رد پای‌ «ام‌تی‌ان» در تلویزیون اینترنتی و فیبر نوری ایران

زمانی که آمریکا تحریم‌های خود علیه شرکت‌های فناوری را که در ایران به ارائه خدمات می‌پردازند اعلام کرد، روزنامه میل‌ اند گاردین آفریقای جنوبی در گزارشی نوشت شرکت‌ ام‌تی‌ان به دلیل فعالیت‌های مخابراتی در ایران و سوریه، در آستانه قرارگرفتن در فهرست تحریم‌های دولت آمریکاست.

شرکتی که مالک ٤٩‌ درصد از سهام ‌ایرانسل است و ٣٥‌ میلیون مشترک داخل ایران دارد. اما مسئولان این شرکت اعلام کردند با وجود مشکلات تحریم‌ها‌ی آمریکا علیه تهران، قصد ندارند فعالیت‌های خود را در ایران متوقف کنند و در صورتی که سیاست‌های دولت آفریقای جنوبی طور دیگری باشد، آنها هم از آن پیروی می‌کنند. اقدامات ایرانسل در ایران سبب شد وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت یازدهم به تمجید از فعالیت این شرکت در ایران بپردازد و بگوید: دولت سعی کرده ضامن سرمایه‌گذاری MTN در ایران باشد و از نظر ما هیچ‌گاه تفاوتی بین یک شرکت خارجی فعال در ایران و یک بنگاه کاملا ایرانی نبوده است. ما ضامن سرمایه‌گذاری خارجی هستیم. محمود واعظی گفته بود: حضور ایرانسل در ایران این موضوع را به صورت جدی نشان داد و منجر به رقابت در بازار ارتباطات شد. اما طرفداری وزیر ارتباطات از اپراتور دوم پس از آنکه زمزمه‌هایی مبنی بر حضور ایرانسل در پروژه اپراتور چهارم مطرح شد، چندان برای شرکت‌های ایرانی خوشایند نبود. 

محمدحسن شانه‌ساززاده مدیرعامل یکی از شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات باند پهن و همچنین دارنده پروانه تلویزیون اینترنتی گفته بود: با توجه به اینکه تقاضا برای خدمات پرسرعت در ایران بالاست، قطعا ورود اپراتور خارجی نظیر ام‌تی‌ان در این بازار، همانند پهن‌کردن فرش قرمز زیر پای آن است. او حضور‌ ام‌تی‌ان در این پروژه را به‌مثابه یک ایده دانسته که مسئولان حاکمیتی حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات با این تصمیم می‌خواهند به‌نوعی از سرمایه خارجی موجود در کشور به نحو مطلوبی استفاده کنند.

او درباره بحث خرید ایرانیان‌نت توسط MTN بیان کرده است: قطعا مسئولان رگولاتوری با مطالعه طولانی که در ارتباط با پروانه‌های FCP داشتند، تمامی زمینه‌ها و جوانب چنین کاری را در نظر گرفتند و قطعا می‌توانند به سؤالات پاسخ‌گو باشند. احتمالا شرایطی در نظر گرفته می‌شود تا در صورت فروش ایرانیان‌نت هم سایر فعالان حوزه FCP بتوانند به این حوزه ورود کنند. برخی دیگر نیز سناریوی احتمال فروش اپراتور متولی فیبر نوری به شرکت چندملیتی MTN را خیلی عملیاتی نمی‌دانستند. با وجود انتقادهای مطرح‌شده از سوی شرکت‌های خصوصی، برخی رسانه‌ها اعلام کردند مذاکرات برند چندملیتی MTN برای ورود به پروژه فیبر نوری ایران به مراحل پایانی خود نزدیک شده است.

