مکزیکوسیتی چگونه از شر آلودگی هوا خلاص شد

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انجمن علمی اقتصاد شهری ایران، دکتر سید محسن طباطبایی مزدآبادی در نشست «بررسی راهکارهای جهانی مدیریت آلودگی هوا با تمرکز بر مکزیک» با اشاره به اینکه فقدان توجه به پیوست های محیط زیستی توسعه سبب شده تا زندگی بشری درگیر چالش هایی شود که گاهی سلامت و گاهی نیز مستقیم جان انسان را به خطر می اندازد، گفت: آلودگی هوای تهران امر طبیعی نیست بلکه زائیده مدیریت ناصحیح است که در طول صدسال گذشته در این شهر رقم خورده است.

وی با بیان اینکه تهران در دهه های گذشته شاهد یک رشد جمعیتی فزاینده بوده که از توانمندی اکولوژیکی این منطقه خارج است، ادامه داد: مقصر اصلی آلودگی هوای تهران آن مدیرانی هستند که سبب شده اند سهم عمده جمعیت ایران در یک شهر متمرکز شود.

مدرس دانشگاه خوارزمی با اشاره به اینکه آلودگی هوا زائیده یک روز نیست و حل آن هم یک روزه شدنی نیست، افزود: معتقدیم روند مدیریت آلودگی هوا روبه بهبود است و بخش عمده ای از این بهبود نیز به خاطر حساسیت مردم و مطالبه رسانه ای است.

مدیر مسئول فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری با اشاره به اینکه تجارب گسترده ای در پیش روی شهرهای ایران در زمینه مقابله با آلودگی هوا وجود دارد، یادآور شد: می توان با بومی سازی این تجارب در مهار آلودگی هوا گام های موثری برداشت.

این متخصص شهری با تاکید بر اینکه در سنجش کیفیت هوا بنابر تشخیص سازمان بهداشت جهانی WHO از معیار ضریب کیفیت هوا یا AQI استفاده می شود، توضیح داد: صنایع و حمل و نقل با سوخت فسیلی دو عامل اصلی در ایجاد ذرات معلف با قطر کمتر از 2.5 میکرومتر در شهرها هستند.

دکتر طباطبایی ادامه داد: آلودگی هوا چهارمین عامل مرگ و میر جهانی است و قریب به 1.5 میلیارد تن در معرض این آلاینده ها قرار دارند و در سال 3 میلیون انسان جان خود را به دلیل آلودگی هوا از دست می دهند که تنها 10 درصد از آنها در کشورهای توسعه یافته زندگی می کنند و این نشان می دهد کشورهای جنوب اصلی ترین کانون های آلودگی هوا هستند.

نائب رئیس هیئت مدیره انجمن علمی اقتصاد شهری ایران به تجربه مکزیکوسیتی در مقابله با آلودگی هوا اشاره کرد و گفت: در سال 92 میلادی این شهر آلودترین شهر کره خاکی بود و موقعیت جغرافیایی این شهر که از سه طرف بین کوه محصور شده بود سبب می گشت تمام آلاینده های 4 میلیون خودرو به ابری سیاه بالای این شهر تبدیل شود؛ اما امروز مکزیکوسیتی بین 20 شهر آلوده دنیا نیز نیست و تعداد روزهای پاک در این کلانشهر ۲۰ میلیونی در سال ۲۰۱۲ به ۲۳۷ رسید.

دبیر انجمن علمی اقتصاد شهری ایران در ادامه به تجربه های مدیریتی مکزیک اشاره کرد و گفت: به طور اجمالی توسعه حمل و نقل عمومی با تاکید بر مترو، ایجاد سامانه گسترده BRT، ترویج دوچرخه سواری، کاهش زمان تست آلايندگی خودروها، نوسازی تاکسی ها و خروج کارخانه های آلاینده از شهر 6 کلید طلایی مکزیکوسیتی برای عبور از بحران آلودگی هواست.

طباطبایی در این زمینه توضیح داد: در زمینه توسعه حمل و نقل عمومی این شهر توانست به سرعت 12 خط را راه اندازی کند و با توسعه BRT سالانه 80 هزار تن از میزان آلاینده های دی اکسید کربن را کاهش دهد به طوری که در سال 2009 این شهر موفق به اخذ جايزه زيست محيطی "فمیلی روی" از دانشگاه آکسفورد شد.

مشاور معاون شهردار تهران گفت: در حوزه ترویج استفاده از دوچرخه نیز تنها در سال 2009 این شهر 21 کیلیومتر خط ویژه دوچرخه ایجاد کرده است.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه در حالی که معاینه فنی در ایران چندساله است، تست آلاینده ها در این شهر شش ماه است، گفت: محدوديت ورود خودروها به معابر شهری به صورت یک روز در هفته از جمله دیگر برنامه هاي مکزيکوسيتي برای کنترل آلودگی هوا در این شهر بود، ضمن اين که سرب از بنزين حذف شد و استفاده از مبدل های کاتاليستی نيز برای خودروها اجباری گشت.

مدیرمسئول فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری در خصوص نوسازی ناوگان حمل و نقل نیز گفت: در مکزیک با تسهیلات ارزان قیمت خودروها و تاکسی‌های فرسوده با روالی منظم تعویض شدند و مقام‌های دولتی مکزیک در سالهای گذشته در تلاش برای جایگزینی اتوبوسهای دیزلی با اتوبوس‌های هیبریدی بوده‌اند. همچنین بیش از 50 هزار کارخانه از داخل و اطراف شهر مکزیکوسیتی نیز به خارج از این شهر جا به جا شدند.

طباطبایی در ادامه با اشاره به اینکه تقریبا تمامی این طرح ها در تهران نیز در حال اجراست اما باید از خودمان بپرسیم چرا آلودگی هوا همچنان وجود دارد، گفت: به نظر می رسد مشکل اصلی در موضوع اجرای مصوبات و قوانین باشد.

وی با اشاره به اینکه همچنان خودروهای با آلایندگی بالا تولید می شوند و کارخانه های آلاینده در اطراف شهر فعالیت می کنند، افزود: نباید اجازه داد آلودگی هوا به یک عرف در جامعه شهری ما تبدیل شود چرا که هزینه اقتصادی آن می تواند روند توسعه را تحت تاثیر قرار دهد.