فرارو- اگر کلینتون پیروز شود، همسرش در چهار سال آینده چه میکند؟
به گزارش فرارو به نقل از نیوزویک، هیلاری کلینتون هماکنون نیز تاریخسازی کرده است؛ بهعنوان اولین زنی که در یک حزب سیاسی مهم نامزد ریاست جمهوری ایالت متحده آمریکا شده است. اینیک چالش تاریخی است، اما اگر پیروز شود فوراً با معضل آزاردهنده دیگری روبرو میشود: همسرش در چهار سال آینده چه باید بکند؟ سؤال بزرگ "با بیل چه کنیم؟" از آغاز مبارزات انتخاباتی کلینتون در ستاد او وجود داشته. کسی جوابی ندارد. تنها چیزی که از آن مطمئنیم این است که بیل قدرتمندترین همسر اول در تاریخ آمریکا خواهد شد؛ و بهاحتمالزیاد موفقترین یا مخربترین.
باوجود محبوبیت بیل در میان آمریکاییها و مردم سراسر جهان، بازهم بسیاری از مسائل و رسواییهای هیلاری کلینتون برایش مشکلساز خواهد بود. ویلیام جفرسون مدیر اصلاحات رفاهی هیلاری زندگی را برای بسیاری از فقیران بدتر کرد. اصلاحات عدالت کیفری او بسیاری از سیاهپوستان را پشت میلههای زندان انداخت و سازمان جمعآوری نقدیاش بهظاهر درگیر تضاد و تعارض منافع بود. بدون شک نامزد حزب جمهوریخواه در بحثهای رودررو از این مسائل برای حمله به هیلاری استفاده خواهد کرد.
دونالد ترامپ یک جواب کلی برای این سؤال دارد: او معتقد است مردها نباید اجازه دهند همسرانشان کار کنند. اما بیل و کلینتون هرگز سنتی نبوده و به حرفهای ترامپ گوش نکردهاند، بهجز زمانی که با چربزبانی یک چک کمک مالی از او گرفتند.
اگر هیلاری در ماه نوامبر پیروز شود، با اولین کاخ سفید تغییر جنسیت داده روبرو میشویم. پرسش "با بیل چه کنیم" آنقدر بحثبرانگیز و پیچیده است که یک گروه مشاور در حال کار روی آن هستند.
چه کسی گلها را میچیند؟همه در واشنگتن او را "بیل" صدا میزنند. زمانی که کلینتونها در مراسمهای رسمی وارد شوند، گویندگان آنها را چه خطاب خواهند کرد؟ آقایان و خانمها: خانم و آقای رئیسجمهور آمریکا؟ رئیسجمهور کلینتون و رئیسجمهور کلینتون سابق؟
ویلیام سیل مورخ کاخ سفید به نیوزویک گفت: "کسی که رئیسجمهور آمریکا شده باشد، همیشه این لقب را با خود خواهد داشت. من فکر میکنم بیل در محافل رسمی و در عموم همان آقای رئیسجمهور خواهد بود؛ و اگر هیلاری رئیسجمهور شود، آنها رئیسجمهور کلینتون و آقای کلینتون خطاب خواهند شد."
زمانی که فهمیدند بیل را چه خطاب کنند، این سؤال پیش میآید که او را کجا قرار دهند. املاک کاخ سفید محدود است و تخصیص آن بسیار سنتی است: ضلع غربی کاخ همیشه برای آقایان و ضلع شرقی برای خانمها بوده است. کسانی که بیل را میشناسند میدانند که او به دفتر قدیمی همسر رئیسجمهور در ضلع شرقی نخواهد رفت. اما نمیتواند دفتری در مجاورت "دفتر بیضی" داشته باشد زیرا آن دفتر برای معاون اول است.
زمانی که کلینتونها در کاخ سفید مستقر شوند، بعید است که بیل "مدیریت امور کاخ" را بر عهده بگیرد. این وظیفه بزرگ از قدیم بر عهده زنان بوده و شامل فعالیتهای رسمی و غیررسمی زیادی میشود (از خوشامدگویی همسران رهبرانی که برای دیدار به کاخ میآیند تا برنامهریزی و میزبانی بسیاری از رویدادها و مراسم کوچک و بزرگ در باغ یا کاخ) که در برنامه روزانه بانوی اول کشور قرار دارند.
