ترفند زيركانه دولت برای انتقال آب کارون به کرمان

سه شنبه هفته جاری و در جریان سفر رئیس جمهور به استان کرمان، طرح ساخت تونل انتقال آب بهشت آباد ـ که بر اساس آن سالانه یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون متر مکعب آب از حوضه آبریز کارون به فلات مرکزی انتقال خواهد یافت ـ  رسما آغاز به کار کرد. با این حال، بررسی‌ها گویای آن است که در موج جدید علاقه برای اجرای این طرح از سوی دولت، دو ترفند زیرکانه اما نگران کننده وجود دارد که بی توجهی به آن‌ها آسیب‌های فراوانی به همراه خواهد داشت.
 
به رغم اعترضات فراوان در رابطه با طرح انتقال آب بهشت آباد، این پروژه در سال ۱۳۹۰ به تصویب شورای عالی آب رسید و کلنگ احداث آن در‌‌ همان دوران به زمین خورد. مرور گذشته نشان از آن دارد که هرگاه عزم مسئولین برای اجرای این طرح جزم شد، اعتراض، تحصن و تهدید نمایندگان خوزستان و چهارمحال بختیاری در مجلس شورای اسلامی ـ که همراهی مردم را نیز در پی داشت ـ عملیاتی شدن این طرح را به تعویق انداخت.
 
به گزارش «تابناک» از زمان تصویب نهایی طرح سد و تونل انتقال آب بهشت آباد در سال ۱۳۹۰ که با پیگیری و فشار شدید برخی مسئولان فلات مرکزی کشور و همراهی «مجید نامجو» وزیر وقت و کرمانی نیرو در شورای عالی آب انجام شد، مخالفت‌های فراوانی از سوی مردم، نمایندگان مجلس شورای اسلامی و سازمان‌های مرتبط با مسائل آب از جمله سازمان حفاظت محیط زیست، مرکز پژوهش‌های مجلس و سازمان مدیریت منابع آب با عملیاتی شدن این طرح به وقوع پیوست.
 
«نور الله حیدری»، نماینده مردم شهرستان‌های اردل، فارسان، کیار و کوهرنگ در مجلس شورای اسلامی دوره هشتم، از اولین نمایندگانی بود که در مهر ۱۳۹۰ اعتراض خود را به این طرح اعلام کرد. در ادامه نیز سایر نمایندگان استان چهار محال بختیاری به این اعتراض پیوستند و نمایندگان استان خوزستان نیز تهدید به استعفای دست جمعی در صورت عدم لغو این پروژه عظیم انتقال آب را مطرح کردند. هرچند این اعتراضات اصل پروژه را لغو نکرد، باعث معوق شدن عملیاتی شدن آن شد.
 
جدا از اعتراضات مهر ماه سال ۱۳۹۰ که در پی تصویب نهایی این طرح در شورای عالی آب و با محوریت نمایندگان استان‌های چهار محال بختیاری و خوزستان در مجلس شورای اسلامی ایجاد شد، تحرکات دوباره مقامات مسئول برای اجرای این طرح در فروردین ۱۳۹۳ بار دیگر موجی از اعتراضات را در استان چهارمحال بختیاری و خوزستان به پا کرد.
 
سی ام فروردین ۱۳۹۳ در دانشگاه شهرکرد یک تمجع اعتراضی با محوریت نماینده‌های مجلس برگزار شد که در آن «سعید زمانیان» نماینده مردم شهرستان ‌های شهرکرد، بن و سامان در مجلس‌ شورای‌ اسلامی ‌در این گرد همایی اعتراضی گفت: «مردم این استان از تمام شهرستان ‌ها، امروز در این مکان گرد هم آمده ‌اند تا مراتب اعتراض خود را به حفر تونل نشان داده و به ‌دنبال احقاق حقوق خود هستند».
 
«حمیدرضا عزیزی»، نماینده مردم شهرستان ‌های فارسان، اردل، کیار و کوهرنگ در مجلس ‌شورای ‌اسلامی با بیان اینکه مسئولان چهارمحال ‌و بختیاری با پشتوانه مردمی، مانع اعمال زور و قدرت ‌ها خواهند شد، گفت: «ما در مقابل آن کسانی که دیپلماسی منطق و کار‌شناسی را قبول ندارند با قدرت خواهیم ایستاد و نخواهیم گذاشت که استان چهار محال‌ و بختیاری، قربانی این ظلم ‌ها و سیاسی ‌بازی‌ها شود.» ذکر این نکته ضروری است که مجموعه این اعتراض‌ها، بار دیگر مسئولانی که تصمیم جدی بر آغاز عملیات حفاری این تونل را داشتند، مردد کرد و طرح به تعلیق درآمد.
 
توضیح بیشتر آنکه با وجود آغاز عملیات احداث سد و تونل بهشت آباد در سال ۱۳۹۰ و به تعلیق درآمدن کلی و جزئی آن در پنج سال گذشته به دلیل اعتراضات و مخالفت مردم استان‌های چهارمحال بختیاری و خوزستان ـ که همواره با محوریت مخالفت‌های نمایندگان مجلس شورای اسلامی رخ می‌داد ـ و مخالفت‌های سازمان‌هایی نظیر حفاظت محیط زیست را هم همراه داشت، سه شنبه ۲۱ اردیبهشت ۹۵ بار دیگر این طرح در جریان سفر «حسن روحانی» به استان کرمان کلنگ زنی شد.
 
عملیات کلنگ زنی مجدد طرح انتقال آب بهشت آباد، در حالی کلید خورد که نمایدگان مجلس دهم، آخرین روزهای کاری خود را می‌گذرانند و نمایندگان مجلس یازدهم نیز به دلیل مستقر نشدن امکان مشخصی برای اعتراض ندارند. این موضوع این شائبه را ایجاد می‌کند که مسئولان دولت دهم در اقدامی هوشمندانه و آگاهانه با هدف کاهش احتمال اعتراضات به ویژه اعتراض نمایندگان مجلس، تاریخ مذکور را برای آغاز عملیات حفاری تونل انتخاب کردند.
 
فارغ از نکته مهم ذکر شده در تصمیم اخیر مسئولین، یک نکته هوشمندانه و نگران کننده دیگر نیز وجود دارد و آن اینکه هرچند معمولاً عملیات حفاری تونل‌های انتقال آب از نقطه مبدأ و مقصد همزمان آغاز می‌شود، مسئولین به دلیل آگاهی از موج اعتراضات اهالی این تونل در مبدأ قصد دارند، عملیات حفاری این طرح عظیم را تنها از مقصد آغاز کنند.
 
با توجه به آنچه رفت، به نظر می‌رسد با اینکه دو تصمیم ذکر شده بالا یعنی انتخاب فصل بلاتکلیفی مجلس و آغاز عملیات حفاری از مقصد به صورت هوشمندانه خواهد توانست موج اعتراضات را در کوتاه مدت خنثی کند، بی توجهی به خواسته‌های مردم معترض و مخالف، آسیب‌های زیست محیطی، خسارت‌های این طرح در کاهش حجم آب مبدأ، تغییر اکوسیستم و... در آینده نزدیک، دولتمردان و کشور را با چالش‌های پیش بینی ناپذیری روبه رو خواهد کرد.