آرایش سیاسی مجلس دهم چگونه خواهد بود؟

فرارو- یک استاد دانشگاه با اشاره به نتایج انتخابات مجلس در دور دوم گفت: «انگیزه اصولگرایان پیش از دور دوم انتخابات شکسته شده بود و اثر این شکستگی در مجلس نیز وجود خواهد داشت. با این حال من معتقدم اختلافات میان اصولگرایان مربوط به گذشته است و اختلافاتی که میان اعضای لیست امید شکل می گیرد مربوط به آینده است.»

انتخابات مجلس در دورم دوم نیز با پیروزی نسبی لیست امید به پایان رسید. لیست امید توانست از مجموع 68 کرسی باقی مانده حدود 40 کرسی را بدست آورد تا اکثریت مجلس دهم را متعلق به خود کند. اکنون می توان درباره آرایش سیاسی مجلس دهم و موضوع انتخاب ریاست مجلس صحبت کرد. کاظم جلالی که با آرای لیست امید وارد مجلس دهم شده اخیرا گفته قرار است موضوع ریاست مجلس میان آقای لاریجانی و عارف به صورت توافقی تصمیم گیری شود.

آرایش سیاسی مجلس دهم چگونه خواهد بود؟

دکتر حشمت الله فلاحت پیشه استاد دانشگاه و منتخب مردم اسلام آباد غرب در مجلس دهم در گفتگو با فرارو گفت: «باید دید گرایشی که کاندیداها برای خود عنوان کردند آیا ناشی از ریشه اصولگرایی یا اصلاح طبی آنها است یا بر اساس مقتضیات زمانی انتخابات چنین گرایشی را انتخاب کردند. لذا نوع تعریفی که بر این اساس شکل می گیرد در آرایش سیاسی مجلس آینده اثرگذار است. به طور مثال برخی افراد ممکن است گرایش سیاسی خود را پنهان کرده باشند تا شرایط رای آوری بیشتری پیدا کنند که در داخل مجلس دیگر این پنهان کاری ادامه نخواهد یافت.»

وی ادامه داد: «بر اساس آماری که منتشر شده است می توان گفت اکثریت ضعیفی به اصلاح طلبان و اقلیت قوی به اصولگرایان رسیده و مستقل ها بیش از 80 کرسی دارند که این موضوع نقش مستقل ها را مهم نشان می دهد. یعنی حتی اگر بپذیریم گرایشی که نمایندگان اصلاح طلب و اصولگرا برای خود عنوان کردند واقعی است، مستقلین کسانی خواهند بود که در مجلس آینده نقش مهم و موثری خواهند داشت.»

وی افزود: «کسانی که به عنوان مستقل رای آورده اند از این ویژگی برخوردارند که عقبه، پیشینه و سواد کارشناسی لازم را دارند و اگر بتوانند میان خود ساختار و سازمانی ایجاد کنند که تبدیل به یک فراکسیون تبدیل شوند آنگاه در کمیسیون ها می توانند صاحب نقش، تاثیر و مقام شوند.»

این استاد دانشگاه اظهار کرد: «منتهی یک واقعیتی وجود دارد که همان دولت است و لذا نوع رفتاری که در آینده دولت با مجلس خواهد داشت بر آرایش سیاسی مجلس اثر می گذارد. یعنی نوع رابطه ای که دولت مردان و به ویژه نمایندگان پارلمانی دولت با نمایندگان مجلس برقرار می کنند در رای آن دسته از نمایندگانی که شاید مقتضیات انتخاباتی باعث نام گذاری سیاسی آنها شده است اثر می گذارد و با توجه به نگاه کاربردی که نمایندگان نسبت به حوزه انتخابیه خود دارند ممکن است له یا علیه جریان های نزدیک به دولت موضع بگیرند.»

فلاحت پیشه در پاسخ به این سوال که مجلس دهم شاهد چند فراکسیون خواهد بود؟، گفت: «من معتقدم دو فراکسیون اصلاح طلب و اصولگرا شکل خواهد گرفت و باید دید آیا مستقل ها نوعی احساس این همانی با هم پیدا می کنند یا خیر که اگر این احساس شکل بگیرد می توانند فراکسیون سوم را شکل دهند.»

وی ادامه داد: «لذا من معتقدم دو جریان اصلاح طلب و اصولگرا از هم اکنون سعی می کنند افراد مستقل را به خود جذب کنند تا در آینده از امتیازاتی همچون چینش های تخصصی و کمیسیونی در داخل مجلس و امتیاز دولت استفاده کنند.»

فلاحت پیشه در پاسخ به این سوال که احتمال گرایش مستقل ها به سمت جریان حامی دولت چقدر وجود دارد؟، گفت: «این موضوع به نوع رفتار دولت بستگی دارد؛ چنانکه برخی دولت ها در این رابطه حرفه ای تر عمل می کنند و مستقل ها را جذب می کنند؛ اما برخی دیگر ممکن است اعتقاد لازم را در این باره نداشته باشند. به طور مثال در زمان آقای احمدی نژاد از آنجا که اساسا اعتقادی به کار با مجلس وجود نداشت نه تنها مستقل ها را جذب نکرد؛ بلکه حتی نیروهای نزدیک به دولت را نیز نتوانست حفظ کند و در دور دوم خیلی از نمایندگان مخالف دولت ایشان بودند.»

