خطری که سینمای ایران را تهدید می‌کند

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با حضور در گفت‌و‌گوی ویژه خبری شبکه دو سیما از کمبود بودجه فرهنگی، بهبود شاخص‌ها در عرصه سینما و تئاتر و سهم اندک صنایع خلاق فرهنگی از اقتصاد ایران گفت.

به گزارش خبرآنلاین، سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، امشب (یک‌شنبه 15 بهمن) در گفت‌و‌گوی ویژه خبری شبکه دو حضور یافت.

در ابتدای این گفت‌و‌گو، صالحی به مناسبت ایام دهه فجر، با اشاره به تاثیرات مهم انقلاب اسلامی در فضای فرهنگی جامعه، تاکید کرد: «نتایج پیمایشی در سال 94 که توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صورت گرفته است، نشان می‌دهد جریان انقلاب اسلامی بعد از 40 سال، هویت ایرانی ما را تقویت کرده است. این پیمایش اگرچه نکات مثبت فراوانی را دربر می‌گیرد اما نشان هم می‌دهد که در چه حوزه‌هایی دچار ضعف هستیم و برای جبرانش باید بکوشیم.»

افزایش شاخص‌های کمی سینمای کشور

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پاسخ به پرسشی درباره وضعیت حوزه سینما توضیح داد: «در سینمای ایران اتفاقات قابل توجهی رخ داده است. سالن‌های سینمای ما افزایش پیدا کرده و در حال حاضر به 450 سالن سینما رسیده است که تا اوایل سال دیگر عدد 500 را رد می‌کند.»

او ادامه داد: «همچنین فروش پارسال فیلم‌های ما به 170 میلیارد تومان رسیده است. همچنین تعداد سینماروهای ما بیش از 25 میلیون نفر شده است که اگر چه حرکت رو به جلویی است اما بازهم نشان می‌دهد تنها یک سوم مردم کشور به سینما رفته‌اند که باید افزایش یابد.»

صالحی تاکید کرد: «در حوزه تولید فیلم رتبه اول منطقه هستیم. ما سالانه بین 70 تا 100 فیلم تولید می‌کنیم که از این نظر بین 20 کشور اول جهان هستیم.»

نقادی و نگاه امیدوارانه باید همراه هم باشند

وزیر ارشاد افرود: «در بحث محتوایی نگاه نقادانه سینما به مسائل کشور رو به رشد بوده است که باید در کنار آن نگاه امیدوارانه را هم افزایش دهیم. در واقع نقد و امید در سینما باید همراه هم باشند.»

او با اشاره به این‌که سینمای ایران باید بتواند مثل ادبیات کهن فارسی ماندگار شود، سه شرط را برای رسیدن به این هدف برشمرد و گفت: « سینمای ما باید مثل ادبیات کهن فارسی متفکرانه، انسانی، شاعرانه، حاوی تخیل و قصه‌پرداز باشد. هزار سال است که مردم ما آثار فردوسی، نظامی و مولوی را می‌خوانند چون تفکر را با تخیل و شاعرانگی و قصه درهم آمیخته است.»

سینمای ایران باید از ابتذال فاصله بگیرد

سیدعباس صالحی در واکنش به یک پرسش مجری این گفت‌و‌گوی ویژه خبری پاسخ داد: «جدا از بحث کمی، سینمای ایران باید از ابتذال و سطحی‌نگری فاصله بگیرد. پایداری گیشه سینماها به سمت آثاری است که عمق و تفکر بیشتری داشته باشند. ما در سینمای امروز گیشه بی‌اندیشه کم نداریم که می‌تواند برای هویت سینمای ما خطرناک باشد.»

وزیر ارشاد با تاکید بر دوری گزیدن از سلیقه‌گرایی در شوراهای مختلف سازمان سینمایی افزود: «در همه حوزه‌هایی که با نظارت و داوری همراه است، از جمله شورای ساخت و نمایش فیلم، توصیه من به دوستان سازمان سینمایی این بوده است که باید دستورالعمل‌های دقیق‌تر و ریزتری داشته باشیم تا اعمال سلیقه‌ها کاهش یابد و با آمدن و رفتن مدیران و مسوولان تغییر نکند. باید به سمتی برویم تا مفاهیم کلی به شاخص‌های ریزتر، استانداردتر و دقیق‌تر تبدیل شوند.»

او در باره شورای صنفی نمایش هم گفت: «این شورا به صنف واگذار شده که تصمیم درستی است. با این‌کار ما دخالت دولت در امور را کم کردیم. از این جهت خود جریان صنفی باید تعصب داشته باشد که از حیثیت خودش دفاع کند و به اعتراضات پاسخگو باشد. برای همین این‌جا هم باید با دستورالعمل‌های شفاف و به‌دور از سلیقه، تعارض منافع بین اهالی سینما را به حداقل رساند. سازمان سینمایی در این راه باید حرکت و دقت کند دستورالعمل‌ها درست اجرا شوند.»