ملانی ورویر رئیس کارکنان هیلاری کلینتون در دهه 1990 به نیوزویک گفت: "بانوی اول نقش و وظایف مهمی دارد و باگذشت زمان این مسئولیتها بیشتر شده و احتمال دارد در سالهای پیش رو از این هم بیشتر شود." اما وظیفه مدیریت امور کاخ سفید همیشه بر عهده یک زن نبوده. لقب "بانوی اول" تا قبل از مری لینکلن وجود نداشت و در دولت کندی به شهرت رسید؛ گرچه جکی کندی از این لقب متنفر بود. تا زمان ریاست جمهوری ویلیام هوارد، کارکنان و رابطهای اجتماعی کاخ سفید یک مرد را برای این سمت ترجیح میدادند. شاید هیلاری و بیل برای خود یک پیشخدمت فوقالعاده سطح بالا استخدام کنند تا به چنین مسائلی رسیدگی کند.
یک احتمال دیگر نیز وجود دارد: ممکن است هیلاری مانند بسیاری از زنان شاغل چندوظیفه را بر عهده بگیرد. ایلین کامارک که در دولت کلینتون در کاخ سفید معاون ال گور بود میگوید: "فکر میکنم هیلاری آنقدر زنانه است که بخواهد سری به گلها بزند. این کار برای او از بسکتبال نگاه کردن مردها وقت کمتری میگیرد."
به اشتراکگذاری قدرت: رقابت مثلثیهیلاری بهصورت نیمه جدی گفته وسوسه شده است بیل را نخستوزیر خود کند. او گفت: "بیل برای این سمت مناسب خواهد بود؛ اما بر اساس قانون اساسی واجد شرایط نیست."
هر کس که بهعنوان نخستوزیر انتخاب شود، بهتر است خودش را برای یک جریان مثلثیِ در حد المپیک آماده کند. حتی قبل از ورود بیل و هیلاری به کاخ سفید در سال 1993، هیلاری و گور دائماً برای جلبتوجه بیل باهم رقابت میکردند و هیلاری همیشه پیروز میشد. زمانی که بیل همسرش را برای تدوین برنامه مراقبتهای بهداشتی ملی انتخاب کرد، حتی با الگور مشورت هم نشد. کلینتونها به گور بیاعتنایی نمیکردند، اما از ابتدا مشخص شد که بیل بدون مشورت با هیلاری درباره هیچچیزی تصمیم نمیگیرد. آن زمان، کارکنان کاخ سفید به شوخی عنوان "دیوان عالی" را به هیلاری داده بودند.
دی دی مایرز دبیر مطبوعاتی بیل کلینتون میگوید: "همیشه میگفتیم با دیوان عالی مشورت شده؟ هر موقع بیل میگفت میخواهد به داخل کاخ برود میفهمیدیم میخواهد با هیلاری مشورت کند و ممکن است با برنامهای کاملاً متفاوت برگردد."
در کاخ سفیدِ هیلاری، بازهم سه آدم بسیار قدرتمند با زیردستان و برنامههایشان وجود خواهند داشت. اما مشاور قدیمیِ کلینتون پال بگالا میگوید این مسئله جای نگرانی ندارد زیرا همسران رئیسجمهورها همیشه قدرت را به دست میگیرند. "بیل و هیلاری بیش از چند دهه است که این مسائل را حل کردهاند: اول بهعنوان همسری حامی و مشاوری غیرقابل تعویض، اکنون بهعنوان وزیر امور خارجهی نزدیک به ریاست جمهوری. حقیقت این است که بیل آدمی است که کنار آمدن با او بسیار آسان است و کارکنان و کادر خانم رئیسجمهور نیز به همین نتیجه خواهند رسید. داشتن اینهمه استعداد در گروه همیشه مشکل است."
کلینتون بهوضوح درباره نقش همسرش صحبت نکرده اما همانطور که خودش گفته قصد دارد او را " از بازنشستگی" خارج کند. درباره ایدهی دادن سمت رسمی به بیل عدم توافق وجود دارد. کامارک میگوید: "بهطورکلی اعتقاد بر این است که دادن مسئولیت به هیلاری در زمان ریاست جمهوری بیلکار اشتباهی بود و امیدوارم هیلاری هم همانند دو رئیسجمهور گذشته در این زمینه بااحتیاط عمل کند."
