سه پسر جوان زمانی که برای تفریح به رودخانهای در زابل رفتند، هرگز تصورش را هم نمیکردند که با شنای آخرشان هم مرگ خود و هم مرگ دهها هزار ماهی رودخانه را رقم بزنند. وقتی عوامل امدادی که برای یافتن اجساد این سه پسر به رودخانه رفتند، به خاطر بستهشدن آب رودخانه دههزار ماهی نیز تلف شدند.
یکی از تنها تفریحات مردم بهویژه در فصل تابستان، شنا در کانالهای آبیاری یا در کانالهاست که این تفریحات همواره با مشکلات و خطراتی برای مردم همراه بوده است. پایان قصه غمانگیز شنا کردن در دریاچهها و نهرهای سیستان هرساله باعث کشتهشدن تعدادی از جوانان و مردم این منطقه از کشور میشود. استان سیستانوبلوچستان یکی از نقاط گرم کشور است که حدود ۵ماه از سال، هوای گرم دارد و سبب میشود تفریحات آبی در این ایام جایگاه ویژهای داشته باشد که هرساله خبرهای تأسفباری از غرقشدن جوانان به گوش میرسد. با توجه به اینکه تعداد استخرهای شنا در منطقه سیستانوبلوچستان بسیار محدود است و بخش قابل توجهی از مردم استان به این استخرها دسترسی ندارند، شنا در سواحل یا نهرها و رودخانهها و کانالهای آبیاری بیش از استخرهاست.
شنا در محلهایی که هیچ زیرساختی برای شناکردن در آن ایجاد نشده، همواره با خطراتی همراه است و گاهی باعث تلخشدن شادی جوانان در این تفریحات میشود. با این حال عدم آشنایی به فنون شنا باعث شد که باز هم سه پسر به کام مرگ بروند. ظهر سهشنبه هفته گذشته بود که سه پسر برای تفریح به کنار رودخانهای در شهرستان زابل رفتند. آنها کنار رودخانه نهرو زابل نشسته بودند، اما چند دقیقه بعد حادثهای هولناک برای هر سه نفرشان رخ میدهد. این سه نفر که تصمیم گرفتند کنار رودخانه کمی آبتنی کنند، ناگهان به داخل رودخانه افتادند و آب آنها را با خود برد. این سه پسر غرق شدند و همان لحظه شاهدان این صحنه دردناک با عوامل امدادی تماس گرفتند. دقایقی بعد اورژانس و ماموران هلالاحمر برای بررسی موضوع راهی محل حادثه شدند.
آنها عملیات جستوجوی این سه پسر را آغاز کردند و درنهایت با اجساد هر سه نفر آنها مواجه شدند. مهدی راشکی معاون جمعیت هلالاحمر زابل در رابطه با این حادثه گفت: سه پسر ظهر شنبه در رودخانه نهرو زابل غرق شدند. پس از اطلاع عوامل امدادی از این موضوع، بلافاصله آنها ماموریت خود را آغاز کردند. با تلاش امدادگران هلالاحمر ساعتی پس از حادثه جسد هر سه پسر غرقشده پیدا شد. مهدی راشکی معاون جمعیت هلالاحمر زابل، سن این افراد را ٢٢، ١٧ و ٩سال ذکر کرد. معاون جمعیت هلالاحمر زابل در ادامه با اشاره به هویت این افراد، نام خانوادگی غرقشدگان را براهویی و کُرد عنوان کرد.
مرگ ١٠هزار ماهیاما این پایان ماجرا نبود. با کشتهشدن این سه پسر جوان و نوجوان در رودخانه نهرو، مرگ ماهیهای زیادی هم رقم خورد، چراکه برای یافتن اجساد این سه پسر جلوی برخی از مسیرهای ورودی آب به این رودخانه گرفته شد تا اجساد آنها هرچه سریعتر پیدا شوند اما پس از یافت شدن اجساد، آب در این مسیرها رها نشد. کاهش آب در بستر رودخانهها، کمبود اکسیژن و گرمشدن هوا را درپی داشت که به خاطر آن ماهیان رودخانه نیز تلف شدند. ماهیان تلفشده از نوع کپور و شیرماهی هستند.
