خودرویی که شخصیتهای سیاسی ایران سوار میشوند، یکی از حاشیهسازترین بحثهای فضای مجازی است که گاهی حاشیههای آن به رقابتهای انتخاباتی و حزبی نیز کشیده شده است. ازاین میان خودروی چهار چهره سیاسی بحثبرانگیزتر از بقیه بودهاند. حالا تصاویری از اکبر هاشمیرفسنجانی با بنز معروفش، علیاکبر ولایتی با تویوتا آریون، علیاکبر صالحی با سوزوکی ویتارا و علی ربیعی با ماکسیمای سفید وجود دارد که بارها محل بحث شده است.
به گزارش شهروند،این موضوع درحالی رخ میدهد که همه ماجرای خودروی سیاسیهای سرشناس به همین جا ختم نمیشود. بنز قدیمی هاشمی تنها به اندازه پراید قیمت دارد و بنز جدید او یک خودروی تشریفاتی است که برای حفاظت از او دراختیارش قرار گرفته بود. مسئولان دفتر سایر چهرههای سرشناس نیز به «شهروند» میگویند: خودروهایی که عکس آنها درفضای مجازی موجود است، در واقع خودروی تشریفاتی هستند و خودروی شخصی بیشتر مردان سیاسی پرشیا، مگان و ٤٠٥ است که همگی آنها دربازار قیمتهایی زیر ١٠٠میلیون تومان دارند. با این وجود فربد زاوه کارشناس صنعت خودرو درباره خودروهای تشریفاتی حرفهای جالبی دارد.
او به «شهروند» توضیح میدهد: مدل خودروهای تشریفاتی براساس پست و جایگاه شخصیتها انتخاب میشود و مهمترین فاکتور برای این گزینش، استحکام بدنه و امنیت خودروست. ازاین میان خودروی بنز بهعنوان مستحکمترین خودرو انتخاب اول برای چهرههایی با جایگاههای بالاتر است. او ادامه میدهد: علاوه بر آپشنهایی که تولیدکنندگان خودرو برای مشتریان معمولی خود درنظر میگیرند، آپشنهای ویژهای برای خودروهای تشریفاتی درنظر گرفته میشود که قیمت آنها را گاهی به بیشتر از دوبرابر قیمت آن برای شهروندان معمولی میرساند. وی توضیح میدهد: رایجترین این آپشنها ضدگلولهکردن و ضدراکتکردن این خودروهاست که هزینه ضدگلولهکردن خودرو حدود ٢٠٠هزار یورو معادل ٨٦٠میلیون تومان است و هزینه ضدراکتکردن خودرو حدود ٣٠٠هزار یورو معادل یکمیلیارد و٢٩٠میلیون تومان است.
بنز هاشمی هم قیمت پراید استبنز سردار سازندگی که دستمایه رقابتهای انتخاباتی قرار گرفته بود، با سرنوشت تلخی مواجه شد. درگذشت اکبر هاشمیرفسنجانی درست زمانی اتفاق افتاد که محمدباقر قالیباف بنز او را سوژه کرده بود و این ماجرا پس از درگذشت آیتالله، با واکنشهای گستردهای مواجه شد اما بنز رفسنجانی نخستینباری نبود که سوژه رسانهها میشد و پیش از این حتی دویچه وله آلمانی هم به آن پرداخته بود. بنز قدیمی و سرمهای رنگ سری ١٢٦ هاشمی که در سالهای ١٩٧٩ تا ١٩٩١به بازار عرضه شد. حالا به گفته علی مطهری نماینده مجلس تنها به اندازه یک پراید قیمت دارد و در آگهیهای فروش خودرو بین ٢٥ تا ٣٥میلیون تومان قیمتگذاری شده است. گرچه این مدل بنز در زمان عرضه ثروتمندترین مشتریان جهان را به خود جذب کرده بود و تحت عنوان کلاس خاص به بازار عرضه شد، با این وجود سردار سازندگی از سهسال گذشته از بنز قدیمی خود دست کشیده بود و برای حضور درمراسم مختلف از بنز مدل E٢٨٠ استفاده میکرد. مدلی که حالا دربازار خودرو معادل ٢١٥ تا ٢٨٥میلیون تومان قیمت دارد. با این حال خانواده هاشمی گفتهاند که بنز جدید را نهادهای حفاظتی دراختیار او گذاشته بودند و در دولت قبل برای جابهجایی سران کشورهای خارجی مورد استفاده
بوده است.