فرصت و تهدید در عرصه تئاتر!

صالحی در ادامه این گفت‌و‌گوی خبری، با اشاره به توسعه کمی تئاتر گفت: «در چند سال گذشته ما از لحاظ سالن و تعداد اجراها به ویژه در شهرستان‌ها رشد کرده‌ایم که هم فرصت است و هم تهدید. با ورود جوان‌ها و دانش‌آموختگانی که هر سال 1000 نفرشان وارد این عرصه می‌شوند، تئاتر کشور یک جهش پیدا کرده است. وقتی حرکت در این عرصه سریع باشد، ممکن است مهارت‌های تکنیکی بر محتوای کیفی غلبه پیدا کند یا هنجارهای دینی و اجتماعی و اخلاقی به خوبی رعایت نشوند.»

وزیر ارشاد با تاکید براین‌که تئاتر، هنری نقاد است اما هنجار شکن نیست، افزود: «ما باید در تئاتر هنجارهای انسانی، ملی و دینی را رعایت کنیم. در این حجم زیاد تولید تئاتر، ما کارهای خوب بسیار داریم. اما مثل هر حوزه دیگر، معدود تئاترهای هنجار گریز، بیشتر مورد توجه رسانه‌ها قرار می‌گیرند و جنجال خبری به‌پا می‌شود.»

نسبت معکوس فضای فرهنگی با ناآرامی‌های اخیر

بودجه فرهنگی، دیگر بحث مطرح شده در گفت‌و‌گوی ویژه خبری شبکه دو بود. سیدعباس صالحی در این‌باره گفت: «کمبود بودجه فرهنگی یک بحث کهنه است. ما بعضی از وقت‌ها به هزینه کردن در عرصه‌هایی که می‌تواند نتایج پایدار داشته باشد، بی‌توجه هستیم. این‌که ما تنها در 70 شهر سینما داشته باشیم، در صدها شهر کتابخانه‌ یا کتاب فروشی نباشد، این‌که در برخی شهرهای بزرگ سالن تئاتر نداریم و یا این‌که زیرساخت‌های اصلی و سالن‌های تئاتر ما در تهران به سال‌های قبل از انقلاب برگردد، اصلا خوب نیست.»

او ادامه داد: «ما اگر می‌خواهیم فضای امید را در کشور گسترش دهیم، نیاز به زیرساخت‌های فرهنگی داریم. در ناآرامی‌های اخیر شهرهایی که فضاهای فرهنگی و ورزشی کم‌تری داشتند، بیشتر دچار مشکل شدند.»

رعایت نکردن کپی‌رایت مثل دزدی از سوپرمارکت است

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه با تایید مشکلات اقتصادی ناشران گفت: «با قاطعیت می‌گویم خدوم‌ترین و فداکار‌ترین قشر فرهنگی کشور ناشران هستند. متاسفانه عرصه نشر با توجه به رقیبان دنیای دیجیتال و مشکلات اقتصادی هر روز شرایط سخت‌تری پیدا می‌کند. ما با ارائه تسهیلات مالی، تهیه زیر ساخت‌ها و اجرای طرح‌هایی مثل عیدانه و تابستانه کتاب به سمت تحرک در عرصه تقاضا و مصرف حرکت کرده‌ایم.»

صالحی در ادامه رعایت نکردن قانون کپی رایت را یکی از مشکلات دیگر ناشران و مولفان برشمرد و تاکید کرد: «باید با کسانی که اموال فرهنگی و مادی ناشران را غارت می‌کنند، برخورد قاطع داشته باشیم. در این مورد، قوه قضاییه، نیروی انتظامی و وزارت ارشاد باید با هم هماهنگ باشند و سریع عمل کنند.»

او ادامه داد: «اما از نظر فرهنگی هم باید با این پدیده مقابله کنیم؛ این که مردم بدانند رعایت نکردن حق کپی‌رایت مثل برداشتن یک کالا از سوپر مارکت بدون اجازه فروشنده است. در این عرصه صدا و سیما می‌تواند کمک کند.»

سهم اندک صنایع خلاق فرهنگی از اقتصاد ایران

در پایان این گفت‌و‌گوی خبری، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تاکید بر دو وجه مادی و معنوی فرهنگ، به صنایع خلاق اشاره کرد و افزود: « عرصه‌هایی چون مد و لباس، سینما، تجسمی، چاپ، صنایع دستی و محتوای دیجیتال می‌توانند سهم صنایع خلاق از اقتصاد کشور را افزایش دهند. حرکت در این مسیر از نظر درآمدزایی و اشتغال اهمیت دارد که متاسفانه در ایران به رسمیت شناخته نشده‌ است.»