الهام آبتین رئیس اداره حفاظت محیطزیست زابل درباره دلیل تلفشدن دهها هزار قطعه ماهی در رودخانه استان سیستانوبلوچستان گفت: «مسدود کردن آب رودخانه برای یافتن اجساد غرقشده و کمبود اکسیژن و افزایش دما دلیل اصلی تلفشدن دهها هزار قطعه ماهی در رودخانه است. هفته گذشته سه نفر در رودخانه نهرو زابل غرق شدند و سازمان امور آب ورای پیدا کردن اجساد مسیر آب را بست و در فاصلهای که آب بسته شد، به دلیل افزایش دمای هوا به بالای ٤٠ درجه و وزش بادهای ١٢٠روزه ماهیها با کمبود اکسیژن محلول درآب روبهرو شدند. در یکی دو روزی که آب بسته شد، متاسفانه ماهیها در رودخانه نیمروز تلف شدند. البته با توجه به تصویرهای منتشرشده نمیتوان درباره مقیاس و وسعت این موضوع قضاوت کرد.»
رئیس اداره حفاظت محیطزیست زابل با اشاره به سیلابهای منطقه در ادامه صحبتهایش گفت: «بهطور معمول سیلاب که وارد منطقه میشود، همراه خود ماهیهایِ زیادی میآورد و تراکم این ماهیها پس از مدتی که بادهای ١٢٠روزه آغاز وحجم آب ورودی کم و دما عمده میشود، تناسبی با آب موجود در منطقه پیدا نمیکنند و در نتیجه حالت کاهش منابع حاصل میشود. درنهایت گونههای جانوری که امکان بقا داشته باشند، حفظ میشوند و این حالت در این رودخانه نیز به وجود آمده است.»
آبتین عامل اصلی تلفشدن دهها هزار قطعه ماهی در رودخانه را بستهشدن آب رودخانه برای یافتن اجساد و کمبود اکسیژن محلول در آب و تبخیر و افزایش دما عنوان کرد و گفت: «خوشبختانه مردم ماهیهایی که تلف شدهاند را جمعآوری کرده و از آن بهرهبرداری اقتصادی کردند.»
وی وقوع این حوادث را اجتنابناپذیر دانست و گفت: «هرساله ما در برخی نقاط با این موضوع روبهرو هستیم.»
تفریح مفرح یا بازی با جاناین درحالی است که اصغر قورزهی رئیس هلالاحمر شهرستان زابل دراینباره گفت: «این سه جوان سیستانی که درحال شنا در رودخانه بودند، جان خود را از دست دادند. در این میان به منظور یافتن پیکر سه پسر غرقشده جریان آب به دستور فرماندار بسته شد تا با تلاشهای بیشتر جسد آنها پیدا شود.»
وی بابیان اینکه، غرقشدگان از طایفه براهویی و کُرد بودند، گفت: «با توجه به اینکه بستر رودخانه به دلیل وضع ناپایدار جریان آب محل مناسبی برای شنا نیست، تأکید میشود از شنا در محلهای فوق به شدت خودداری شود. متاسفانه در هفته قبل نیز شاهد غرقشدن جوان ۲۱سالهای در سد سیستان بودیم اما با این وجود باز هم شاهد شنای افراد در رودخانه هستیم. به دلیل ایجاد گرداب در رودخانه به دلیل وضع ناپایدار آب حتی شناگران ماهر نباید در رودخانهها شنا کنند، چراکه به یکباره زیر پای شناگر خالی یا با قفلشدن ماهیچهها مواجه خواهند شد. با توجه به وجود استخر در شهرستان زابل جوانان به منظور شنا و پرکردن اوقات فراغت خود به استخرها مراجعه و از شنا در بستر رودخانهها بهطور جدی خودداری کنند.»