یارِ غار ١٨ساله آیت‌الله جنتی

کدخدایی از چهره‌های مورد وثوق جناح اصولگراست که همواره از سوی حوزویان و علمای حقوق قم تأیید و تقدیر شده است. در این گزارش نگاهی به کارنامه کاری او انداخته‌ایم:

بهانه: حاضریم اشتباهمان را جبران کنیم
هرچند جلسات خبری عباسعلی کدخدایی در مقام سخنگوی شورای نگهبان هرازچندگاهی خبرساز می‌شود، اما بهانه این گزارش برای نوشتن درباره او سخنان اخیرش در برنامه تلویزیونی «بدون تعارف» است که گفت: «من چند بار اعلام کردم اگر ما اشتباه و خطایی داریم، از مردم عذرخواهی می‌کنیم و حاضریم اگر جبران‌شدنی باشد، جبران کنیم، دبیر محترم شورای نگهبان هم یکی، دو نوبت حتی در خطبه‌های نماز جمعه اشاره کردند و حلالیت طلبیدند و اظهار کردند اگر اشتباهی صورت گرفته عذرخواهی می‌کنند، به‌هرحال هر جمع انسانی نمی‌تواند اشتباه نداشته باشد».

شناسنامه: حقوق‌دانی از اصفهان
نام کاملش عباسعلی کدخدایی‌الیادرانی است، ٥٥‌ساله و زاده اصفهان. کارشناس رشته حقوق از دانشگاه تهران است. از خانواده‌ و فرزندانش اطلاعات دقیقی در دست نیست جز اینکه خودش می‌گوید: «خیلی اهل تفریح‌کردن نیست و تنها تفریحش اگر زمان با آن یاری کند، کتاب‌خواندن است».

در باب کارنامه علمی‌اش اما می‌توان گفت پس از اتمام تحصیل، در وزارت سپاه سابق (وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح فعلی) مشغول به کار شد و پس از جنگ، برای ادامه تحصیل در انگلستان بورسیه شد و کارشناسی ارشد و دکترای خود را در رشته حقوق بین‌الملل از دانشگاه «هال» اخذ کرد.

او هم‌اکنون عضو هیأت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران است و مقالات بسیاری در زمینه حقوق اساسی و حقوق بین‌الملل در نشریات تخصصی حقوق به چاپ رسانده. دانشجویان او، خاطرات خوشی از کلاس‌های درس حقوق اساسی و حقوق اداری‌اش دارند و می‌گویند تسلط کدخدایی بر مبانی حقوق عمومی، همواره زبانزد محافل دانشگاهی است.
کدخدایی در کنار سه نفر دیگر از حقوق‌دانان کشور ازجمله حمیدرضا نیکبخت و میرحسن عابدیان، از طرف ایران، یکی از قضات عضو دیوان دائمی داوری بین‌المللی است.

کارنامه: ١٨ سال در شورای نگهبان
کدخدایی از دوره چهارم تاکنون در شورای نگهبان صاحب کرسی بوده است، ایامی با نام حقوق‌دان و گهگاهی به‌عنوان مشاور و سخنگو. هرچند سمت سخنگویی وی در قریب‌به‌اتفاق حقوق‌دانی‌اش در این شورا همراه او بوده است. کدخدایی با احتساب حقوق‌دانی‌اش در سه سال اول دوره اخیر شورای نگهبان، در مجموع ١٨ سال عضو حقوق‌دان این شورا بوده است.

او پیش‌تر در دوره‌های چهارم، پنجم و ششم - سه سال اول- عضو حقوق‌دان این شورا بود. کدخدایی تیرماه سال ٩٢ در انتخابات دور دوم این شورا با کم‌آوردن تنها یک رأی در مجلس شورای اسلامی نتوانست مجددا عضو حقوق‌دان شورای نگهبان - در دوره ششم- بماند. هرچند به‌عنوان مشاور عالی حقوقی-سیاسی دبیر شورا، صندلی‌اش را در این شورا حفظ کرد.