هیلاری چند بار درباره برنامههایش برای بیل به گنگی سخن گفته است. اخیراً گفت قصد دارد برای کمک به آمریکاییها در یافتن شغل او را به کار بگیرد. در جریان مبارزات مقدماتی در کنتاکی گفت او را مسئول احیای اقتصاد خواهد کرد؛ مخصوصاً در شهرها و مناطقی که به چشم نمیآیند. در جریان مبارزه در کارولینای شمالی در سال گذشته، گفت که همسرش در میان "بهترین مشاورانی که میتواند داشته باشد" خواهد بود. زمانی که از او سؤال شد آیا بیل سمت ویژهای خواهد داشت پاسخ داد: "به خاطر دستاوردهایی که در دولت همسرم حاصل شد، بهخصوص درزمینهٔ افزایش درآمدِ همه مردم و نجات بسیاری از فقر، حتماً این کار رو خواهم کرد."
بیل کشور را به وضعیت اقتصادی خوبی رساند: با بودجهای متعادل، 22.7 میلیون شغل جدید و 7.7 میلیون فقیر کمتر از زمانی که سوگند ریاست جمهوری یادکرد. بیل نگرانیهای زیادی برای افراد بیکار دارد. یکی از دستیاران سابق کلینتون میگوید: "مردم اعتقاددارند بیل میتواند در آپالاشیا فرصت شغلی ایجاد کند. تقریباًهمه باور دارند که او به افراد بیکار اهمیت میدهد."
ران فورنیر نویسنده مجله ملی معتقد نباید اینگونه حرفها را جدی گرفت. تصور میکنم هیلاری از حضور فعال بیل سخن میگوید تا نقشی در جمعآوری رأی داشته باشد. او میگوید: "فکر میکنم به نظرسنجیها نگاه کردند و دیدند که هیلاری در آستانه شکست در کنتاکی قرار دارد و بیل همیشه در این ایالت محبوب بوده است."
هیلاری همچنین پیشنهاد کرده بیل را "به مأموریت اعزام میکنم... زیرا او در انجام و به ارمغان رساندن کارها به نفع آمریکا منحصربهفرد است." برخی نزدیکان کلینتون در گفتگو با نیوزویک ابراز کردند بیل میتواند سفیر خوبی برای خاورمیانه باشد و این حرکت شانس دوبارهای به او برای حل مناقشه اسرائیل- فلسطین خواهد داد. اما این مسئله بر این فرض است که بیل کلینتون هنوز هم انرژی بیحدوحصر موردنیاز برای دیپلماسی پیچیده این منطقه را دارد.
کار خارج از کاخ سفید
اگر هیلاری پیروز شود، کاخ سفید بیشتر شبیه به خانههای قشر مرفه آمریکا میشود: درآمد دو برابر، سفید و ثروتمند. کلینتونها بخشی از یک نسل جدید هستند؛ زن و شوهر قدرتمند جهانی.
بیل از زمانی که خیابان 1600 پنسیلوانیا را ترک کرد، از طریق سخنرانیهایش از سال 2001 تا 2012 صد و چهار میلیون دلار درآمد داشته و یک سازمان خیریه جهانی احداث کرده که در طول یک دهه حدود سه میلیارد دلار کمک جمعآوری کرده است. این سازمان با ایدز مبارزه کرده، به زنان و دختران در کشورهای فقیر و محروم آموزش داده و به مردم در بلاهای طبیعی مانند زلزله کمک کرده است. بیل کلینتون اعلام کرده که در صورت راهیابی همسرش به کاخ سفید دیگر سخنرانی پولی نمیکند، اما نه او نه هیلاری اعلام نکردهاند از نقش خود در سازمان کلینتون دست میکشند.
