تلگرام در تسخیر ایرانی‌ها

ایرانی‌ها ١٧٠‌هزار کانال تلگرامی راه انداخته‌اند که از این میان بیشتر از ١١‌هزار کانال بالای ٥‌هزار عضو داشته و به نوعی جز کانال‌های پرطرفدار و محبوب به شمار می‌آیند.

از کانال‌های فعال درشبکه اجتماعی تلگرام ۳۲ کانال بالای ۵۰۰‌هزار عضو و ۷ کانال نیز بیش از یک‌میلیون عضو دارند. جالب است بدانید که کانال‌های تلگرامی ایرانی روزانه یک‌میلیون و٥٠٠‌هزار مطلب منتشر می‌کنند و درمجموع بین ٢,٥ تا ٣‌میلیارد بازدید روزانه را رقم می‌زنند.

این بخشی از آماری است که مسعود اسدپور رئیس پژوهشگاه فضای مجازی دیروز به فارس اعلام کرده است.

او ادامه می‌دهد، هرکاربر ایرانی به‌طور میانگین در ١٣ کانال تلگرامی عضو است و روزانه نزدیک به ١٠٠ مطلب از تلگرام مطالعه می‌کند. علاقه عجیب و غریب ایرانی‌ها به فضای مجازی درشرایطی است که ایران براساس گزارش اتحادیه جهانی مخابرات درقعر جدول زیرساخت‌های اینترنتی و پهنای باند قرار دارد و تنها انگشت‌شماری کشورهای آفریقایی، آمریکای مرکزی و آسیا رتبه‌های پایین‌تر از ایران را به خود اختصاص می‌دهند. با این حال ایرانی‌ها رکورددار پیام‌رسان‌های اجتماعی و محبوب جهان هستند. این پتانسیل می‌تواند به گسترش اشتغال اینترنتی در ایران و درآمدزایی گسترده از تولید محتوای فارسی منجر شود. ظرفیتی که تاکنون به اندازه کافی مورد توجه قرار نگرفته است.

ایرانی‌ها ٨١‌درصد ترافیک تلگرام را دراختیار دارند
بیش از ٤٥‌‌میلیون کاربر ایرانی روی تلگرام وجود دارد. مدیران تلگرام اعلام کردند که تعداد کاربران ماهانه فعال این اپلیکیشن پیام‌رسان از مرز ١٠٠‌‌میلیون کاربر عبور کرده و روزانه حدود ١٥‌‌میلیارد پیام در این سرویس رد و بدل می‌شود. بعد از آن و درهفته گذشته بود که برادران دوروف، موسسان تلگرام اعلام کردند که ٢٠‌‌میلیون کاربر ایرانی از تلگرام استفاده می‌کنند.

حالا آنطور که آمارهای رسمی سرور مرکزی تلگرام نشان می‌دهد، براساس تعداد مراجعات به سرورهای تلگرام، بیش از ٤٥.٨‌‌درصد از ترافیک کاربران تلگرام روی سرور اصلی تلگرام یعنی‌ ای‌پی شماره ١٤٩.١٥٤.١٦٧.٩٩ ایرانی‌اند. ازطرف دیگر سرور telegram.org  که سرور اصلی تلگرام است، نشان می‌دهد که این نرم‌افزار در ایران، هفدهمین سایت برتر است و این درحالی است که در‌‌سال گذشته، این نرم‌افزار در رده ٦هزارمین سایت مورد استفاده ایرانی‌ها بود.

ازطرف دیگر، آمارهای سرور  telegram.me که مربوط به ترافیک کانال‌های تلگرام است و از ژوئن ‌‌سال گذشته فعال‌ شده، نشان می‌دهد که کاربران ایرانی ٨١‌‌درصد از ترافیک کانال‌ها را دراختیار دارند.

تلگرام سرانه مطالعه را بالا برده است
مسعود اسدپور رئیس پژوهشگاه فضای مجازی کشور همچنین گفته است؛ تلگرام سرانه مطالعه مردم کشور را بالا برده است. او دراین‌باره می‌گوید: اگرچه تلگرام به تنهایی سرانه مطالعه کشور را بالا برده و امر اطلاع‌رسانی را سرعت داده و کم‌هزینه کرده اما با توجه به این‌که بیشتر کانال‌های پربازدید درحوزه سرگرمی و خبر فعالیت می‌کنند، سطح مطالعه، سطح نازلی است و نشان می‌دهد برای استفاده صحیح از این حجم عظیم وقت آزاد و پتانسیل موجود، باید فرهنگ‌سازی گسترده‌ای صورت گرفته و با آموزش مناسب، مهارت‌های رسانه‌ای کاربران افزایش داشته باشد.