شانزدهم شهریور سال ٩٢، یعنی نزدیک به ٤٠ روز پس از آنکه کدخدایی نتوانست رأی مجلس را برای دوره دوم سه‌ساله حقوق‌دانی شورای نگهبان از مجلس بگیرد، جمعی از حوزویان و اساتید دانشکده‌های حقوق دانشگاه امام صادق به گردش شتافتند و در مراسمی با نام «مرد صدق و امانت» از او تقدیر کردند. در همان مراسم احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان، در تمجید از او گفت: «رأی‌نیاوردن عباسعلی کدخدایی در مجلس به‌عنوان عضو حقوق‌دان شورای نگهبان مسئله‌ای طبیعی نبود، بلکه برای رأی‌نیاوردن سخنگوی سابق شورای نگهبان مقدمه‌چینی شده بود... در ایام انتخابات سفارش زیاد می‌آمد و توقعات زیاد بود؛ ولی ایشان توجهی به این توقعات نداشت و استقلال خود و شورای نگهبان را حفظ کرد».

غلامعلی‌ حدادعادل، رئیس مجلس هفتم نیز در آن مراسم در تقدیر از کدخدایی گفت: «کدخدایی یکی از خوبان جماعت حقوق‌دانان است و ما وی را در دوره هفتم مجلس در شورای نگهبان آزموده‌ایم و آزمایش بزرگ وی در خدمت آیت‌الله جنتی در فتنه ٨٨ بود». آیت‌الله روح‌الله قرهی، مدیر حوزه علمیه امام مهدی(عج) نیز در تمجید او گفت: «اگر من عضو مجلس شورای اسلامی بودم، کدخدایی را انتخاب می‌کردم. ایشان انسانی ازدنیابریده و مطیع نظام و ولایت مطلقه فقیه است».

دوری او از سمت‌های رسمی شورای نگهبان سه سال بود، او هم‌اکنون- در دوره هفتم - نیز به‌عنوان عضو حقوق‌دان شورای نگهبان در این نهاد جایگاه حقوقی‌اش و البته سخنگویی‌اش را حفظ کرده است. ازهمین‌روست که او را یکی از باسابقه‌ترین حقوق‌دانان این شورا می‌دانند، قائم‌مقامی دبیر شورای نگهبان، معاون اجرائی و امور انتخابات شورای نگهبان نیز از دیگر سمت‌های مهمی بوده که او، پیش از این در شورای نگهبان داشته است. کدخدایی در جدید‌ترین حکمش در ٢٩ خرداد ماه ٩٥ از سوی احمد جنتی به‌عنوان مشاور و رئیس حوزه ریاست مجلس خبرگان رهبری انتخاب شده است تا اگر باز هم مجلس هم‌ساز او نشد، کرسی او در شورای نگهبان بی‌گزند باقی بماند.

در کنار همکاری مستمر کدخدایی با جنتی از سال ٧٧ تاکنون، کدخدایی سابقه همکاری با علی لاریجانی از اواخر دهه ٧٠ تا سال ٨٣ را نیز در کارنامه‌اش دارد. کدخدایی در آن زمان همراه با قاسم زمانی، محمد شریف و غلامرضا رفیعی اولین مطالعات حقوقی در زمینه ماهواره‌ها و پخش مستقیم آنها را در دفتر مطالعات حقوقی اداره کل حقوقی سازمان و تحت مدیریت قربانعلی مهری انجام دادند که حاصل آن سه جلد کتاب شد.

مواضع:
علاقه آیت‌الله جنتی به من «لطف خداوند» است، من با آیت‌الله جنتی هم مثل بقیه آقایان در همین شورای نگهبان ارتباطم نزدیک شده است، بارها هم با هم اختلاف‌نظرهای جدی داشتیم، به‌هرحال یا من ایشان را قانع می‌کنم یا ایشان من را قانع می‌کنند. فکر می‌کنم صراحت لهجه بنده باعث علاقه ایشان به من شده است. چون من هربار نظر مخالفی داشته باشم، صراحتا می‌روم و با ایشان مطرح می‌کنم و واقعیت‌های مسئله را می‌گویم./ گفت‌وگو با خبرآنلاین، تیر ٩٥.

قانون فعلی ما خلأهای زیادی دارد که امکان این تخلفات را افزایش می‌دهد، در بحث تبلیغات، تخلفات داریم، خریدوفروش آرا را داریم، توهین و افترای رقبا نسبت به یکدیگر را داریم و برای اینها باید تدبیر شود./ گفت‌وگوی زنده تلویزیونی، آذر ٩٥.