مسئولان وزارت ارتباطات گفتند: MTN قصد سرمایه‌گذاری مجدد در پروژه‌‌ای زیرساختی در کشور را از محل سود پروژه ایرانسل دارد. در واقع مسئولان با توجه به اینکه حجم عظیمی از درآمدهای MTN در شرایط تحریم بلوکه شده بود، پیشنهاد سرمایه‌گذاری مجدد این اپراتور چندملیتی را از محل درآمدهای بلوکه‌شده‌اش در پساتحریم دادند. محسن باقری‌چناری، مدیرعامل ایرانیان‌نت به «تسنیم» گفته بود: طرح تجاری مشترک به درخواست اپراتور خارجی توسط شرکت دِلتا طراحی می‌شود و بعد از به‌سرانجام‌رسیدن، فعالیت مشترک پیرامون آن شکل می‌گیرد. بعد از ورود این اپراتور چندملیتی به یکی از پروژه‌های ارتباطی کشور، تحریم‌های ظالمانه علیه ایران وضع و منجر شد درآمدهای این شرکت خارجی در شرایط تحریم، بلوکه شود. در واقع امکان نقل و انتقال سود حاصل از سرمایه‌گذاری در پروژه ایرانسل برای او وجود نداشت.

تا اینکه سال گذشته با توافقات صورت‌گرفته در سطح دیپلماتیک، قرار شد تحریم‌های ظالمانه در سایه برجام لغو شود و همین موضوع مسئولان MTN را بر آن داشت تا به محض برقراری ارتباطات بانکی و برخی دیگر پیش‌نیازها، سود انباشته خود در ایران را در سال‌های گذشته یک‌جا برداشت کنند. رئیس بخش روابط سرمایه‌گذاران ام‌تی‌ان، فروردین‌ماه سال گذشته اعلام کرد ما در مجموع یک‌ میلیارد دلار در ایران داریم که این مبلغ شامل بازپرداخت وام اعطایی به ایرانسل از سوی ام‌تی‌ان و همچنین سود فعالیت‌هایمان در ایران است. البته با درنظرگرفتن اینکه یک سال از این اظهارات می‌گذرد و خسارت دوران تحریم هم باید پرداخت شود، رقم پرداختی بیش از این خواهد بود. مسئولان ارتباطات کشور از این منظر که مانع خروج چنین ارزی از کشور شوند، پیشنهاد فعالیت و مشارکت دیگری به این شرکت چندملیتی دادند.

سال گذشته و هم‌زمان با رونمایی از پروانه‌های جدید ارتباطات ثابت (FCP)، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران خبر از تمدید انحصار اپراتور چهارم فیبر نوری با نام تجاری ایرانیان‌نت به مدت سه سال دیگر داد و گفت تا سال ٩٩ ارائه خدمات فیبر نوری تنها باید توسط این اپراتور صورت گیرد. در چنین شرایطی که ام‌تی‌ان حضور خود را در بازار ارتباطات ثابت و سیار ایران تثبیت می‌کند، باید گفت این شرکت در پروژه IPTV کشور نیز که پروانه آن توسط صداوسیما اعطا شده است، نقش دارد.

«تسنیم» همچنین در گزارشی می‌نویسد: «علاوه بر حضور ام‌تی‌ان در بخش ارتباطات ثابت و سیار، شاهد عزم این شرکت چندملیتی برای سرمایه‌گذاری در بخش مدیای صوتی تصویری (IPTV) ایران هم هستیم. دو وزارتخانه ارتباطات و ارشاد و سازمان صداوسیما برای راه‌اندازی تلویزیون اینترنتی سال‌ها در کشمکش بودند و هر کدام خود را متولی گوشه‌ای از کار می‌دانستند تا اینکه با روی‌کارآمدن دولت یازدهم، صداوسیما ترجیح داد مجوز مربوط به آرشیو محتوایی خودش را به صورت انحصاری واگذار کند. ام‌تی‌ان که سهام‌دار ٤٩درصدی اپراتور دوم موبایل است، تنها به مجوز IPTV صداوسیما اکتفا نکرده و با درنظرگرفتن تمامی احتمالات مبنی بر زمین‌گیرشدن این پروژه، به واسطه شرکت همکار و تأمین‌کننده محتوای ایرانسل به نام صباسل، مجوز VOD وزارت ارشاد را هم دریافت کرد. با درنظرگرفتن ورود این اپراتور به بخش فیبر نوری کشور، عملا لایسنس ارتباطات ثابت نیز در دست آن خواهد بود و برای توسعه تلویزیون اینترنتی در کشور، تداخلی با هیچ‌یک از نهادهای ذی‌ربط نخواهد داشت».