اگر او سازمان و شغلی در خارج از کاخ سفید دستوپا کند، اولین همسر رئیسجمهوری خواهد بود که خارج از کاخ کار میکند. اما دیگر مردان اول در سراسر جهان در خانه نمانده و به پذیرایی از همسرانشان بعد از کار مشغول نشدهاند. همسر مارگارت تاچر، دنیس، یک تاجر میلیونر بود و به همسرش درباره مسائل مالی و اقتصادی مشورت میداد. همسر صدراعظم آلمان آنجلا مرکل نیز یک شیمیدان و استاد تمام دانشگاه هومبولت برلین است که گفته میشود مراسم آغاز به کار همسرش را از آزمایشگاه خود نگاه کرد.
احتمالاً کلینتونها از این مقایسه خوششان نمیآید، اما آنها شباهت زیادی با گروههای زنوشوهری در آمریکای جنوبی دارند. در دهههای 1940 و 1950 خوان و اوا پرون آرژانتینی یک گروه سیاسی درستوحسابی بودند: زمانی که خوان رئیسجمهور بود، همسرش وزیر کار و بهداشت و درمان بود. سپس اولین حزب سیاسی زنان را تأسیس کرد و قبل از مرگ بر اثر سرطان در سن 33 سالگی، برای ریاست جمهوری نامزد شد. آخرین رئیسجمهور آرژانتین، کریستینا الیزابت فرناندز کرشنر پس از شوهرش نستور کرشنر به ریاست جمهوری رسید.
این چشمانداز که بیل موقعیت خود در بنیاد کلینتون را حفظ کند برخی از حامیان هیلاری را عصبانی میکند و مخالفانش بهمحض ورود او به کاخ سفید درخواست تحقیق درباره این بنیاد میکنند. سه میلیارد دلار این سازمان مملو از تضاد منافع با رهبرانی است که به مسائل حقوق بشر میخندند. برخی از اهداکنندگان اصلی این بنیاد تجاری هستند که از درهایی که بیل کلینتون از منابع غنی کشورهای درحالتوسعه برای آنها باز کرد، به اینجا رسیدهاند.
ازنظر قانونی بیل میتواند حتی با پیروزی همسرش نیز بنیاد کلینتون را اداره کند؛ زیرا او یک کارمند فدرال نیست. اما برخی شرکتهای آمریکایی تحت قوانین فساد خارجی متهم شدهاند که به آنچه بنیاد کلینتون از ثروتمندان میخواهد شباهت دارد: در خیریههای مرتبط با سیاستمداران شرکت کنید.
سپری شدن سالهای طلاییشان در کاخ سفید شبیه یک داستان خوب و خوش افسانهای میماند. بیل قبلاً بیان کرده بود که مادرش با ازدواج او و هیلاری موافق نبوده؛ اما بیل نمیتوانست زندگی در کنار شخص دیگری را تصور کند. او از "مکالمات بیانتها" با هیلاری سخن میگفت. مخالفان این زوج هرچقدر هم تلاش کنند بازهم نمیتوان انکار کرد که آنها زمانی عاشق هم بودند. یکی از دوستان قدیمی این زوج میگوید که هیلاریِ جوان عشقی نوجوانانه و شاعرانه به بیل داشت.
اما زمانی که کاخ سفید را ترک کردند، بیل اولین رئیسجمهوری بود که به اتهام رابطه جنسی نامشروع با یک کارآموز استیضاح شد. هیلاری پشت همسرش ایستاد؛ اما عصبانی بود. گزارشهای متعددی از دعوا و جیغ در کاخ سفید منتشر میشد که در برخی از آنها هیلاری همسرش را زخمی میکرد. ران کسلر میگوید یکبار هیلاری کتابی را به سمت بیل پرتاب کرد که به او نخورد و به سر مأمور حفاظت اصابت کرد. گویا هیلاری با کتاب بر سر رئیسجمهور ضربه زده بود؛ اما بیل اعلام کرد به درب حمام برخورد کرده است.
رویای فمینیستها اینگونه بود که هیلاری از شر بیل خلاص شود و تنها به کاخ سفید برود و ثابت کند رئیسجمهور به مرد اول نیازی ندارد. اما هیلاری باهمسرش ماند و برای این کار رنج کشید؛ هم از لحاظ شخصی و هم حرفهای. نقشی که برای زنان به قدمتِ کتابهای مقدس است. هر تصمیمی که هیلاری برای بیل بگیرد انقلابی خواهد بود؛ گرچه خود او اینگونه نیست.