مهمی است و باید ملاک انتصابات باشد.

ولی نه فامیل‌سالاری.
بله؛ و البته استفاده از نیروی داخل شهرداری. اولویت اصلی‌مان این است که تا حد ممکن نیروها از درون شهرداری باشند.

اما انتصاب‌هایی هم از اصولگرایان دیده شده و هم از فامیل اصلاح‌طلبان.
اگر این شرایط را بپذیریم، قطعا آقای نجفی به‌عنوان شهردار تهران این شاخص‌ها جزء اولویت‌هایش است و باید به انتخابش احترام بگذاریم. نمی‌شود به محض اینکه به کسی پستی داد، اعتراض کرد؛ چون از شرایط خبر نداریم. حق اعتراض و نقد داریم؛ اما باید اعتماد کنیم و قبول کنیم که ایشان می‌خواهد شهر را اداره کند و از همه امکانات و نیروهایی که می‌تواند در خدمت شهرداری باشد، باید استفاده کند. به‌همین‌خاطر من تا‌به‌حال هیچ انتقادی به انتصابات ایشان نکرده‌ام. دست شهردار باید باز باشد. برای ما عملکرد ایشان ملاک است و امیدوارم با توجه به شرایط موجود و ارتباط خوب ایشان با شورای شهر، موفق باشند.

خیلی‌ها در شبکه‌های اجتماعی واکنش نشان داده‌اند که چرا باید فرزند موسوی‌لاری باشد.
حالا که اسم آوردید، این را بگویم؛ ایشان جزء کاندیداهای شورای شهر بود و به‌ طور طبیعی جزء ٤٢ نفر قرار گرفت. از نظر تخصص، جوان‌بودن و اینکه در حوزه شهری کار کرده بود و خبره بود. وقتی قرار شد اسامی را به شورای‌عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان بدهیم، در هیئت‌رئیسه بحث شد که ایشان بماند یا خیر. صرفا به خاطر اینکه پسر آقای موسوی‌لاری بود و با رضایت خودش درحالی‌که حق نداشتیم اسمش را حذف کنیم، نام ایشان را حذف کردیم. ایشان تا‌به‌حال از اینکه پسر موسوی‌لاری است، استفاده‌ای نکرده. درباره انتصابش هم کسانی که ایشان را انتخاب کرده‌اند، می‌توانند درباره دلیل این کار توضیح دهند.

نقد دیگری که وجود دارد، این است که فراکسیون امید به دلیل کاستی‌هایی که داشته، یک‌سری افراد در مجلس بروبیای خاصی دارند؛ ازجمله آقای واعظی که خیلی از نمایندگان معتقد هستند در انتخابات هیئت‌رئیسه هم دیدارهایی داشتند و نام بردند و گله‌مند بودند. به نظرتان بخشی از این اتفاق برنمی‌گردد به اینکه فراکسیون امید در لابی‌ای که با دولت انجام داده، خیلی قوی عمل نکرده؟
ما به‌هرحال از سال ٩٢ وارد پروسه ائتلافی شده‌ایم. به نظرم تا‌به‌حال این مسیر را درست پیموده‌ایم و نباید دنبال خواسته‌های صد‌درصدی باشیم. معذوریت‌ها و شرایطی را که دولت روی کار آمده، در نظر می‌گیریم. در دوره دوم درباره اینکه پشت سر چه کسی باشیم و اینکه آقای روحانی را حمایت کنیم یا کاندیدای خودمان را داشته باشیم، خیلی بحث داشتیم و تصمیم منطقی و عقلایی گرفتیم که در ظرفیت گفتمان ما بود. شاید گفتمان رقیب این ظرفیت را نداشته باشد. تقریبا به اتفاق آرا شورای‌عالی سیاست‌گذاری از آقای روحانی حمایت کرد. تقریبا همه نمایندگان لیست امید یا فراکسیون امید هم جدی به این سمت آمدند. ما این رویکرد را رویکرد درستی می‌دانیم. متأسفانه بعضا با نامهربانی‌هایی در دولت روبه‌رو هستیم و توقع نمایندگان امید این بود که دولت قدر این حمایت را بیشتر بداند و از فکر و نظر گفتمان اصلاحات و شورای‌عالی سیاست‌گذاری و فراکسیون امید برای پیشبرد منویات و کارهای خودش بیشتر استفاده کند. این بحثی است که داریم و انتظارمان هم همین است که دولت تعامل و همکاری بیشتری با فراکسیون امید و شورای‌عالی سیاست‌گذاری اصلاحات داشته باشد.