او ادامه می‌دهد: دراین صورت آفات استفاده از این شبکه‌ها کاهش یافته و کارکرد این شبکه‌ها از کاربردهای محدود سرگرمی و فوق برنامه به کاربردهای جدی‌تر و متنوع‌تر مانند حوزه‌های آموزشی، تربیتی، علمی، اقتصادی، خدماتی و مهارت‌افزایی گسترش خواهد یافت. ضمن این‌که امکان ایجاد اشتغال جدی‌تر درحوزه فضای مجازی فراهم می‌شود.

مردم میدان‌دار اشتغال در فضای مجازی شوند
اینکه فضای مجازی و تولید محتوای فارسی تا چه اندازه برای ایرانی‌ها ثروت‌آفرینی کرده است، مشخص نیست. آمار دقیق  در ایران همیشه یک پای لنگ فعالیت‌های اقتصادی بوده است و این مسأله برای تکنولوژی‌های جدیدتر صورت حادتری پیدا می‌کند.

کیوان نقره‌کار، مشاور مرکز تجارت الکترونیک وزارت صنعت می‌گوید: شاید آمارهای جسته و گریخته از درآمدزایی از کانال‌های مختلف باشد اما آمار مدون قابل اعتمادی از این مقوله وجود ندارد. البته گاهی اعداد و رقم‌هایی از درآمد‌های کانال‌های تلگرامی ثبت می‌شود که بسیار قابل توجه است و چیزی که محرز است، آن است که بیشتر این درآمدها به جیب بخش خصوصی رفته است.

 او معتقد است؛ به جای این‌که دولت با سازوکار دست و پاگیر و عریض و طویلش برای اشتغالزایی و درآمدزایی از فضای مجازی ورود پیدا کند، بهتر است با آموزش و فرهنگ‌سازی و حمایت از ایده‌های خلاق زمینه‌ای را فراهم کنیم که مردم میدان‌دار اشتغال درفضای مجازی باشند و بتوانند از ظرفیت ایجادشده و با تولید محتوا، ثروت‌آفرینی کنند.

تولید محتوای فارسی در فضای مجازی  ١٠ برابر می‌شود
البته پیش از این وزارت ارتباطات اعلام کرده است؛ از ایده‌های خلاق و تولید محتوا درفضای مجازی استقبال می‌کند و به طرح‌های مورد تأیید در این زمینه وام و تسهیلات کم‌بهره می‌دهد. براساس اعلام ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی ١٠برابرکردن تولید محتوای داخلی درفضای مجازی یکی از برنامه‌هایی است که در دستور کار وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات قرار گرفته است. خسرو سلجوقی عضو هیأت عامل سازمان فناوری اطلاعات ایران دراین‌باره از تدوین‌ برنامه ملی توسعه محتوا با تأکید بر اقتصادی‌کردن تولید محتوای دیجیتال درفضای مجازی خبر داده و گفته است؛ در این زمینه ۷۰ پیشنهاد ارایه شده و درنهایت ۱۹ عنوان پروژه درحوزه تولید محتوایی بومی فضای مجازی به تأیید رسیده است. براین اساس، وزارت ارتباطات در قالب بسته حمایتی و وام وجوه اداره‌شده از این طرح‌ها حمایت می‌کند.

این موضوع درشرایطی اتفاق می‌افتد که تلگرام ماجراهای دنباله‌داری در ایران پشت‌سر گذاشته است. از فیلترینگ تا انتقال سرور از روسیه به داخل کشور و رایزنی برای فیلترشدن تصاویر و استیکرهای مستهجن و... اما فیلترینگ تلگرام با بحث‌های طولانی و کشدار در نشست ١٣ عضو تصمیم‌گیرنده فضای مجازی رأی نیاورد و از آنسو روسیه نیز با انتقال سرور به داخل کشور موافقت نکرد. حالا شورایعالی فضای مجازی اعلام کرده است؛ برنامه دیگری برای تلگرام درنظر دارد و موضوع فیلترینگ و انتقال سرور تلگرام به ایران از دستور کار خارج شده است. براساس تازه‌ترین اعلام این شورا، سامانه‌های ویژه‌ای توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی طراحی می‌شود تا ظرف یک‌ماه ادمین کانال‌های پرطرفدار بالای ٥‌هزار عضو شناسایی شوند.

به گفته ابوالحسن فیروزآبادی دبیر شورایعالی فضای مجازی محتوایی که کانال‌های تلگرامی پرطرفدار منتشر می‌کنند، باید مطابق با ضوابط و قوانین کشور باشد و دستگاه‌های نظارتی برای رصد و نظارت براین کانال‌ها، قوانین رایج برای نظارت برمطبوعات را اعمال می‌کنند. البته نقره‌کار می‌گوید: نظارت بر محتوای کانال‌ها درهمه کشورها انجام می‌شود و کار غلطی نیست. به‌خصوص که مدیران برخی از این کانال‌ها حتی در داخل کشور نیستند اما آیا واقعا چنین اقدامی عملی است و تا چه اندازه می‌شود محتوای فضای مجازی را تحت چارچوب‌های مشخص درآورد؟