وی تصریح کرد: «اما معمولا دولت های نزدیک به اصلاح طلب در این باره حرفه ای تر عمل می کنند و لذا این امکان وجود دارد که لیست امید با جذب مستقل ها بتواند رای اکثریت ضعیف خود در مجلس را تقویت کند.»

فلاحت پیشه در پاسخ به این سوال که آیا ائتلاف لیست امید (متشکل از اصلاح طلب ها، اعتدالیون و اصولگرایان میانه رو) تا داخل مجلس دهم نیز ادامه خواهد یافت؟، گفت: «من معتقدم الان تنها ائتلافی که از انگیزه و امکانات لازم برای شکل گیری و حفظ شدن برخوردار است ائتلاف امید است و بیشترین تلاش را در مجلس همین ائتلاف خواهدکرد.»

وی ادامه داد: «نوع تلاش این ائتلاف در دور دوم انتخابات مشخص بود به طوری که نمایندگان لیست تهران با حضور در شهرستان ها و سخنرانی از کاندیداهای نزدیک به خود حمایت کردند. اما کاندیداهای اصولگرا در تهران به این دلیل که رای نیاوردند حاضر نشدند در حمایت از کاندیداهای اصولگرا در شهرستان ها حتی یک سفر انجام دهند.»

وی افزود: «به عبارتی انگیزه اصولگرایان پیش از دور دوم انتخابات شکسته شده بود و اثر این شکستگی در مجلس نیز وجود خواهد داشت. با این حال من معتقدم اختلافات میان اصولگرایان مربوط به گذشته است و اختلافاتی که میان اعضای لیست امید شکل می گیرد مربوط به آینده است.»

این فعال سیاسی که با عنوان مستقل توانست وارد مجلس دهم شود اظهار کرد: «لذا مجلس آینده مجلس بدون اختلاف نخواهد بود. در گذشته اصولگرایان و به خصوص آن دسته از افراطیون اصولگرا شرایطی شکل دادند که خیلی از اصولگرایان حاضر نشدند با آنها نشست مشترک داشته باشند؛ اما اختلافی که درباره لیست امید قابل پیش بینی است مربوط به آینده است که در رابطه با چینش کمیسیون ها، رابطه با دولت و مواردی از این نوع ممکن است شکل بگیرد.»

وی تصریح کرد: «لذا نوع مدیریت و اختلافی که دو طرف انجام می دهند باعث بازتعریف جایگاه آنها در مجلس می شود.»

فلاحت پیشه در پاسخ به این سوال که با توجه به نتایج دور دوم انتخابات مجلس، سرنوشت رئیس مجلس آینده چه خواهد شد؟، گفت: «من معتقدم انتخابات هیات رئیسه مجلس در نهایت رقابتی خواهد شد؛ مگر آنکه آقای عارف حاضر شود به نفع آقای لاریجانی کنار رود که با توجه به نتایجی که اکنون در دور دوم بدست آمده این احتمال ضعیف است.»

وی ادامه داد: «اکنون و با توجه به نتایج بدست آمده ظاهر قضیه حاکی از این است که شانس آقای عارف برای ریاست مجلس بیشتر است؛ اما من معتقدم مستقل ها در مجلس آینده نقش خیلی جدی خواهند داشت. مستقل ها کسانی هستند که به راحتی آرای آنها عوض نمی شود چرا که در کوران انتخابات حاضر نشدند شرایط جناح های سیاسی را بپذیرند و مستقل باقی ماندند و لذا به راحتی استقلال خود را در مجلس کنار نمی گذارند و این موضوع نقش آنها را بی بدیل می کند.»

وی افزود: «بنابراین باید منتظر ماند هرچند ظاهر قضیه و با توجه به نتایج بدست آمده حاکی از آن است که اصلاح طلب ها رای بیشتری دارند؛ اگرچه آماری که اصولگرایان می دهند متفاوت از آمار اصلاح طلبان است.»

فلاحت پیشه در پاسخ به این سوال که آیا اگر آقای لاریجانی بداند رای نخواهد آورد وارد رقابت برای ریاست مجلس خواهد شد؟، گفت: «طبیعتا کاندیداهای ریاست مجلس وقتی بدانند رای ندارند خود را کاندیدا نمی کنند. اما آقای لاریجانی که در مجلس گذشته توانست بخشی از اعضای جبهه پاداری را کنترل و در نهایت جذب کند امکاناتی در اختیار دارد و سعی می کند از این امکانات و رایزنی ها استفاده کند.»

وی افزود: «لذا اکنون هم آقای عارف و هم آقای لاریجانی احساس می کنند امکان رای آوری برای ریاست مجلس را دارند.»