به‌عنوان رئیس فراکسیون امید و چهره شاخص اصلاح‌طلب چقدر با آقای روحانی این ارتباط وجود دارد؟
اینکه به‌عنوان رئیس فراکسیون امید یا رئیس شورای اصلاح‌طلبان هفته‌ای یا دو هفته‌ای یک بار جلسه داشته باشیم، خیر این‌طور نیست. ایشان گرفتار هستند و ما هم دنبال کار خودمان هستیم.

چطور می‌توان این مسیر را بهبود بخشید؟ شاید مسیر به سمتی پیش برود که در ١٤٠٠ اصلاح‌طلبان بخواهند تصمیم دیگری بگیرند.
ما نمی‌خواهیم خودمان را تحمیل کنیم. تکلیفی داشتیم که به‌درستی انجامش دادیم و نتیجه‌اش را هم می‌بینیم؛ ولی اینکه دولت چقدر از این پتانسیل را در راستای برنامه‌هایش استفاده کند، مربوط به خودش است؛ کما‌اینکه دیدید به وزرایی که اصلاح‌طلب هم نبودند، ما رأی داده‌ایم. هدف ما موفق‌بودن دولت است و طبیعتا انتظارمان این است که دولت با جریان اصلاحات و نهادهای رسمی‌اش مثل شورای‌عالی اصلاح‌طلبان و فراکسیون امید در مجلس تعامل و همکاری داشته باشد. برای اجرائی‌شدن برنامه‌هایش و در نتیجه توفیق بیشتر دولت.

جامعه به شرایطی رسیده که از خوانش اصلاح‌طلبی که شاید به شما نزدیک باشد، عبور می‌کند.
البته عبور جامعه از گفتمان اصلاحات نظر شماست. جاهایی نتوانسته‌ایم پاسخ دهیم و نقدها را هم قبول داریم و تلاش می‌کنیم که به مطالبات مردم و وعده‌های داده‌شده وفادار بمانیم و در آن جهت حرکت کنیم.

به شخص شما نقدهای زیادی وارد است.
انتقادها را قبول داریم و احترام می‌گذاریم و در حدی که بتوانیم هم پاسخ می‌دهیم و اصلاح می‌کنیم. جاهایی هم نیازمند فرصت هستیم. اگر احساس کردیم رفتار دولت غیراصلاح‌طلبانه است، قرار نیست با هم وارد جدل شویم. راهبرد ما تعامل و حمایت از اجرای برنامه‌هاست و امیدوارم این راهبرد و این مسیر درست پیموده شود و دولت توجه کند عقبه دلسوزش چه جریانی است.

به نظرتان اگر دولت این توجه را نداشته باشد تکلیف هم‌گرایی که قرار بود بین گفتمان اصلاحات و اعتدال اتفاق بیفتد چه خواهد شد؟
امیدواریم توجه کند و بتوانیم این مسیر را با هم به خوبی طی کنیم. درحال‌حاضر کارگروهی از اعضای شورای عالی سیاست‌گذاری، فراکسیون امید و شورای شهر تشکیل داده‌ایم که در زمینه ‌سازوکار تعامل با دولت و جریان‌های سیاسی و احزاب و گروه‌ها کار می‌کند و امیدوارم به جمع‌بندی خوبی برسیم.

در بدنه دولت افراد و گروه‌هایی را می‌بینید که در بهترشدن این تعامل کارشکنی کنند؟
ان‌شاءالله که چنین گروه‌هایی وجود ندارند و همگان به شرایط کشور و نیروهای حامی خود توجه داشته باشند!

انتقادتان از آقای واعظی است؟
اجازه دهید وارد مصداق نشوم و مبنا را بر همدلی و همکاری بگذاریم برای موفقیت دولت و پاسخ به مطالبات مردم.
‌

فرمودید از سال ٩٢ ائتلافی را شروع کرده‌اید، سال ٩٤ هم این ائتلاف بود. از طرفی برخی نمایندگان که با لیست امید آمده و به فراکسیون نپیوستند در زمان انتقاد می‌گویند ائتلافی نبوده... . سال ٩٢ هیچ‌چیزی که مکتوب باشد نداشتیم. ادامه راه ۹۲ را در سال ۹۴ پیمودیم. سال ٩٦ هم لیستمان اصلاح‌طلبانه بود.

من به‌طور مشخص سال ٩٤ را می‌گویم. در لیست تهران آقای نعمتی و جلالی آمدند و خیلی رفتار اصلاح‌طلبانه‌ای ندارند.