تویوتای ولایتی، خودروی شخصی نیستیکی دیگر از مسئولانی که پیش از این درگزارش برخی رسانهها خودروی گرانقیمت و مدل بالای او مورد اشاره قرار گرفته، علیاکبر ولایتی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام است. ولایتی درعکسهایی که از او موجود است، با تویوتا آریون دیده میشود. خودرویی که دربازار ایران بسته به مدل آن تا ٢٠٠میلیون تومان قیمت دارد.
با این حال مهدی هدایتی، مسئول دفتر علیاکبر ولایتی ضمن تکذیب این موضوع که عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام از خودروهای گرانقیمت و مدل بالا استفاده میکند، میگوید: خودروهای تویوتایی که ولایتی گاهی اوقات از آن استفاده میکند، متعلق به خود او نیست و یک خودروی تشریفاتی است که گاهی اوقات و دربرخی مراسم مورد استفاده قرار میگیرد. به گفته هدایتی، خودروی شخصی علیاکبر ولایتی یک دستگاه پژوی پرشیاست و او خودروی شخصی مدل بالا و گرانقیمتی ندارد.
صالحی با پرشیا رفت و آمد میکندعلیاکبر صالحی با سوزوکی ویتارا دیده شده است. خودرویی که دربازار ایران حداکثر تا ١٥٠میلیون تومان قیمت دارد. روابطعمومی سازمان انرژی اتمی هم واکنش مشابهی نسبت به تردد علیاکبر صالحی با خودروی مدل بالا و گرانقیمت دارد و به «شهروند» توضیح میدهد: رئیس سازمان انرژی اتمی، آدم سادهای است و ساده زندگی میکند و معمولا با خودروی پرشیا رفتوآمد میکند.
وی توضیح میدهد: در دولت قبلی علیاکبر صالحی، وزیر امورخارجه بود و ازهمینرو این احتمال وجود دارد که مشخصات خودرواش متفاوت ازسایر مسئولان بوده و ممکن است عکسهایی که سالهای گذشته دربرخی رسانهها منتشر شد، مربوط به آن دوره بوده است.
علی ربیعی وزیر هم با یک ماکسیمای سفید حاشیهساز شده است. خودرویی که حالا در بازار ایران حداکثر ١١٢میلیون تومان قیمت دارد. روحانینژاد از دفتر نهاد ریاستجمهوری میگوید: برخی از مسئولان باید حفاظت خاصی داشته باشند و ممکن است به همین منظور باید خودروهای مدل بالایی تدارک دیده شود که از نظر استحکام و بدنه و مسائل حفاظتی قابل قبول باشند. روحانینژاد عنوان میکند: درمورد عکسهایی که از خودروی مدل بالا و گرانقیمت علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی منتشر شده، باید بگویم که خودروی شخصی او نیست و متعلق به وزارتخانه متبوع ربیعی است.
بنز E٢٨٠ کالای لوکس استاما در حالی هر ازگاهی بنزسواریهای برخی از مسئولان و مقامات به سوژهای داغ تبدیل میشود و حتی در سالهای اخیر هم عدهای تلاش کردند که بنز مدل E٢٨٠ رئیس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام را دستمایهای برای انتقاد قرار دهند که به تشخیص هیأتوزیران این مدل خودرو کالای لوکس قلمداد و از سهسال پیش واردات آن ممنوع شده است.
در همین رابطه فرهاد احتشامزاده، رئیس انجمن واردکنندگان خودرو با اشاره به ممنوعیت واردات بنز E٢٨٠در سه سال اخیر میگوید: حجم موتور این خودرو بالای ٢٥٠٠ سیسی است و به اشتباه کالای لوکس تعریف شده است. البته احتشامزاده نسبت به کالای لوکس تلقیشدن این خودرو انتقاد دارد و اظهار میدارد: من معتقدم که به اشتباه بنز E٢٨٠ جزو کالای لوکس تلقی شده است اما دولت حاضر نیست که این اشتباه را تصحیح کند.
تشریفاتیها ممنوعیت واردات ندارندبا وجود آنکه سه سال است واردات این خودرو ممنوع است، اما فربد زاوه، کارشناس صنعت خودرو میگوید که اینگونه خودروها، خودروهای خاص هستند و شاید واردات آن برای افراد عادی ممنوع باشد اما هیأت وزیران میتواند ترخیص و واردات این خودروها را برای ارگانها و نهادهای خاص صادر کند. زاوه با بیان اینکه خودروهای خاص نیاز به ثبت سفارش ندارد، اظهار میدارد: دولت میتواند بهطور مستقیم برای نهادها و ارگانها مجوز واردات این قبیل خودروها را صادر کند. او با بیان اینکه خودروهایی که در اختیار نهادها و ارگانها است، متفاوت است، میگوید: برخی از این خودروها، خودروهای معمولی هستند و میتوانند تولید هرکشوری باشند و برخی دیگر خودروهای خاص هستند که در برخی کشورها تولید میشوند.
به گفته این کارشناس، خودروهای ضد گلوله و بعضاً ضد راکتی که برای حفاظت شخصیتها مورد استفاده قرار میگیرد، در کارخانه اصلی تولید میشود و در مراکز دیگری کارهای خاصی که مناسب این کار شوند، روی آنها انجام میشود. زاوه با اشاره به اینکه خودروهای هر ارگان و سازمانی مشخصات و ویژگیهای خاص خود را دارد و به تبع آن قیمتهای متفاوتی هم دارد، عنوان میکند: قاعدتا خودرويي که برای جابهجایی سران کشورها در نهاد ریاستجمهوری مورد استفاده قرار میگیرد با خودروهای وزرا تفاوت میکند. حتی برای جابهجایی سران کشورها، این موضوع که رئیسجمهوری کدام کشور باشد در انتخاب نوع خودرو تأثیرگذار است.
قیمت خودروهای تشریفاتی گاهی تا ٣ برابر میرسدبه گفته زاوه قیمت بنز E٢٨٠ و بنز الگانس که معمولا برای حفاظت شخصیتها مورد استفاده قرار میگیرد و خودروی مورد استفاده هاشمی رفسنجانی هم بود، حدود ٥٠هزار یورو تا ٦٠هزار یورو معادل ٢١٥ تا ٢٥٨میلیون تومان است و باید حدود ٢٠٠هزار یورو معادل ٨٦٠میلیون تومان برای ضد گلوله کردن آن و حدود ٣٠٠هزار یورو معادل یکمیلیارد و٢٩٠میلیون تومان برای ضد راکتکردن آن هزینه شود. این درحالی است که آپشن ضدگلولهبودن هم رتبهبندیهای مختلفی دارد و هزینهای که برای ضدگلولهکردن این خودرو انجام میشود، بستگی به آن دارد که این خودرو نسبت به گلوله چه اسلحههایی مقاوم باشد.
به این ترتیب ممکن است قیمت یک خودوری بنز که قیمت معمول آن ٥٠هزار یورو است با امکاناتی که روی آن نصب میشود، تا چند میلیون یورو هم برسد. اما در سال ٨٦ خبری هم در برخی رسانهها منتشر شد، مبنی بر اینکه در تاپ خودرو از زیرمجموعههای ایرانخودرو، تولید بنزهای سواری آغاز شده است. البته در حال حاضر خط تولید این خودروها متوقف شده است اما به گفته زاوه در همان مقطع زمانی هم این کارخانه فقط بنزهای استاندارد را تولید میکرد و بنز ضدگلوله و ضد راکت تولید نمیکرد. بنابراین خودروهایی که قابلیت حفاظت داشته باشد، همیشه ازطریق واردات دراختیار شخصیتها و مقامات قرار گرفته است.