اگر به گذشته برگردیم قطعا اگر بخواهیم ائتلاف کنیم شفاف‌تر و روشن‌تر ائتلاف می‌کنیم و توافقات و شرایط را مکتوب خواهیم کرد. بنا نیست فقط برای پیروزی در انتخابات ائتلاف کنیم و بعد در موقع پاسخ به مطالبات مردم یکدیگر را رها کنیم. قطعا برای به‌نتیجه‌رسیدن برنامه‌ها ائتلاف می‌شود چون شما برای ائتلاف به مردم وعده می‌دهید و باید پاسخ‌گوی مردم هم باشید. نمی‌توانیم ائتلاف داشته باشیم و به مردم هم بگوییم رأی بدهید و در مجلس دو شاخه شویم. ائتلاف اتفاقا برای بعد از پیروزی در انتخابات است و خیلی از جریان‌های سیاسی در دنیا بعد از پیروزی ائتلاف می‌کنند؛ ما قبل از پیروزی ائتلاف کرده‌ایم. این ویژگی خاص خودمان است. ائتلاف باید حتما بعد از پیروزی هم ادامه داشته باشد. برای آینده باب ائتلاف را نبسته‌ایم. اگر ائتلاف هست باید شفاف باشد و مسئولیت تک‌تک اعضا و جریان‌های ائتلاف‌کننده مشخص باشد تا مجلس یازدهم با اتفاقی که در مجلس دهم و لیست امید پیش آمد روبه‌رو نشود.

آقای جلالی می‌گفتند شما را تا بعد از انتخابات ندیده بود و می‌گفتند به فراکسیون امید تعهدی نداشتیم.
دوستان اطلاع دارند که اگر در لیست نبودند چه می‌شد. اجازه دهید وارد این مقوله نشویم، اما باور من این است كه اگر قرار است ائتلافی شکل بگیرد باید شفاف باشد.

درباره حاشیه‌هایی که به دنبال فیلم پسر شما منتشر شد، آن زمان مصاحبه‌ای کردید و خیلی به صحبت‌هایی که در شبکه‌های مجازی گفته می‌شد پاسخ ندادید، اما به نظرم بعد از آن اتفاق چهره شما خیلی مخدوش شد. انتظار این بود که حداقل عذرخواهی کنید چون فیلم جالبی نبود.
ببینید، من در‌این‌باره در نشستی خبری که در مجلس برگزار شد موضع خودم را مطرح کرده‌ام. فرزندم شخصیت حقیقی مستقلی دارد... .

اما گاهی هم نمی‌توان جدا کرد. شکل سخنان ایشان نوعی خودبزرگ‌بینی را به مخاطب منتقل می‌کرد.
این‌طور نیست، ایشان واقعا احساس خودبزرگ‌بینی ندارد. درباره ظرفیت اجتماعی‌اش حرفی زده، ولی نکته‌ای که خودش همیشه می‌گوید این است که کاش همه آن مصاحبه ٢٥دقیقه‌ای را به‌صورت کامل می‌دیدند و بعد قضاوت می‌کردند.

اتفاقا من آن مصاحبه را کامل دیدم، اما شاید چندان درست نباشد که آدم به تبار خانوادگی‌اش این همه ببالد.
بحث اصالت خانوادگی را مطرح می‌کند نه بحث برتری خانوادگی را. البته من قبلا هم مطرح کردم که هر انساني بماهو انسان هیچ برتری نسبت به انساني ديگر ندارد و منظور او هم مطمئنا برتری‌جویی نبود، هرچند اگر با من مشورت می‌کرد به او می‌گفتم مصاحبه‌ای انجام ندهد، چون طرح برخی موضوعات به‌دلیل برخی ذهنیت‌ها در جامعه باعث ایجاد حاشیه‌هایی می‌شود.

به‌هرحال واکنش شما تا همین‌جا هم برای افکار عمومی قانع‌کننده نیست.
ملاک برای قضاوت درباره موضع‌گیری انجام‌شده نباید مصاحبه چند ثانیه‌ای آن‌هم در هنگام ورد به آسانسور آن‌هم در شرایط خارج از استانداردهای یک مصاحبه باشد. من در نشست خبری صراحتا دراین‌باره صحبت کرده‌ام و می‌توانید به آن مصاحبه مراجعه کنید. ‌

اما صحبت از رتبه کنکور پدر و مادر واقعا چقدر در یک برنامه اهمیت دارد؟
قطعا اگر این مسائل را مطرح نمی‌کرد خیلی بهتر بود.

به‌عنوان یک شهروند به فراکسیون امید چه نمره‌ای می‌دهید؟
خودم نباید نمره بدهم چون به نوعی نمره‌ خودم تلقی می‌شود. من از همراهی اعضای فراکسیون صمیمانه و متواضعانه تشکر می‌کنم. اگر به اعضای فراکسیون و همکاری‌شان بخواهم نمره بدهم، نمره عالی می‌دهم، اما به خودم نمره نمی‌دهم.